Chuyên gia lý giải việc Ngân 98 bị còng tay, chân, đeo xích

Cơ quan CSĐT Công an TPHCM vừa khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt tạm giam đối với Võ Thị Ngọc Ngân (DJ Ngân 98) để điều tra về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” theo Điều 193 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Đáng chú ý, hình ảnh truyền thông đăng tải cho thấy, thời điểm bị khởi tố, bắt giam, Ngân 98 bị còng cả tay, chân lại có cả đoạn dây xích dài.

Khởi tố, bắt tạm giam DJ Ngân 98

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, việc Ngân 98 bị còng cả tay cả chân lại có cả đoạn dây xích là biện pháp cưỡng chế, ngăn chặn để đảm bảo an toàn cho cơ quan tiến hành thủ tục và cho bị can trong quá trình làm việc.

Theo quy định, quá trình thực hiện các hoạt động tố tụng nếu bị can không chấp hành, có dấu hiệu chống đối hoặc bỏ trốn, gây khó khăn cho cơ quan chức năng hoặc gây nguy hiểm cho những người xung quanh, cơ quan tiến hành tố tụng hoàn toàn có thể áp dụng các biện pháp cưỡng chế là còng tay, xích chân...

Điều 7 Quy trình ban hành kèm theo Quyết định 1502/2008/QĐ-BCA về bắt, áp giải bị can, bị cáo, người có quyết định thi hành án phạt tù quy định: Áp giải người bị bắt: “a) Khám người, xác định đồ vật, tài sản người bị bắt mang theo, xử lý theo quy định của pháp luật đối với các đồ vật, tài sản đó; khóa tay người bị bắt và thực hiện việc áp giải; b) Trường hợp áp giải đối tượng nguy hiểm hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, người bị kết án tử hình nếu xét thấy cần thiết thì xích chân để đảm bảo an toàn (việc xích chân phải được nêu trong kế hoạch)…”.

Ngân bị khởi tố về tội sản xuất buôn bán hàng giả là thực phẩm với số lượng đặc biệt lớn, hành vi phạm tội kéo dài, thu lại bất chính số tiền lớn nên Ngân 98 thuộc trường hợp phạm tội đặc biệt nghiêm trọng có hình phạt cao nhất là 20 năm tù hoặc tù chung thân. Với tội danh này, bị can chắc chắn sẽ bị tạm giam, trừ trường hợp là bị can đang mang thai, nuôi con dưới 36 tháng tuổi hoặc mắc bệnh hiểm nghèo...

Thông tin bước đầu của cơ quan điều tra cho thấy bị can không chấp hành, không thừa nhận hành vi phạm tội, thậm chí còn có hành vi chống đối lại lực lượng chức năng. Do đó, căn cứ vào quy định tại điều 7, quy trình ban hành kèm theo quyết định 1502 của Bộ Công an, cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng biện pháp còng tay và xích chân là có căn cứ.

Không chỉ Ngân 98, thời gian qua cơ quan điều tra khởi tố rất nhiều những người nổi tiếng liên quan đến hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, vi phạm về kế toán, lừa dối khách hàng, trốn thuế cho thấy những người nổi tiếng trên mạng xã hội kiếm tiền dễ dàng nhưng cũng dễ dàng vi phạm pháp luật.

Lý giải điều này, Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, trước đây, những người nổi tiếng theo kiểu truyền thống thường là những người có một thời gian dài đóng góp cho nghệ thuật, mang lại những giá trị tích cực cho xã hội, họ được quản lý trong các cơ quan, tổ chức, có thời gian học hành, trau dồi đạo đức và có sự quản lý của cơ quan, tổ chức, chịu áp lực của công chúng nghiêm túc.

Tuy nhiên ngày nay, rất nhiều người trẻ nổi tiếng nhanh chóng, thậm chí có thể nói là “nổi tiếng sau một đêm”, họ nổi tiếng nhờ công nghệ, các thuật toán, thậm chí nổi tiếng từ sự dễ dãi của những người tiếp cận họ trên mạng xã hội.

Rất nhiều người đôi khi không cần tài năng, họ chỉ cần khoe thân, ăn mặc hở hang hoặc có những phát ngôn gây sốc, đưa ra những quan điểm gây tranh cãi hoặc có những hành động độc lạ là có thể trở nên nổi tiếng, kiếm tiền từ sự nổi tiếng. Đó là một trong những đặc điểm đáng chú ý của mạng xã hội trong thời gian qua.

Một quy luật chung là cái gì dễ có được cũng dễ mất, tiền bạc có được dễ dàng đôi khi trở thành mối họa, người có được nhiều tiền không chính đáng sẽ ảo tưởng vào sức mạnh của bản thân, coi nặng giá trị đồng tiền và xem nhẹ giá trị đạo đức xã hội. Những người nổi tiếng trên mạng xã hội cũng dễ rơi vào trạng thái ngạo mạn, để kéo cái tôi bản thân mà xem nhẹ những giá trị đạo đức.

Với sự nhận diện cao trên truyền thống, đặc biệt là trên các nền tảng mạng xã hội, những người nổi tiếng có thể dễ dàng kiếm tiền từ các chính sách của mạng xã hội, từ các hoạt động quảng cáo hoặc các hình thức bán hàng online.

Người nào càng nổi tiếng càng dễ dàng trong việc bán hàng. Những người hâm mộ của họ sẵn sàng vung tiền để ủng hộ họ đối với các sản phẩm mới ra, đặc biệt là các hàng hóa nhu yếu phẩm, các loại hàng hóa thời trang hoặc các sản phẩm là thực phẩm chức năng, thuốc giảm cân… sẽ thu hút được lượng người quan tâm rất lớn.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường

Xét về góc độ kinh tế, người nổi tiếng cũng là nguồn lực, họ có thể mang lại nhiều giá trị tích cực cho xã hội nếu được quản lý, được dẫn dắt, được bảo vệ và tạo điều kiện để phát huy tối đa giá trị bản thân. Một người nổi tiếng có thể thúc đẩy phát triển một ngành, một lĩnh vực, một địa phương, có thể thu hút sản phẩm, quảng bá cho sản phẩm địa phương, làm giàu cho bản thân và cho xã hội.

Những sự việc xảy ra đối với Quang Linh, Thùy Tiên, Hằng “du mục”, Hoàng Hường, nay là Ngân 98 là những bài học đắt giá đối với những người trẻ tuổi nổi tiếng mà thiếu dẫn dắt, thiếu quản lý và coi thường pháp luật.

Do đó, đã đến lúc những người nổi tiếng hoặc có cơ hội nổi tiếng cần phải thận trọng hơn nữa, cần tu dưỡng rèn luyện đạo đức, có ý thức tuân thủ các quy tắc của cộng đồng, tuân thủ pháp luật. Cùng với đó, Nhà nước cũng cần xây dựng các cơ chế, biện pháp để quản lý và bảo vệ những người nổi tiếng, để biến sự nổi tiếng của họ trở thành động lực phát triển kinh tế xã hội, giảm thiểu đến mức thấp nhất những rủi ro và hệ lụy tiêu cực mà họ có thể mang lại cho xã hội.

Theo điều tra, Võ Thị Ngọc Ngân thành lập và điều hành Công ty ZuBu (do mẹ ruột đứng tên giám đốc) cùng Hộ kinh doanh ZuBu shop (đứng tên người khác), nhưng trực tiếp điều hành toàn bộ hoạt động tài chính, kinh doanh và hưởng lợi.

Từ năm 2021, Ngân hợp tác với một số nhà máy ở Hà Nội gia công các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe giảm cân như Super Detox X3, X7, X1000. Dưới danh nghĩa “hàng tặng kèm”, Ngân cho sản xuất thêm loại “viên rau củ Collagen” không được cấp phép, không có hồ sơ công bố sản phẩm. Các sản phẩm này được đóng gói, dán nhãn trùng thương hiệu X3 – X7 – X1000, quảng cáo có tác dụng hỗ trợ giảm cân nhanh hơn khi dùng kèm.

Trên bao bì ghi “hàng tặng kèm, không bán” để đối phó với cơ quan quản lý, nhưng thực tế, các sản phẩm được bán trọn bộ cho khách hàng như một liệu trình hoàn chỉnh với giá từ 870.000 đến 1.100.000 đồng. Sản phẩm được vận chuyển từ nhà máy tại Hà Nội về kho của ZuBu shop tại TP Hồ Chí Minh, sau đó phân phối qua mạng xã hội Facebook, TikTok và đường dây nóng của công ty.

Theo dữ liệu từ các đơn vị giao hàng, chỉ riêng giai đoạn 2023 – 2024, doanh thu từ hoạt động này lên tới hàng trăm tỷ đồng.

Kết quả giám định của Phân viện Khoa học Hình sự - Bộ Công an xác định, các sản phẩm do Võ Thị Ngọc Ngân sản xuất và kinh doanh không đạt chất lượng theo công bố, là hàng giả. Đặc biệt, một số mẫu “viên Collagen” chứa chất cấm sibutramin và phenolphthalein – những hoạt chất có thể gây rối loạn tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn tiêu hóa, thậm chí nguy cơ ung thư.

Hải Ninh