Chuyên gia Mỹ đề xuất cung cấp cho Ukraine tên lửa phòng không thay vì tiêm kích

Trong thời gian gần đây chính quyền Kiev đã nhiều lần bày tỏ mong muốn được phương Tây, đặc biệt là Mỹ giúp hiện đại hóa lực lượng không quân bằng cách “NATO hóa” phi đội máy bay chiến đấu.

Tuy nhiên khả năng Mỹ đáp ứng yêu cầu của Ukraine bị xem là rất thấp, ngoài sự lưỡng lự của giới chức quân sự và chính trị tại Washington thì một số nhà phân tích cũng chỉ ra sự bất hợp lý.

Chuyên gia phân tích quân sự David Axe của tạp chí Forbes trong một bài báo đã nhận định: "Mặc dù Không quân Ukraine đang ở trong tình trạng rất tồi tệ, nhưng việc Mỹ cung cấp cho Kiev chiến đấu cơ đã qua sử dụng chẳng những không giúp ích được gì mà còn dẫn đến thảm họa".

Ông Axe nói rõ, hiện nay hàng không quân sự Ukraine có trong thành phần tác chiến rất ít phi cơ, bởi các máy bay mới được đưa vào biên chế chưa lâu, sau khi lấy ra từ kho dự trữ để hiện đại hóa.

Trong bối cảnh gia tăng căng thẳng với Nga tại biên giới, việc không có khả năng bảo vệ vùng trời đã đặt Ukraine vào thế khó. Phi đội máy bay chiến đấu từ thời Liên Xô gần như đã cạn kiệt nguồn lực sau thời gian dài sử dụng.

Trước đó ông Steven Blank - chuyên gia của Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại Mỹ đã đề xuất một phương án được cho là sẽ giúp Không quân Ukraine sớm thoát khỏi tình trạng nói trên.

Nhà nghiên cứu chính sách của Mỹ cho rằng cần viện trợ cho Kiev 100 tiêm kích F-15, máy bay chỉ huy cảnh báo sớm E-2, máy bay tiếp dầu bay KC-135, cũng như các hệ thống liên lạc và vũ khí chính xác.

Nhưng chuyên gia Axe đã phản bác ý kiến trên, theo ông ta thì ngay cả khi Mỹ bàn giao miễn phí số máy bay trên cho Ukraine, chúng vẫn sẽ đòi hỏi khoản kinh phí lớn để nâng cấp hay đại tu, trong khi Kiev đơn giản là thiếu thốn nguồn lực.

Để “chuyển hệ” cho Không quân Ukraine từ máy bay Liên Xô sang chiến đấu cơ chuẩn NATO dự báo sẽ phải mất nhiều năm và chi phí hàng tỷ USD, nhằm cơ cấu lại hoàn toàn cơ sở hạ tầng cũng như đào tạo phi công.

Bản thân các máy bay được đưa ra khỏi tình trạng niêm cất chắc chắn cần được hiện đại hóa, trang bị vũ khí... Ukraine hiện không đủ năng lực tài chính, ngay cả khi họ chỉ phải trả một phần nhỏ trong số đó.

Trước tình hình trên, chuyên gia Axe cho rằng hãy tạm gác lại vấn đề cung cấp máy bay chiến đấu, cái mà Lực lượng vũ trang Ukraine thực sự cần là những hệ thống tên lửa phòng không hiện đại để “khóa chặt bầu trời”.

Theo đánh giá của ông Axe, đầu tư vào lĩnh vực này sẽ ít tốn kém hơn. Đối với các hoạt động trên không, vị chuyên gia gợi ý Kiev mua máy bay không người lái và tên lửa dẫn đường đi kèm.

"Trong hai năm qua, chiến trường Libya, Syria và sau đó là Azerbaijan đã chứng minh rõ ràng vũ khí Nga bị yếu thế hơn trước những mối đe dọa như vậy", vị chuyên gia nhấn mạnh.

Mặc dù vậy, vị chuyên gia Mỹ có lẽ đã “quên” không tự đặt câu hỏi xem Ukraine sẽ lấy tiền từ đâu để mua các hệ thống phòng không hiện đại (như Patriot) và số lượng lớn UAV tấn công, khi chi phí của chúng cao chẳng kém gì máy bay tiêm kích đã qua sử dụng.

Bên cạnh đó, tên lửa phòng không Mỹ bị đánh giá cũng chưa có gì quá nổi trội khi đặt cạnh những hệ thống S-300V1, Buk-M1 hay Tor-M1 đang có trong biên chế Quân đội Ukraine.

Bạch Dương