Chuyên gia Nga: Máy bay A-50 AWACS bị bắn rơi bởi 'thủ thuật Israel'

Vào buổi tối 23/2/2024, một máy bay chỉ huy - cảnh báo sớm trên không (AWACS) loại A-50U của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đã bị bắn rơi xuống khu vực gần làng Trudova Armenia ở quận Kanevsky của Lãnh thổ Krasnodar.

Ngay sau khi sự việc trên diễn ra, phía Ukraine tuyên bố chiến công này được thực hiện bởi hệ thống phòng không của họ, họ nói chiếc A-50 AWACS đã bị bắn hạ bằng tổ hợp S-200 Angara.

Người đứng đầu Tổng cục Tình báo Bộ Quốc phòng Ukraine - ông Kyrylo Budanov cho biết đây là một chiến dịch đặc biệt, được chuẩn bị kỹ lưỡng trong hai tuần. Điều gây khó hiểu là vai trò của tình báo Ukraine trong sự kiện này chưa được làm rõ.

Trước thông tin được đăng tải, chuyên gia quân sự người Nga Yury Podolyaka đã đưa ra vài giả thuyết trên kênh Telegram cá nhân của mình vào ngày 24/2/2024, nhận định của ông đã gây tiếng vang rất lớn.

Ông Podolyaka nhấn mạnh chính quyền Nga chưa đưa ra bất kỳ tuyên bố chính thức nào về sự kiện trên, nhưng căn cứ vào những gì thu được, khả năng cao máy bay bị bắn hạ bởi “hỏa lực thân thiện” từ một khẩu đội S-400 Triumf.

Nhà phân tích dự đoán tình báo Ukraine đã phối hợp với đơn vị tác chiến triển khai một mánh khóe đặc biệt khi sử dụng loại đạn đất đối đất được hoán cải từ tên lửa đánh chặn 5V28 thuộc tổ hợp phòng không S-200 Angara.

Các lực lượng của Bộ Quốc phòng Ukraine đã phối hợp tính toán đường bay của chiếc A-50U, AWACS, khi nó thường bay theo một hướng đơn giản trong một thời gian nhất định, họ bắn một tên lửa trong vai trò "mồi bẫy" về phía máy bay.

Các trắc thủ Ukraine sau đó đã cố gắng đưa quả đạn 5V28 tới càng gần chiếc AWACS càng tốt, khiến kíp chiến đấu trên máy bay A-50U nhầm tưởng một cuộc tấn công bằng tên lửa phòng không, đó là lý do tại sao máy bay phải bắn mồi bẫy nhiệt.

"Khẩu đội S-400 của chúng ta đã cố gắng đánh chặn quả đạn 5V28 để cứu chiếc A-50U nhưng vô tình bắn tên lửa trúng vào máy bay AWACS của mình, tôi nghĩ rằng cả hai quả đạn đều phát nổ cạnh nhau, cuộc điều tra sẽ cho thấy rõ điều đó", ông Podolyaka nhận xét.

Vị chuyên gia người Nga cho rằng Ukraine đã lặp lại "mánh khóe" được Không quân Israel sử dụng vào tháng 9/2018 ngoài khơi biển Địa Trung Hải nhằm chống lại máy bay trinh sát điện tử Il-20 của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga.

Khi đó phi đội F-16 của Không quân Israel đã nấp sau chiếc Il-20 đang hoạt động và khiến cho máy bay Nga trở thành mục tiêu mà tên lửa phòng không S-200 của Syria lao tới.

"Như vậy cả hai luồng thông tin được Ukraine và các nhà nghiên cứu quân sự của chúng ta đưa ra nhìn chung đều đúng, nếu vậy cần phải làm gì đó khẩn cấp để ngăn chặn thảm kịch này tái diễn", ông Podolyaka khuyến cáo.

Nhà phân tích cho rằng cần phải làm cho đường bay của A-50U trở nên khó đoán nhất có thể để đối phương không thể xây dựng kế hoạch gài bẫy. Bên cạnh đó những người liên quan có thể nghiên cứu để đưa ra những đề xuất hợp lý khác.

Nhưng dĩ nhiên đây chỉ là giả thuyết được một nhà phân tích quân sự người Nga đưa ra, chưa có bằng chứng nào xác thực những điều kể trên.

Điều còn gây vướng mắc nhất trong bình luận ở trên đó là tại sao chiếc A-50U lại bắn mồi bẫy nhiệt, khi tên lửa 5V28 là loại được dẫn bằng radar, phải chăng đã có sự hiện diện ở cự ly gần của một tiêm kích và bắn tên lửa dẫn đường hồng ngoại?

Không chỉ có vậy, A-50U AWACS khi hoạt động luôn đi kèm với máy bay chỉ huy Il-22 và tiêm kích Su-35 hoặc Su-30SM hộ tống, vậy tại sao trong thời khắc cuối chỉ có chiếc A-50 hạ độ cao xuống rất thấp để cố gắng tránh đạn, đây là những bí ẩn cần làm rõ thêm.