Chuyên gia Nga và Arab đánh giá về nguy cơ xung đột Iran - Israel
Các chuyên gia từ cả Nga và các nước Arab đều nhận định rằng nguy cơ xung đột giữa Iran và Israel đang gia tăng. Mặc dù khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh lớn vẫn còn là một câu hỏi mở, các bên liên quan đang chuẩn bị cho các kịch bản khác nhau.
Tên lửa của Iran được phóng trong một cuộc diễn tập quân sự ở miền Nam nước này, ngày 19/1/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Nỗi lo về một cuộc xung đột lớn giữa Iran và Israel đang gia tăng khi căng thẳng ở Trung Đông leo thang. Các chuyên gia từ Nga và các nước Arab ngày 6/8 đã đưa ra những đánh giá khác nhau về khả năng xảy ra một cuộc chiến quy mô lớn tại khu vực, trong bối cảnh Israel chuẩn bị cho khả năng Iran thực hiện một cuộc tấn công trả đũa sau vụ ám sát thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh tại Tehran.
Theo Dmitry Gendelman, cố vấn của Thủ tướng Israel, Tel Aviv đang chuẩn bị cho mọi kịch bản liên quan đến một cuộc tấn công trả đũa tiềm tàng từ Iran. Trong khi đó, Mỹ cũng đã tăng cường sự hiện diện quân sự tại khu vực, với việc gửi máy bay và tàu chiến để chuẩn bị cho khả năng Iran tấn công trả đũa.
Các chuyên gia thừa nhận rằng khả năng Iran sẽ thực hiện một cuộc tấn công là có, nhưng một cuộc tấn công phủ đầu từ phía Israel là không quá khả thi. Cụ thể, Vladimir Sazhin, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Phương Đông của Viện Hàn lâm Khoa học Nga, cho rằng khả năng xảy ra một cuộc tấn công từ Iran là hiện hữu, nhưng việc Israel tiến hành một cuộc tấn công phủ đầu vào Iran là thấp. Ông giải thích rằng không nước nào muốn mở rộng xung đột và biến cuộc đối đầu hiện tại thành một cuộc chiến tranh quy mô lớn.
Tuy nhiên, Murad Sadygzade, Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Trung Đông, giảng viên thỉnh giảng tại Trường Kinh tế Cao cấp Moskva, chỉ ra rằng căng thẳng có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh lớn nếu chính quyền Israel quyết định kéo dài cuộc xung đột để giải quyết các vấn đề trong nước và vấn đề Iran cùng các lực lượng dân quân thân Tehran của họ. Ông Sadygzade cũng để ngỏ khả năng Israel sẽ tiến hành một chiến dịch quân sự trên bộ ở miền Nam Liban.
Với các chuyên gia Arab, Masoud Al-Faq, nhà phân tích về Iran và Trung Á, và Tiến sĩ Mohammed Saleh Sedghian, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Arab về Iran, đã đưa ra những nhận định về phản ứng của Iran đối với vụ ám sát ông Haniyeh. Chuyên gia Al-Faq cho rằng Iran đang ở giai đoạn đầu của phản ứng đối với vụ ám sát và muốn đánh giá lại các biện pháp an ninh và tình báo để tái thiết khả năng răn đe đã bị xâm phạm.
Ông Al-Faq nhấn mạnh rằng vụ ám sát đã phơi bày khả năng tiếp cận của Israel vào các mục tiêu quan trọng của Iran, bất chấp các biện pháp bảo vệ an ninh nghiêm ngặt. Chuyên gia này cho rằng Iran có thể đã bắt đầu một cuộc chiến tâm lý nhằm vào Israel để gây hoang mang và làm giảm khả năng dự đoán thời điểm của các cuộc tấn công.
Tiến sĩ Sedghian cũng cho rằng phản ứng của Iran có thể rất phức tạp và mạnh mẽ, với khả năng xảy ra các cuộc tấn công đồng thời từ nhiều mặt trận khác nhau. Ông nhấn mạnh rằng các quan chức cấp cao của Iran, bao gồm Lãnh tụ Tối cao và Tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Iran, đã chỉ đạo việc "trừng phạt" và khẳng định rằng phản ứng của Tehran sẽ đủ mạnh để khiến Tel Aviv phải "hối hận về hành động" của mình.
Tiến sĩ Sedghian còn dự đoán rằng phản ứng của Iran có thể bao gồm các cuộc tấn công từ Liban, Yemen, và thậm chí từ Iran, nhằm "khôi phục chủ quyền quốc gia bị vi phạm và tạo ra áp lực lên Israel". Ông lưu ý thời điểm và mức độ của phản ứng vẫn chưa rõ ràng và tình hình cần tiếp tục được theo dõi chặt chẽ.
