Chuyên gia quốc tế và những lời khuyên khi bắt đầu sự nghiệp báo chí
Shalini Dore, cựu biên tập viên tin tức của Variety, người đã nghỉ hưu vào cuối tháng 3 vừa rồi, cho biết: 'Mọi người nói rằng báo chí đang chết dần. Nhưng báo chí sẽ tiếp tục dưới một hình thức nào đó vì con người muốn biết những gì đang xảy ra xung quanh họ'.
Và theo các chuyên gia của Mạng lưới Nhà báo Quốc tế (IJNET) và Viện báo chí Poynter, dưới đây là những cách giúp các nhà báo mới vào nghề có thể làm việc hiệu quả và sáng tạo hơn, để họ có nhiều khả năng trở nên nổi bật và yêu thích công việc của mình hơn.
Coi bạn như một câu chuyện
Nhà báo là người kể chuyện. Khi đến lúc kể câu chuyện về cuộc sống nghề nghiệp và giáo dục của bạn, hãy coi nó như bất kỳ tác phẩm nào khác.
Dore khuyên các bạn trẻ nên bắt đầu sơ yếu lý lịch của mình bằng thông tin mà bản thân muốn làm nổi bật, giống như phần mở đầu trong một câu chuyện. Nó có thể là một kỳ thực tập trước đây liên quan đến công việc đang ứng tuyển hoặc một khóa học gần đây.
Bà cũng cho biết một bản lý lịch nên rõ ràng và hấp dẫn như một bài báo cho nhà tuyển dụng tiềm năng thấy rằng bạn có thể viết. “Kỹ năng viết là điều mà chúng tôi đang ưu tiên nhất”, Dore nói.
Viết danh sách yêu thích
Để trở thành một phóng viên hay một nhà văn, bạn cần có nguồn cảm hứng. Hãy xây dựng danh sách các nhà báo và câu chuyện yêu thích của bạn.
Cyndi Zaweski, cựu phóng viên truyền hình và người dẫn tin tức cho các đài NBC và CBS, cho biết hãy làm lưu ý những điểm bạn thích về các bài báo hay các câu chuyện đó, chẳng hạn như cách dùng từ, văn phong, cấu trúc và cố gắng thực hành điều đó trong bài viết của mình.
Thể hiện sự quan tâm
Dore cho biết, những người mới vào nghề nên thể hiện sự quan tâm tới công việc mà họ đang phỏng vấn.
Đầu tiên, bạn cần hiểu rõ tờ báo mình đang ứng tuyển. Hãy chuẩn bị các câu hỏi cho người phỏng vấn. Hãy đọc trước một vài câu chuyện mà tờ báo đã từng xuất bản. Hãy mạnh dạn nhận trách nhiệm khi làm việc.
“Nhưng điều đó không có nghĩa rằng bạn nên làm thêm giờ. Đừng làm việc trong giờ ăn trưa. Hãy tận dụng tất cả những khoảng thời gian nghỉ ngơi này vì chúng giúp bạn sảng khoái và bạn quay lại và làm việc tốt hơn", bà Dore gợi ý.
Ngoài ra, hãy liên hệ với các nhà báo mà bạn tôn trọng và có thể muốn làm việc cùng vào một ngày nào đó. “Những người đó đã giúp đỡ tôi nhiều nhất là những người mà tôi ngưỡng mộ nhất trong nghề báo", Amanda Reed, một nhà báo tại Popular Science, cho biết. “Đây là một ngành nghề khó khăn và chúng ta chỉ có thể hưởng lợi từ việc giúp đỡ lẫn nhau".
Đừng đa nhiệm
Các nhà báo thường buộc phải phân chia sự chú ý của họ giữa các nhiệm vụ. Nhưng việc đa nhiệm có thể làm giảm năng suất và làm tăng sự lo lắng.
Joyce Marter, một tác giả, diễn giả quốc gia và nhà trị liệu tâm lý được cấp phép ở Cape Coral, Florida, Mỹ cho biết việc làm quá nhiều chủ đề cùng một lúc có thể khiến các chuyên gia phạm sai lầm và mất thêm thời gian để sửa lỗi.
Oshin Vartanian, giáo sư tâm lý học tại Đại học Toronto, cho biết thói quen này cũng có thể tạo ra tình trạng quá tải nhận thức trong não của chúng ta, dẫn đến lo lắng và thất vọng.
Một nghiên cứu mà ông công bố vào mùa thu năm ngoái cho thấy, những người làm nhiều việc cùng lúc có xu hướng thể hiện nhiều dấu hiệu lo lắng và thất vọng hơn sau khi nhiệm vụ kết thúc so với những người chỉ làm một việc.
Marter đề nghị các nhà báo tạo thành các thói quen hàng ngày, như lập kế hoạch vào buổi sáng, chỉ kiểm tra email vào những thời điểm cụ thể và tắt thông báo điện thoại trong khi viết một câu chuyện “để bộ não của bạn không bị phân tán bởi những suy nghĩ khác".
Bà cũng khuyên mọi người nên biết giới hạn của mình và thiết lập ranh giới với công việc, chẳng hạn như không kiểm tra tin nhắn văn bản hoặc email sau một thời gian nhất định. “Nếu bạn không chăm sóc bản thân, thì ngay cả khi bạn là nhà báo giỏi nhất thế giới, bạn cũng sẽ không thể thể hiện tốt", bà nói.
Có một cuộc sống
Nhà báo không thể làm tốt công việc nếu họ sống cô lập. Để có ý tưởng về câu chuyện, phát triển con mắt phê bình và viết về các vấn đề khác nhau trên thế giới, họ cần có sở thích và đời sống xã hội, bao gồm cả tình bạn và tình yêu.
Rachel Fobar, một nhà báo của National Geographic, cho biết những cuộc trò chuyện thân mật có thể là một nguồn ý tưởng hay cho bài báo. “Tôi cố gắng luôn để đầu óc nhà báo của mình hoạt động ngay cả khi tôi đang nói chuyện với bạn bè và gia đình của mình", cô nói.
Tập trung vào hiện tại
Bạn không biết công việc tiếp theo của mình sẽ là gì, bạn có yêu thích nó không, mọi người có đối xử tốt với bạn không hay bạn sẽ xuất bản bao nhiêu tin bài.
Sự không chắc chắn có thể gây ra lo lắng và để vượt qua nó, bạn hãy tập trung vào thời điểm hiện tại “thay vì đoán già đoán non về quá khứ hoặc lo lắng về sự không chắc chắn của tương lai”.
Vartanian cũng khuyên bạn nên tập trung vào những gì bản thân có thể làm ở hiện tại. Đối với một nhà báo, bạn có thể quyết định những chủ đề bạn muốn theo dõi, tạo ra một chiến lược để theo dõi chúng, tạo thêm mối quan hệ và phát triển kỹ năng.
Reed đã quyết định tìm hiểu kiến thức cơ bản về quản lý mạng xã hội, tối ưu hóa công cụ tìm kiếm và WordPress. “Bạn không cần phải là một bậc thầy", cô nói. Nhưng hãy cởi mở để học các kỹ năng mới, điều đó luôn luôn tốt.
Tạo thói quen hấp thụ thông tin
Hãy quyết định những ấn phẩm bạn muốn đọc hàng ngày và bạn sẽ dành bao nhiêu thời gian cho mỗi ấn phẩm đó.
Tùy thuộc vào công việc cũng như sở thích, mỗi người sẽ muốn tập trung vào các chủ đề riêng biệt, kèm theo đó là các ấn phẩm khác nhau. Hãy cố gắng duy trì chế độ này để nó trở thành một thói quen.
Đừng nói, hãy lắng ghe
Dore cho biết bà đã mất một thời gian dài để biết rằng mình có thể nhận được những câu trích dẫn hay hơn bằng cách chỉ lắng nghe những người được phỏng vấn.
Hãy hỏi một vài câu hỏi đầu tiên, sau đó im lặng. “Nếu bạn im lặng, bạn sẽ nhận được rất nhiều thứ từ người khác hơn", Dore đưa ra lời khuyên.
Hoàng Tôn (theo IJN)