Chuyên gia SSI: Kỳ vọng của nhà đầu tư nước ngoài đã có sự thay đổi
Các tiêu chí như chất lượng đội ngũ lãnh đạo, quy trình kiểm soát nội bộ, quản trị rủi ro, chiến lược ESG hay tính nhất quán trong công bố thông tin… đều trở thành tiêu chí sàng lọc khi thực hiện due diligence.
Trong tọa đàm Định vị giá trị niềm tin và thương hiệu công ty trên thị trường vốn - Thách thức và thành công trong khuôn khổ Diễn đàn Quản trị Công ty lần thứ 8 (AF8), ông Nguyễn Khắc Hải, Giám đốc Khối phụ trách Luật và Kiểm soát tuân thủ, CTCP Chứng khoán SSI nêu ra những điểm mang tính chất đặc thù trên thị trường chứng khoán Việt Nam, bao gồm tính bất cân xứng thông tin, fake news, thông tin một chiều và cơ cấu nhà đầu tư - được dẫn dắt bởi nhà đầu tư cá nhân (98-99% tài khoản và 85% giá trị giao dịch).
Đặt trong vai trò SSI là một doanh nghiệp chứng khoán luôn ở trong top 10 công ty tốt về quản trị, ông Hải chia sẻ góc nhìn về danh tiếng và niềm tin - có mối quan hệ cơ hữu với nhau: danh tiếng tạo niềm tin, và niềm tin mang lại danh tiếng. Với sứ mệnh trong suốt 25 năm qua luôn là kết nối và sứ mệnh đó được duy trì, giúp SSI tăng trưởng về quy mô nhân sự, vốn chủ sở hữu, khách hàng (hơn 1 triệu tài khoản) và dẫn đầu về thị phần.
Để có thể làm được như vậy, ông Hải cho biết, SSI tập trung vào 3 điểm:
Tính minh bạch: Không chỉ công bố thông tin theo quy định pháp luật (sự kiện, định kỳ) mà SSI còn chủ động giải thích bối cảnh để nhà đầu tư hiểu rõ, tránh bị hiểu sai và có được thông tin chính xác để đưa ra quyết định của mình.
Tuân thủ: Tuân thủ không chỉ nằm ở văn phòng pháp chế hay phòng kiểm soát tuân thủ, mà tuân thủ là văn hóa xuyên suốt từ Hội đồng Quản trị đến ban Điều hành đến tất cả các bộ phận trong công ty.
“Văn hóa tuân thủ này được tích hợp vào từ khâu xây dựng và phát triển sản phẩm để tự thấy rằng tuân thủ hay luật không phải là điểm gây cản trở (block) business của doanh nghiệp, mà nó phải là "enable business" (tạo điều kiện cho kinh doanh). Chúng tôi phải tính đến các yếu tố về mặt thông lệ để bảo vệ lợi ích của cổ đông”, ông Hải nói.
Qủan trị tự động dựa trên số hóa và quy trình. Ông Hải cho biết, SSI áp dụng cơ chế và hệ thống quản trị tự động dựa trên số hóa và quy trình để bảo vệ người gửi tiền/nhà đầu tư.
Ví dụ, trong vấn đề giao dịch của những người nội bộ: Ủy ban Chứng khoán đã có cuộc họp yêu cầu các công ty chứng khoán phải hoàn thiện hệ thống của mình để khi người nội bộ đặt lệnh, hệ thống phải thông báo ngay cho các cổ đông. Điều này rất quan trọng vì luật pháp thay đổi và định nghĩa về người nội bộ cũng thay đổi theo thời gian.
Nếu chúng ta có một hệ thống như vậy, sẽ giúp nhà đầu tư nội bộ tránh vi phạm dù họ không nắm bắt kịp những thay đổi của luật pháp. Tương tự, SSI có hệ thống tự động để tránh rủi ro cho nhà đầu tư, thể hiện sự cam kết.
Còn đặt trong vai trò là tổ chức định chế tài chính trung gian, SSI có sứ mệnh kết nối cơ hội đầu tư. Ông Hải chia sẻ, ngay từ ngày đầu thành lập cách đây 25 năm, SSI luôn xác định mang trong mình sứ mệnh “Kết nối vốn và cơ hội đầu tư”, Đây chính là điểm mà SSI xem là trách nhiệm và vai trò chiến lược của mình trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước.
SSI sẽ đóng vai trò cầu nối thông qua các hướng tiếp cận chính, gồm Chuẩn hóa thông tin và câu chuyện đầu tư: SSI hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng chiến lược công bố thông tin rõ ràng, minh bạch và phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Điều quan trọng không chỉ là “có dữ liệu”, mà là biết kể lại câu chuyện tăng trưởng của doanh nghiệp một cách dễ hiểu, thuyết phục và nhất quán với kỳ vọng của nhà đầu tư quốc tế.
Mở rộng kênh tiếp xúc với nhà đầu tư quốc tế: Thông qua mạng lưới đối tác quốc tế, thông qua các buổi roadshow hoặc các buổi gặp trực tiếp, SSI đưa doanh nghiệp tiếp cận trực tiếp với các quỹ đầu tư hàng đầu, giúp họ hiểu rõ giá trị nội tại và chiến lược dài hạn của doanh nghiệp Việt Nam.
Tư vấn doanh nghiệp đạt chuẩn minh bạch – quản trị – ESG: Đây là điểm cộng để giúp doanh nghiệp thu hút thêm sự quan tâm từ phía nhà đầu tư.
Khi doanh nghiệp sở hữu chuẩn mực cao và có cách truyền tải hiệu quả, việc xây dựng uy tín trên thị trường vốn quốc tế sẽ diễn ra nhanh chóng và bền vững hơn.
Câu hỏi được đặt ra cho ông Hải: doanh nghiệp nhận được giá trị gia tăng gì từ hai yếu tố vô hình là niềm tin và thương hiệu?
“Giá trị niềm tin và danh tiếng là vô hình, nhưng khi chúng ta triển khai, có được niềm tin và danh tiếng, nó sẽ chuyển đổi thành tài sản hữu hình của công ty”, theo ông Hải.
Những năm gần đây, SSI quan sát thấy kỳ vọng của các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đã có sự thay đổi. Họ không chỉ quan tâm đến tốc độ tăng trưởng doanh thu hay lợi nhuận như trước, mà ngày càng quan tâm các yếu tố ESG, quản trị minh bạch, mô hình kinh doanh có trách nhiệm, và khả năng duy trì tăng trưởng trong dài hạn. Các tiêu chí như chất lượng đội ngũ lãnh đạo, quy trình kiểm soát nội bộ, quản trị rủi ro, chiến lược ESG hay tính nhất quán trong công bố thông tin… đều trở thành tiêu chí sàng lọc khi thực hiện due diligence.
Khi một doanh nghiệp Việt Nam sở hữu nền tảng quản trị tốt và tiệm cận chuẩn mực quốc tế, họ sẽ có lợi thế cạnh tranh trên thị trường vốn.
Cụ thể có thể kể đến như, lợi ích về định giá, doanh nghiệp có quản trị minh bạch thường được định giá cao hơn so với mặt bằng chung nhờ rủi ro thấp, triển vọng ổn định và mức độ tin cậy cao trong mắt nhà đầu tư.
Lợi ích về huy động vốn: dễ dàng hơn, không chỉ ngắn hạn mà còn cả dài hạn vì doanh nghiệp đảm bảo được mô hình kinh doanh có trách nhiệm và bền vững. Điều này là yếu tố đem lại giá trị bằng tiền.
Các quỹ đầu tư quốc tế luôn ưu tiên rót vốn vào những doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí quản trị chuẩn mực. Khả năng tiếp cận vốn của nhóm doanh nghiệp này không chỉ tốt hơn mà còn bền vững, với chi phí vốn tối ưu hơn, ông Hải cho biết.
Và giá trị không bằng tiền nhưng rất hữu ích cho doanh nghiệp, đó là sự trao đổi tri thức. Các NĐT nước ngoài không chỉ có kinh nghiệm về mặt kỹ thuật mà còn có kinh nghiệm về mặt quản trị công ty, thị trường, đối tác—là những thứ mà doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu. Quản trị tốt giúp doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, thu hút nhân tài, tạo niềm tin với đối tác và thúc đẩy hợp tác chiến lược lâu dài.
Từ góc nhìn của SSI, chất lượng quản trị doanh nghiệp đã trở thành một lợi thế cạnh tranh cốt lõi, không còn là lựa chọn mà đã là yêu cầu tất yếu nếu doanh nghiệp Việt Nam muốn vươn ra khu vực và thế giới, ông Hải khẳng định.
