Chuyển thông tin 3 'ông lớn' kinh doanh vàng sang Bộ Công an điều tra
Ngay khi kết thúc thanh tra, Ngân hàng Nhà nước đã chuyển thông tin vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại Công ty PNJ, Công ty SJC, Công ty Bảo tín Minh Châu sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.
Ngày 30-5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố kết quả thanh tra với 6 đơn vị kinh doanh vàng, trong đó có những cái tên lớn như Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), Tập đoàn Vàng bạc đá quý DOJI, Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), Bảo Tín Minh Châu...
Qua kết quả thanh tra, cơ quan chức năng phát hiện nhiều vi phạm liên quan đến quy định phòng chống rửa tiền như thiếu nhận diện khách hàng, báo cáo giao dịch lớn; vi phạm về chứng từ, kế toán và thuế hoặc có dấu hiệu đưa thông tin nhầm lẫn về sản phẩm, cạnh tranh không lành mạnh...
Cụ thể, kết luận thanh tra chỉ rõ Công ty SJC có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật về thuế. NHNN cho biết mặc dù chưa có cơ sở xác định mức tăng giá trong giai đoạn từ ngày 2-10-2023 đến ngày 15-4-2024 là bất hợp lý nhưng giá mua - bán vàng tại Công ty SJC do Tổng Giám đốc Công ty SJC quyết định và chỉ đạo trực tiếp về giá.
Như vậy, việc quyết định giá mua - bán vàng do một cá nhân là tổng giám đốc quyết định khi không có các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá, ảnh hưởng đến hoạt động của Công ty SJC cũng như thị trường vàng do Công ty SJC chiếm thị phần tương đối lớn.
Còn với Công ty DOJI, kết luận nêu công ty này thực hiện nhiều hoạt động kinh doanh vàng qua nền tảng công nghệ như website và ứng dụng App Egold mà chưa được cấp phép. Các nền tảng này được sử dụng để quảng bá, bán vàng, cho vay và giữ hộ vàng miếng, vi phạm các quy định về quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh vàng và thương mại điện tử.
Với nhiều lỗi vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng của doanh nghiệp, NHNN đã xử phạt hàng tỉ đồng với SJC, DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu...
Ngoài ra, cơ quan thanh tra cho biết có một số cá nhân bán vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp với khối lượng lớn bất thường so với nghề nghiệp, nhân thân. Trong đó, có trường hợp một doanh nghiệp khác thông qua cá nhân để bán vàng nguyên liệu cho DOJI. Theo NHNN, điều này có thể nhằm mục đích không xuất hóa đơn, không kê khai nộp thuế thu nhập doanh nghiệp với vàng bán, che giấu nguồn gốc vàng nguyên liệu... gây bất ổn đến thị trường trong nước.
Cùng với đó, Công ty Doji vi phạm chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; một số giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết.
Theo kết luận thanh tra, Công ty PNJ vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh vàng miếng; có dấu hiệu vi phạm về nhãn hàng hóa theo quy định đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ... Doanh nghiệp cũng vi phạm quy định về thuế, phòng chống rửa tiền, chế độ kế toán và sử dụng hóa đơn, chứng từ.
Là doanh nghiệp bị phạt nặng nhất, Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu có một số vi phạm như giao dịch bán vàng với giá cao hơn niêm yết; vi phạm về thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng.
Cụ thể, không công bố trên website thông tin vận chuyển và giao nhận; không công bố trên quy trình tiếp nhận, trách nhiệm xử lý khiếu nại của khách hàng và cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng được giao kết trên website; không xây dựng, ban hành chính sách đảm bảo an toàn, an ninh cho việc thu thập và sử dụng thông tin cá nhân của người tiêu dùng trên website...
Mức xử phạt hành chính đối với các vi phạm như sau: Công ty SJC bị xử phạt tổng cộng 2,14 tỉ đồng; Công ty PNJ bị xử phạt 1,34 tỉ đồng, Công ty Bảo Tín Minh Châu bị phạt với mức 2,64 tỉ đồng và Công ty DOJI bị phạt 1,365 tỉ đồng.
Đáng chú ý, ngay khi kết thúc thanh tra, NHNN đã chuyển thông tin vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại Công ty PNJ, Công ty SJC, Công ty Bảo tín Minh Châu sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.
Riêng Công ty DOJI, Thống đốc NHNN có văn bản chuyển thông tin sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý. Căn cứ chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) đã có phản hồi. Theo đó, giao Cục Thuế chủ trì kiểm tra, đánh giá và xử lý theo quy định
Nhà băng cũng bị xử phạt do sai phạm trong kinh doanh vàng
Ngoài 4 công ty kinh doanh vàng lớn trên thị trường, NHNN cũng công bố kết luận thanh tra đối với ngân hàng.
Trong đó, với Ngân hàng Xuất nhập khẩu (Eximbank), NHNN chỉ ra tình trạng nhân viên nhân viên Eximbank rút ngắn thao tác trong việc kiểm đếm và giao, nhận vàng, rút ngắn thao tác kiểm đếm, thu - chi tiền đồng, chênh lệch tiền đồng từ các giao dịch mua bán vàng trong cùng ngày khách hàng nộp/rút tiền mặt từ tài khoản thanh toán của họ.
Việc này tạo điều kiện cho khách mua, bán với cùng số lượng vào cùng một thời điểm mà nhân viên Eximbank không cần giao nhận vàng và tiền (chỉ ký chứng từ nhận vàng và tiền), chỉ thực hiện giao dịch tiền của phần chênh lệch giá vàng nhằm mục đích sinh lời.
Hoạt động này cũng làm tăng doanh số mua bán vàng miếng của Eximbank, không phản ánh đúng bản chất doanh số mua, bán của ngân hàng. NHNN quyết định xử phạt vi phạm hành chính Eximbank với số tiền là 400 triệu đồng.
Ngoài ra, còn có nhà băng cũng vi phạm các lỗi liên quan đến kinh doanh vàng như nhận vàng miếng SJC của khách hàng gửi giữ hộ nhưng không thực hiện thủ tục niêm phong, không ghi số series vàng; lập hồ sơ giữ hộ vàng chưa nhất quán với quy định, quy trình nội bộ giữ hộ vàng của ngân hàng. Với những vi phạm này, nhà băng cũng bị xử phạt vi phạm hành chính 380 triệu đồng.
