Chuyện về 'cụ xoài' hơn 300 năm tuổi và 'Thần Hổ' ở Bạc Liêu
Trải qua thời gian dài, dù cảnh vật xung quanh đã thay đổi nhưng cụ xoài ở Bạc Liêu vẫn xanh tươi, hiên ngang đón nắng, gió.
Đến Bạc Liêu, du khách thường dừng chân ở những điểm đến nổi tiếng, như: Quảng trường Hùng Vương; khu nhà Công tử Bạc Liêu; Khu Lưu niệm nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ và Nhạc sĩ Cao Văn Lầu; cánh đồng điện gió; Quán âm Phật đài (mẹ Nam Hải)…
Càng thú vị hơn, nếu như du khách dành ít thời gian đến tham quan và tìm hiểu về cây xoài đã sống 340 năm (cộng trừ 30 năm theo tài liệu ghi chép lại). Đây được xem là cây xoài cổ thụ có tuổi thọ cao nhất ở ĐBSCL.
Đang được trồng ở xã Vĩnh Trạch Đông, cách trung tâm TP Bạc Liêu hơn 10 km, cây xoài có chiều cao 15m, đường kính gần 2m, tán tỏa bóng mát rộng đến 300m2. Đặc biệt, thân xoài rất to, 5 người ôm không hết.
Theo tài liệu ghi chép lại, cuối thế kỷ 17, những lưu dân khi đi đến đây phát hiện có cây xoài to lớn. Kỳ lạ thay, tuy đây là vùng nước nhiễm mặn nhưng dưới gốc xoài lại có mạch nước ngọt nên họ đã quyết định ở lại, dựng làng sinh sống. Thời kỳ đó nơi đây vẫn còn là rừng thiêng nước độc, có rất nhiều thú dữ.
Dưới gốc xoài xuất hiện một con cọp, nhưng nó lại hiền lành đến kỳ lạ, không bao giờ quấy phá dân làng, mà ngược lại người dân còn cảm thấy được con cọp này bảo vệ. Chính vì thế, dân làng đã tôn cọp thành "Thần Hổ", mỗi năm vào ngày 28-7 âm lịch đều tổ chức cúng bái long trọng dưới gốc cây xoài.
Việc cúng lễ vật cho "Thần Hổ" đã trở thành tín ngưỡng dân gian của người dân địa phương để cầu mọi sự an lành, mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Mặc dù tuổi thọ cao đến thế, nhưng hàng năm xoài vẫn ra hoa và rất sai trái.
Đến mùa xoài chín, hương thơm lan tỏa khắp cả một vùng. Trái xoài chỉ to bằng quả cóc, dính với nhau thành từng chùm, chứ không riêng lẻ nên bà con trong vùng gọi là xoài cóc. Điều đặc biệt là mỗi mùa ra trái, cây xoài chỉ đậu quả ở một phía cây, sang mùa sau mới lại ra ở phía còn lại.
Trải qua thời gian dài, dù cảnh vật xung quanh đã thay đổi nhưng "cụ xoài" vẫn xanh tươi, "hiên ngang" đón nắng, gió.
Năm 2015, "cụ xoài" này được Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là Cây Di sản Việt Nam. Cây xoài như là một nhân chứng sống cho công cuộc khẩn hoang, giữ đất, giữ nước đầy hào khí của người dân Bạc Liêu.