Có cần thiết giảm thuế thu nhập cá nhân cho người làm công ăn lương?

Giảm thuế không có ý nghĩa vì thu nhập chưa đến mức phải nộp thuế

Còn nhớ hồi tháng 8/2021, sau khi các gói hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 được Chính phủ ban hành, một số ý kiến cũng đề xuất giảm thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho người có thu nhập từ tiền lương, tiền công của người lao động. Sau khi ý kiến này được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, PGS. TS Lê Xuân Trường - Trưởng khoa Thuế - Hải quan (Học viện Tài chính), đã có bài viết gửi Thời báo Tài chính Việt Nam.

Trong bài viết, PGS. TS Lê Xuân Trường cho rằng, để trả lời câu hỏi có nên giảm thuế TNCN cho người làm công ăn lương hay không, chúng ta cần xác định việc giảm thuế TNCN có tác động hỗ trợ cho những người lao động chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi Covid-19 hay không?

Ông Trường cho biết, theo pháp luật về thuế TNCN hiện hành, thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công của cá nhân được xác định bằng thu nhập chịu thuế trừ đi các khoản giảm trừ.

Việc hỗ trợ cho người lao động nên bằng các chính sách an sinh xã hội. Ảnh: NM.

Mức giảm trừ bản thân người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng. Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Như vậy, nếu một người lao động không phải nuôi dưỡng người phụ thuộc theo quy định của pháp luật và có thu nhập bình quân tháng không quá 11 triệu đồng thì không phải nộp thuế TNCN.

Nếu người lao động thuộc diện được giảm trừ cho 1 người phụ thuộc mà có thu nhập bình quân tháng không quá 15,4 triệu đồng thì không phải nộp thuế TNCN. Điều này có nghĩa là, nếu có chính sách giảm thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương tiền công thì sẽ giảm thuế cho những người có thu nhập trên 11 triệu đồng/tháng hoặc 15,4 triệu đồng/tháng hoặc cao hơn tùy theo số người phụ thuộc được giảm trừ…

“So với mặt bằng thu nhập chung hiện nay ở Việt Nam, nếu miễn hoặc giảm thuế TNCN cho những đối tượng này, tức là giảm thuế cho những người có thu nhập trung bình trở lên, không phải là những người có thu nhập thấp, không phải là những người rất khó khăn. Điều này cho thấy, không cần chính sách miễn, giảm thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công trong bối cảnh hiện nay” - ông Trường nêu quan điểm.

PGS. TS Lê Xuân Trường cũng nhấn mạnh, việc tạm khấu trừ thuế TNCN tính trên cơ sở thu nhập thực chi trả cho người lao động, chứ không phải tính trên thu nhập của năm trước. Do vậy, khi người lao động nhận thu nhập dưới ngưỡng giảm trừ gia cảnh thì không bị tạm khấu trừ thuế TNCN.

“Với những người lao động gặp khó khăn do bị mất việc làm, bị giảm sút thu nhập… thì việc giảm thuế không có ý nghĩa do thu nhập của họ chưa đến ngưỡng nộp thuế. Với những đối tượng này, các chính sách chi ngân sách để đảm bảo an sinh xã hội mới thực sự có ý nghĩa” - ông Trường nói.

Giảm thuế chỉ có lợi cho người có thu nhập cao

Liên quan đến ý kiến cho rằng có cần thiết phải giảm thuế TNCN cho người làm công, ăn lương hay không? Tổng cục Thuế cho biết, theo quy định của pháp luật thuế TNCN hiện hành, thu nhập làm căn cứ tính thuế là thu nhập người lao động thực nhận sau khi đã tính các khoản giảm trừ gia cảnh, các khoản đóng góp bảo hiểm bắt buộc, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo theo quy định.

Với quy định hiện hành, người lao động có thu nhập dưới 11 triệu đồng/tháng sẽ không phải nộp thuế TNCN, đối với mức thu nhập cao hơn thì sẽ tính các khoản giảm trừ theo quy định và áp dụng biểu thuế lũy tiến. Nếu người lao động có 2 người phụ thuộc và có đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc, thì với mức thu nhập 22 triệu đồng/tháng không phải nộp thuế và không bị tạm khấu trừ thuế TNCN; với mức thu nhập từ 23 triệu đồng/tháng thì nộp thuế ở bậc 1 với thuế suất 5% và số thuế khấu trừ hàng tháng chỉ là 39.250 đồng/tháng.

Do đó, nếu giảm thuế TNCN cho người làm công ăn lương, thì đối tượng được hưởng sẽ chủ yếu rơi vào nhóm có thu nhập nhập cao. Điều này không đúng với mục tiêu hỗ trợ khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, bởi vì số thuế từ nhóm cá nhân có thu nhập cao chiếm 87% trong tổng số thu từ thuế TNCN đối với tiền lương, tiền công.

Tổng cục Thuế cũng cho biết, để thực hiện việc hỗ trợ đúng đối tượng, các bộ, ngành đã trình Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 ngày 2/6/2020 về việc điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh, theo đó mức giảm trừ cho bản thân tăng từ 9 triệu lên 11 triệu đồng/tháng, mức giảm trừ cho người phụ thuộc tăng từ 3,6 triệu lên 4,4 triệu đồng/tháng. Theo tính toán của Tổng cục Thuế, Nghị quyết 954 điều chỉnh giảm thu nhập tính thuế đến khoảng 6 triệu người lao động, giảm thu ngân sách nhà nước khoảng trên 10 nghìn tỷ đồng mỗi năm, trong đó có khoảng 1,2 triệu người lao động đang thuộc diện chịu thuế ở bậc 1 thì theo quy định mới thuộc diện không phải nộp thuế.

Hỗ trợ người lao động gặp khó khăn phải từ các chính sách an sinh xã hội

Theo bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam, trong trường hợp người lao động gặp khó khăn thì không nên giải quyết đơn thuần bằng chính sách thuế, mà phải bằng các chính sách an sinh xã hội khác. “Thực tế vừa qua cho thấy, khi dịch Covid-19 xảy ra, Chính phủ đã có hàng loạt các chính sách để hỗ trợ người lao động gặp khó khăn. Điều này cho thấy, các chính sách đã và đang đi đúng hướng. Vấn đề là chúng ta cần thực hiện tốt các chính sách này một cách đồng bộ để đảm bảo công bằng, bình đẳng, hỗ trợ tốt nhất người dân gặp khó khăn, đi đôi với tăng cường cải cách thủ tục hành chính thuế để việc hoàn thuế, miễn giảm thuế đơn giản, nhanh nhất, không làm người nộp thuế quan ngại” - bà Cúc nói.