CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH ĐẶC THÙ PHÁT TRIỂN TP. HỒ CHÍ MINH: CẦN GIẢI PHÁP ĐỘT PHÁ, KỊP THỜI THÁO GỠ NHỮNG VƯỚNG MẮC VỀ THỂ CHẾ

Bí thư Đảng đoàn Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên đồng chủ trì buổi làm việc

Theo dự kiến, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp.Hồ Chí Minh sẽ trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV theo quy trình tại một kỳ họp. Thành ủy Tp.Hồ Chí Minh đã tích cực phối hợp với các cơ quan hữu quan, cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan được giao nhiệm vụ chủ trì đầu mối trình dự án. Chính phủ cũng đã có nhiều phiên làm việc. Trước đây, Đảng đoàn Quốc hội đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố để nghe sơ bộ và cho ý kiến ban đầu về nội dung này trước tiến hành các quy trình tiếp theo. Đến nay, với sự chuẩn bị tích cực, các cơ quan đã hoàn thiện hồ sơ gửi Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo kế hoạch, phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ khai mạc vào ngày 9/5 để cho ý kiến các nội dung còn lại để chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 5 trong đó có nội dung này. Với tinh thần linh hoạt, kịp thời, Đảng đoàn Quốc hội bố trí buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Tp.Hồ Chí Minh để tiếp tục cho ý kiến, giúp cho các cơ quan nhất là cơ quan thẩm tra tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, tài liệu liên quan.

Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Hiếu trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh

Trình bày Tờ trình, Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Hiếu cho biết, Tp.Hồ Chí Minh là một đô thị đặc biệt, lớn nhất cả nước về dân số và quy mô kinh tế; là một trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, văn hóa, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục - đào tạo của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và cả nước nói chung; là cửa ngõ quan trọng kết nối khu vực và thế giới. Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết số 16-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XI và 05 năm thực hiện thí điểm Nghị quyết số 54/2017/QH14 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp.Hồ Chí Minh, Thành phố tiếp tục phát huy vị trí đầu tàu của cả nước; cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, từng bước phát triển theo chiều sâu dựa trên nền tảng ứng dụng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Việc Quốc hội ban hành Nghị quyết số 54/2017/QH14 là quyết sách kịp thời, tạo không gian cho Thành phố phát triển; đồng thời tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, phát huy tính năng động sáng tạo cũng như thúc đẩy tự tháo gỡ những vấn đề khó khăn, vướng mắc cho Thành phố. Tuy nhiên, qua đánh giá tổng kết, nhiều nội dung triển khai Nghị quyết số 54/2017/QH14 còn chậm so với kế hoạch, hiệu quả chưa cao.

Các Phó Bí thư, Ủy viên Đảng đoàn Quốc hội tham dự buổi làm việc

Vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 31-NQ/TW ngày 30/12/2022 về phương hướng phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định Tp.Hồ Chí Minh có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng đối với vùng Đông Nam bộ và cả nước, mục tiêu đến năm 2030. Nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 9/01/2023 của Quốc hội về Quy hoạch tổng thể Quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định: “Xây dựng, phát triển Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị năng động, sáng tạo, dẫn dắt và tạo hiệu ứng lan tỏa, liên kết vùng đô thị; đủ sức cạnh tranh, hội nhập khu vực và quốc tế, có vai trò quan trọng trong mạng lưới đô thị của khu vực Đông Nam Á, châu Á”; “Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị hạt nhân, trung tâm phát triển của toàn vùng; chuyển nhanh sang dịch vụ chất lượng cao, trở thành trung tâm tài chính quốc tế có tính cạnh tranh trong khu vực; đi đầu về công nghiệp công nghệ cao, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo….”

Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Hiếu nêu rõ, để đạt được các mục tiêu đề ra tại các Nghị quyết nêu trên, đòi hỏi phải có một Nghị quyết mới của Quốc hội thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14 nhằm tạo điều kiện cho Thành phố khơi thông nguồn lực, tạo đà phát triển, khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh của Thành phố để tương xứng với vị trí đầu tàu về kinh tế - xã hội của Vùng Đông Nam Bộ và cả nước. Nghị quyết số 76/2022/QH15 của Quốc hội đã quy định ban hành Nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14. Vì vậy, việc ban hành một Nghị quyết mới về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14 nhằm thể chế hóa các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển đã nêu trong nghị quyết 24-NQ/TW, Nghị quyết 31-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 81/2023/QH15 của Quốc hội đề ra là cần thiết.

Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh dự buổi làm việc

Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến của Đảng đoàn Quốc hội đánh giá cao sự chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu của Tp.Hồ Chí Minh, cùng các cơ quan của Chính phủ trong việc chuẩn bị hồ sơ dự án; ghi nhận đến nay hồ sơ dự án dự thảo Nghị quyết đã đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp thứ 23 (tháng 5/2023). Các đại biểu cũng tán thành cao với việc trình Quốc hội thông qua tại một kỳ họp là Kỳ họp thứ 5 để bảo đảm tính kịp thời trong triển khai Nghị quyết 31-NQ/TW của Bộ Chính trị và theo đúng yêu cầu của Nghị quyết số 76/2022/QH15 của Quốc hội. Tuy nhiên để có thể bảo đảm điều kiện, chất lượng trình QUốc hội thông qua với mục tiêu tỉ lệ tán thành, đồng thuận cao đòi hỏi các cơ quan cần quyết tâm, nỗ lực rất lớn, cần tiếp tục rà soát kỹ lưỡng các nội dung chính sách cụ thể.

Các ý kiến cũng cho rằng phạm vi chính sách được đề xuất là khá rộng, lại trên nhiều lĩnh vực bao gồm 07 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù về quản lý đầu tư; tài chính ngân sách; quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; thu hút nhà đầu tư chiến lược; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của Thành phố; tổ chức bộ máy Thành phố Thủ Đức. Trong đó, nhiều chính sách mới, có tác động trực tiếp đến ngân sách nhà nước, đến đời sống, xã hội, quan hệ đối ngoại cũng như chứa đựng nhiều quy định khác với pháp luật hiện hành. Vì vậy, để có căn cứ vững chắc cho việc xem xét, quyết định, đề nghị Báo cáo đánh giá tác động cụ thể, chi tiết hơn về kết quả đầu ra; nhất là đối với các chính sách tác động đến thu chi ngân sách; đến nguồn lực bảo đảm thực hiện.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại buổi làm việc

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh để thực hiện được tinh thần “Thành phố Hồ Chí Minh vì cả nước và cả nước vì Thành phố Hồ Chí Minh” thì các chính sách lần này trình cần đột phá mạnh mẽ hơn nữa so với Nghị quyết số 54/2017/QH14. Do đó các giải pháp thí điểm phải thực sự vượt trội, nếu chỉ tương tự như có trong các dự thảo luật đang được xem xét sửa đổi như Luật Nhà ở, Luật Đất đai…thì không đáp ứng yêu cầu và không cần thiết phải đưa vào nghị quyết để thí điểm. Chính sách nhiều, ít không quan trọng mà quan trọng có cần không, khi cần rồi thì có hiệu quả không, có khả thi không. Nếu đủ điều kiện, chất lượng, yêu cầu đề ra thì Quốc hội sẽ tạo mọi điều kiện để Thành phố hết sức làm, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ.

Các ý kiến của Đảng đoàn Quốc hội cũng lưu ý các quy định cần mang tính thiết thực, góp phần tháo gỡ kịp thời những vướng mắc về thể chế đã và đang cản trở tiến trình phát triển; giải quyết các điểm nghẽn, khắc phục sức ỳ trong phát triển thời gian qua. Chính sách mới cần mang tính đột phá mạnh mẽ, vượt trội theo đúng Nghị quyết của Bộ Chính trị và của Quốc hội, được lựa chọn có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải để bảo đảm chính sách đi vào cuộc sống, khả thi, minh bạch, tránh lợi dụng gây thất thoát, lãng phí, phải thực sự mang tính lan tỏa, tác động sâu rộng không chỉ đối với Thành phố mà cần mang lại hiệu ứng tích cực đối với vùng miền và cả đất nước. Cùng với tăng cường phân cấp, cần đề cao trách nhiệm, quyền hạn cần đi đôi với trách nhiệm. Tuy nhiên, rất cần một cơ chế bảo vệ, khuyến khích người nhiệt huyết, dám nghĩ, dám làm, giám chịu trách nhiệm vì mục tiêu chung.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng nhấn mạnh yêu cầu trong tổ chức thực hiện, cần thể hiện quyết tâm cao bằng việc sớm dự kiến các kế hoạch triển khai, xác định rõ các công việc, danh mục văn bản cần ban hành của các cơ quan; đồng thời có kiểm tra giám sát.

Một số hình ảnh tại buổi làm việc:

Đảng đoàn Quốc hội làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh

Bí thư Đảng đoàn Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu mở đầu buổi làm việc

Các Ủy viên Đảng đoàn Quốc hội, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội dự buổi làm việc

Các đại biểu tham dự buổi làm việc

Thành viên Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tại buổi làm việc

Đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan hữu quan tham dự buổi làm việc

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh phát biểu

Bảo Yến - Phạm Thắng