Cơ chế thương mại với EU thiếu hiệu quả nếu không bao gồm dầu mỏ

Đề cập tới Công cụ hỗ trợ trao đổi thương mại (INSTEX) với Iran mà 3 cường quốc châu Âu là Anh, Pháp và Đức đang thúc đẩy, Bộ trưởng Zanganeh cho rằng nếu không bao gồm hoạt động bán dầu mỏ thì INSTEX chắc chắn sẽ không hoạt động hiệu quả.

Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Bijan Namdar Zanganeh. Ảnh: AFP/TTXVN

EU cũng từng đề xuất một giải pháp để kết nối cơ chế thanh toán trong INSTEX với các nguồn tài chính từ việc mua dầu thô của Iran trong tương lai. Tuy nhiên, cho đến nay, INSTEX chưa thể giúp “hồi sinh” trao đổi thương mại song phương giữa Iran và EU do thiếu các nguồn ngân quỹ trả trước để bù đắp xuất khẩu cho Iran.

Trước đó, Iran xác nhận đã vượt giới hạn 300 kg dự trữ urani theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015, còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), mà Tehran ký với các cường quốc thế giới. Bên cạnh đó, Iran cảnh báo sẽ làm giàu urani ở mức độ trên 3,67% nếu các nước châu Âu không cứu vãn được thỏa thuận này.

Hồi tháng 5 vừa qua, Iran tuyên bố tạm ngừng thực thi một số điều khoản trong thỏa thuận hạt nhân. Tehran đồng thời thông báo sẽ khởi động quá trình làm giàu urani ở cấp độ cao hơn nếu như trong vòng 60 ngày, tức là đến ngày 8/7 tới, nếu các cường quốc châu Âu không có biện pháp bảo vệ lợi ích của nước này theo JCPOA trước các biện pháp trừng phạt của Mỹ.

EU thông báo thiết lập INSTEX để đảm bảo duy trì các hoạt động thương mại với Iran, qua đó bảo vệ lợi ích của nước CH Hồi giáo này trong bối cảnh Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, cho đến nay, cơ chế này vẫn chính thức chưa đi vào hoạt động.

Việt Khoa (TTXVN)