Cô đào cải lương nổi tiếng một thời: U80 đơn độc tìm niềm vui sân khấu

Kiều Mai Lý từng dành dụm tiền mua ly cà phê đen trả công thầy dạy hát

Nghệ sĩ Kiều Mai Lý tên thật là Nguyễn Thị Lý, sinh năm 1949 trong một gia đình nghèo, đông con; vì thế năm 1 tuổi, bà từng bị mẹ ruột đưa bà sang nhà hàng xóm nuôi dưỡng.

"Năm tôi một tuổi, mẹ tôi mang thai thêm một đứa em. Ngày gần sanh, mẹ cứ lo lắng không ai chăm sóc cho tôi nên đâm ra suy nghĩ lung tung. Để yên tâm trong lúc đi sinh, mẹ tôi cắn răng đưa con gái sang nhà hàng xóm thân thiết gửi gắm. Ngặt nỗi, người hàng xóm lại hiếm muộn, nhận tôi về liền yêu thương hết mực. Tôi còn nhỏ đã biết đâu là mẹ ruột, mẹ nuôi, ai thương nhiều tôi theo. Mẹ ruột sinh xong, sang nhà hàng xóm rước về tôi khóc không chịu về nữa", nữ nghệ sĩ nhớ lại.

12 tuổi, người quen thấy Kiều Mai Lý có làn hơi tốt, liền đề nghị cha mẹ nuôi nên cho đi học hát. Nhà nghèo không có tiền trả công cho thầy, Kiều Mai Lý chỉ biết dành dụm ít tiền, mua biếu thầy ly cà phê đen.

Học được một năm, cô bé nhỏ xíu bắt đầu đi hát đám cưới, đám ma. Trong những lần như thế, ông bầu của một gánh hát đã chấm giọng hát nên Kiều Mai Lý được nhận vào gánh hát và được làm đào chánh năm 16 tuổi.

Từ gánh hát nhỏ, Kiều Mai Lý có cơ duyên gắn bó với những đoàn hát lớn hơn như: làm đào chánh đoàn Hoa Xuân Minh Há, sau đó lần lượt gắn bó với đoàn hát của nghệ sĩ Minh Cảnh, đoàn Dạ Lý Hương… Từ nghệ sĩ cải lương, Kiều Mai Lý tự học hỏi, trở nên đa tài, tham gia diễn hài, kịch nói, truyền hình, điện ảnh. Bà từng kết hợp với danh hài Bảo Quốc và một số nghệ sĩ khác tham gia cuộc thi "Tiếng cười sân khấu" và xuất sắc đoạt giải nhất với tiết mục "Người chồng bất đắc dĩ".

Năm 1982, HTV ra mắt chương trình Trong nhà ngoài phố, Kiều Mai Lý và các nghệ sĩ như Bảo Quốc, Hồng Vân, Kim Xuân… lại có dịp tỏa sáng, trở thành những nhân vật trụ cột.

Bà đã sớm có niềm đam mê nghệ thuật và thành công trong lĩnh vực cải lương.

Chồng - con lần lượt ra đi, xế chiều làm bạn với nghệ thuật và Phật pháp

Ngoài sự nghiệp, chuyện tình cảm rất ít khi được Kiều Mai Lý chia sẻ. Tâm sự với truyền thông, nữ nghệ sĩ nói: "Trong tình yêu, tôi không khổ, không lụy. Lúc trẻ, tôi cũng có nhiều người theo đuổi, cũng có yêu một vài người. Đến lúc lập gia đình, tôi thủy chung với chồng đến tận ngày ông mất".

Cũng theo lời kể của Kiều Mai Lý, chồng bà có điều kiện kinh tế. Thế nhưng, vợ chồng đến với nhau không làm đám cưới, trải qua 33 năm sống không hôn thú. Năm đó Kiều Mai Lý 24 tuổi, đang là cô đào nổi tiếng, xinh đẹp, tiền kiếm nhiều không kể hết. Bà kết hôn cùng ông xã lớn hơn 25 tuổi và từng một lần lỡ dở hôn nhân. Trong suốt khoảng thời gian bên nhau cả hai bị cha mẹ phản đối, tuy vậy bà đã vượt lên tất cả để yêu ông.

Dọn về sống chung với chồng nhưng Kiều Mai Lý nhất quyết không chịu làm đám cưới. Sau khi bà sinh con gái thì ông xã không cho bà đi diễn xa ở tỉnh mà chỉ nhận show trong thành phố để có thời gian chăm sóc cho gia đình.

Dù không có một lễ cưới hoành tráng nhưng chồng đại gia chiều chuộng nữ nghệ sĩ hết mực. Ông thương vợ đến mức nữ nghệ sĩ phải thốt lên: "Chỉ có gan trời là ông ấy chưa mua được cho tôi".

Nhà ở Gò Vấp nhưng vợ thèm ăn đồ ở Chợ Lớn, ông cũng đi mua. Ông bỏ tiền cho vợ làm chương trình, truyền hình, lập gánh hát… "Tôi chỉ có việc ăn rồi đi hát, không làm động móng tay", bà cười nhắc lại kỷ niệm.

Nghệ sĩ Kiều Mai Lý rất nể trọng người chồng tào khang.

Tưởng chừng có cuộc sống yên ấm cùng gia đình hạnh phúc nhưng bà lại gặp một biến cố lớn thay đổi cả cuộc đời. Trước đó, bà cùng chồng dồn hết tài sản mở đoàn hát Tây Giang Kiều Mai Lý và đăng ký hoạt động ở Cần Thơ. Do thời cuộc, đoàn hát bị thu hồi làm tài sản tập thể. Nắm trong tay gia sản lớn bỗng chốc vợ chồng bà tay trắng, nhà cửa cũng không còn, con lại quá nhỏ.

Mất hết tất cả, Kiều Mai Lý bán đồ đạc, quần áo để có tiền mua gạo, nuôi con. Sau đó không lâu bà xin vào đoàn Thanh Nga để đi diễn còn chồng thì nhận làm nghề soát vé ở đoàn. Sau đó nhờ trời thương bà nhận được nhiều vai diễn ở trong và ngoài nước. Từ bàn tay trắng, Kiều Mai Lý xây được cho mình ngôi nhà mới, có được của dư để lo lắng cho con. Chưa được sung sướng bao lâu, năm 2006 chồng bà đột ngột đổ bệnh rồi bỏ 2 mẹ con ra đi.

Cuộc đời nữ nghệ sĩ Kiều Mai Lý lại gặp bất hạnh lớn khi vào cuối tháng 11/2022, con gái duy nhất của bà gặp vấn đề sức khỏe mà không qua khỏi. Dù đau khổ hơn ai hết những bà đã kìm lòng không khóc trong đám tang con gái: "Tôi là người theo đạo Phật. Đức Phật nói đời là cõi tạm, ai đến rồi cũng sẽ đi, đã gọi là định mệnh thì phải chấp nhận. Tôi xem như chồng và con tôi đã về cõi bình an. Giờ đây, tôi sẽ tìm niềm vui trong công việc và chia sẻ buồn vui với cháu ngoại nuôi".

Trải qua nhiều thăng trầm, U80 NS Kiều Mai Lý lấy nghệ thuật làm niềm vui

Sau khi mất đi con gái, bà lui về sống một mình trong căn nhà nhỏ của hai mẹ con vẫn ở trước đây. Vẫn tiếp tục hoạt động nghệ thuật cho đến khi không còn sức thì thôi. Kiều Mai Lý chia sẻ: "Cô cầu xin tổ nghiệp cho cô đi hát đến ngày cô nhắm mắt xuôi tay thì thôi. Cải lương cũng được, kịch cũng được, miễn sao được đứng trên sân khấu là cô vui rồi".

Ở tuổi U80, nghệ sĩ Kiều Mai Lý vẫn còn được khán giả, đồng nghiệp yêu mến và đạo diễn trọng dụng. Bà mong muốn có thật nhiều sức khỏe để có thể cống hiến công chúng những tác phẩm hay, vẫn có thể được đứng trên ánh đèn sân khấu cùng với bạn bè cũ năm nào dưới tràng pháo tay của khán giả.

"Giờ tôi ước mong sao có một sân khấu cải lương mà được diễn với những anh chị em cũ của cô. Tôi chỉ ước nguyện cái đó, gặp lại mà mình được trổ hết tài ra như thế mới mãn nguyện. Sân khấu cũng như thật thì mình hát mình mới thấy nó hay hơn", nữ nghệ sĩ bộc bạch.

Ngoài ra, trong một căn nhà khang trang tại quận Bình Thạnh (TP.HCM) ở tuổi xế chiều, khi rảnh rỗi, bà dành thời gian cho niềm đam mê nấu nướng. Đặc biệt, nữ nghệ sĩ nói bà tin tưởng Phật pháp, tự tay trang hoàng nhiều không gian thờ cúng trong nhà.

Ở tuổi 75, bà tham gia các bộ phim sitcom, tiểu phẩm… để được gặp gỡ giao lưu với đồng nghiệp. Kiều Mai lý nói, ở nhà chừng 3 ngày, bà thấy chán và muốn bệnh. Nghe có người kêu đi diễn, bà vui như uống thuốc tiên.

An Khánh