Cố gắng thu xếp vốn cho các dự án thuộc cao tốc Bắc - Nam

Theo yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tôi xin giải trình vấn đề liên quan đến dự án trọng điểm quốc gia. Năm 2020 và năm 2021, Bộ Giao thông - Vận tải (GT-VT) xác định công tác triển khai các dự án đầu tư, trong đó có các dự án đầu tư trọng điểm là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất. Đến hết tháng 9.2021, bình quân giải ngân toàn quốc là 47,8%, nhưng riêng ngành GT - VT giải ngân 61,2%. Tuy nhiên, 2 dự án trọng điểm quốc gia vừa qua triển khai chậm.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận Tải Nguyễn Văn Thể giải trình vấn đề liên quan đến dự án trọng điểm quốc gia

Đối với dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, theo Nghị quyết số 52/2017/QH14 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2017 – 2020, chúng ta có 3 dự án đầu tư công và 8 dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Với 3 dự án đầu tư công, chúng tôi đã bám sát Nghị quyết của Quốc hội và cuối năm nay sẽ hoàn thành 2 dự án thành phần là dự án Cao Bồ - Mai Sơn và dự án Cam Lộ - La Sơn. Riêng dự án cầu Mỹ Thuận 2, Quốc hội cho phép đến năm 2023, đến nay, tiến độ cũng đã đạt được 70%. Như vậy, 3 dự án đầu tư công tại Nghị quyết 52 của Quốc hội sẽ hoàn thành đúng tiến độ.

Tháng 6.2020, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 117 cho phép chuyển 3 dự án đầu tư PPP sang đầu tư công và cho phép đến năm 2022 sẽ hoàn thành 3 dự án này. Đến nay, 3 dự án đã đạt tiến độ từ 20 đến 35% nhưng khó khăn lớn nhất hiện nay là vấn đề đất. Vừa qua, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 60 và Nghị quyết số 133 để tháo gỡ, thủ tục mở các mỏ đất đã đáp ứng được yêu cầu, chúng tôi sẽ tập trung tiến độ để hoàn thành 3 dự án này vào cuối năm 2022.

Tiếp đó, đến tháng 2.2021 do tình hình đấu thầu khó khăn, Quốc hội tiếp tục ban hành Nghị quyết 1213 chuyển 2 dự án đầu tư PPP sang đầu tư công và cho phép Bộ GT – VT hoàn thành vào cuối năm 2023. Đến nay, cả hai dự án đã triển khai toàn bộ các gói thầu xây lắp và đã đạt được tiến độ khoảng 2 đến 5%. Chúng tôi cam kết sẽ điều hành 2 dự án này hoàn thành vào cuối năm 2023 theo đúng Nghị quyết của Quốc hội.

Riêng 3 dự án còn lại theo hình thức PPP thì hiện gặp rất nhiều khó khăn. Sau giai đoạn thu hút vốn cho các dự án BOT, tình hình tài chính của các ngân hàng, nhất là các ngân hàng thương mại cũng gặp nhiều khó khăn do huy động ngắn hạn mà cho vay dài hạn. Do đó, chúng tôi đã làm việc tích cực với các nhà đầu tư, trong tháng 5.2021 và tháng 7.2021 đã ký hợp đồng với 3 nhà đầu tư theo hình thức PPP. Theo quy định, chúng ta cho các nhà đầu tư thu xếp vốn trong vòng 6 tháng, đến nay, một số dự án sắp hết giai đoạn 6 tháng nhưng tình hình thu xếp vốn gặp nhiều khó khăn. Vừa qua, Bộ GT - VT đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành tổ chức một số buổi làm việc để tháo gỡ khó khăn về tín dụng và làm việc với các ngân hàng thương mại, với các nhà đầu tư. Tuy nhiên, tới nay các ngân hàng chỉ cam kết cho vay 6.000 tỷ đồng trên tổng số là 9.300 tỷ đồng phải huy động, các nhà đầu tư cũng đã đề xuất các giải pháp có thể sẽ huy động thêm nguồn lực của nhà đầu tư hoặc các loại hình khác.

Hiện nay, chúng tôi đang rất tích cực làm việc với các nhà đầu tư, các ngân hàng để ký được hợp đồng tín dụng. Bởi vì, không ký hợp đồng tín dụng được thì sẽ không thể nào triển khai được dự án. Do đó, chúng tôi cũng đã báo cáo với Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cũng đã chỉ đạo là hằng tháng Phó Thủ tướng sẽ chủ trì cuộc họp về cao tốc Bắc - Nam phía Đông, trong đó có tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho 3 dự án PPP.

Mặc dù có nhiều khó khăn nhưng các nhà đầu tư hết sức quyết tâm. Chúng ta cố gắng hoàn thành 3 dự án này theo đúng Nghị quyết 52 Quốc hội đã ban hành. Với trách nhiệm của mình, chúng tôi cũng cam kết là sẽ làm việc với các nhà đầu tư, đặc biệt là các ngân hàng và xin ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành để cố gắng thu xếp được nguồn vốn tín dụng. Qua đây cũng thấy rằng, các dự án PPP đang gặp nhiều khó khăn trong giai đoạn sắp tới. Chúng tôi rất mong nhận được sự đồng hành của các bộ, ngành, các địa phương.

Nguyễn Bình ghi