Có gì trong dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 về chính sách đặc thù cho TPHCM?

Một góc TPHCM. Ảnh: Minh Hoàng

UBND TPHCM vừa có thông cáo báo chí về quá trình xây dựng và những nội dung chính của dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM.

Theo đó, sau quá trình chuẩn bị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và thành phố đã cơ bản hoàn thiện dự thảo nghị quyết. Dự thảo nghị quyết gồm 12 điều. Trong đó, 7 điều (từ điều 4 – điều 10) quy định 44 cơ chế, chính sách khá toàn diện trên 7 lĩnh vực khác nhau. Cụ thể là: (i) quản lý đầu tư; (ii) tài chính ngân sách; (iii) quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; (iv) thu hút nhà đầu tư chiến lược; (v) quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; (vi) tổ chức bộ máy của TPHCM; (vii) tổ chức bộ máy thành phố Thủ Đức.

Trong đó, nhóm 4 là nhóm các cơ chế chính sách mới, chưa được quy định tại NQ 54/2017/QH14, chưa có trong nghị quyết đặc thù của các địa phương khác và chưa có trong các dự thảo Luật sửa đổi dự kiến trình Quốc hội trong thời gian tới nhưng rất cần thiết để tạo điều kiện thành phố phát triển đột phá trong thời gian tới. Cụ thể:

Nhóm 1: là các cơ chế chính sách đã được quy định tại Nghị quyết số 54, gồm các cơ chế chính sách kế thừa toàn bộ và các cơ chế chính sách sửa đổi, bổ sung như Hội đồng nhân dân thành phố (HĐND) quyết định dự toán ngân sách thành phố; quyết định phí, lệ phí mới; tăng mức dư nợ vay…

Nhóm 2: là các cơ chế chính sách tương tự đã được quy định tại các Nghị quyết đặc thù của các địa phương khác như HĐND thành phố quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 500 ha phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; UBND thành phố thực hiện phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị…

Nhóm 3: là các cơ chế chính sách có trong dự thảo Luật đất đai sửa đổi, Luật Nhà ở sửa đổi dự kiến trình Quốc hội trong thời gian sắp tới như UBND thành phố được ban hành và áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với tất cả các khu đất, thửa đất trong một số trường hợp; thành phố thực hiện thủ tục về giao đất, thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai đối với diện tích đất hình thành sau khi thực hiện lấn biển, tạo quỹ đất mới, không gian phát triển mới cho thành phố.

Theo UBND TPHCM, các cơ chế chính sách này nhằm khắc phục các vướng mắc trong thực tế triển khai, bảo đảm việc định giá đất công khai, đẩy nhanh quá trình xác định, phê duyệt giá đất cụ thể; hạn chế khiếu nại liên quan đến đất đai. Cùng với đó, các cơ chế chính sách này cũng khắc phục các vướng mắc trong thực tế triển khai, bảo đảm người thu hồi đất có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ, tạo điều kiện triển khai công tác giải phóng mặt bằng ngay sau khi phê duyệt chủ trương đầu tư.

Việc thông qua các cơ chế chính sách mới này sẽ tạo cơ sở thực tế để đánh giá về hiệu quả chính sách mới trong khi các quy định pháp luật về đất đai, nhà ở… vẫn đang tiếp tục được soạn thảo và trình thông qua áp dụng chung cho cả nước trong thời gian tới.

Nhóm 4: Trong nhóm này, có mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD); cơ chế đầu tư các dự án theo phương thức PPP trong lĩnh vực thể thao, công nghiệp văn hóa; BOT đối với các dự án đầu tư Công trình nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa đường bộ hiện hữu; thực hiện lại hình thức hợp đồng BT; cơ chế phát huy hiệu quả vai trò của Công ty Đầu tư tài chính nhà nước thành phố (HFIC).

Cùng với đó là cơ chế tài chính thực hiện biện pháp giảm phát thải khí nhà kính theo các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon; ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Thành phố; phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền và tổ chức bộ máy thành phố Thủ Đức.

Với những cơ chế, chính sách mà Quốc hội cho phép TPHCM áp dụng, UBND thành phố sẽ báo cáo Ban cán sự đảng UBND thành phố trình Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố ban hành Chương trình hành động thực hiện ngay trong tháng 7-2023.

UBND TPHCM đang xây dựng kế hoạch triển khai chuẩn bị thực hiện thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố với 40 nội dung, đầu việc. Trong đó, UBND sẽ trình Hội đồng nhân dân thông qua 7 nội dung tại kỳ họp vào tháng 7 tới; 33 nội dung, đầu việc còn lại sẽ tiếp tục chuẩn bị để trình cấp có thẩm quyền thông qua, triển khai trong quí 4-2023.

Minh Duy