'Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ' của Nguyễn Nhật Ánh ra bản tiếng Anh
Tháng 5 này, Nhà xuất bản Trẻ phát hành sách tiếng Anh 'Two cats sitting at a window', dịch từ tác phẩm gốc 'Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ' của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.
Bản tiếng Anh Two cats sitting at a window và bản gốc tiếng Việt Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ. Ảnh: NXB Trẻ.
Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ viết theo thể loại đồng thoại, kể về tình bạn giữa mèo Gấu và chuột Tí Hon - hai loài vốn là "kẻ thù truyền kiếp". Mèo Gấu được chuộc về từ cửa hàng bán thịt nhưng đã hai tuần vẫn chưa bắt được con chuột nào, cả ngày chỉ nhung nhớ cô bạn gái đã mất tích và làm thơ. Chuột Tí Hon sáng dạ, giàu cảm xúc, một lần bênh vực cho loài mèo mà bị giáo sư chuột đánh què một chân.
Duyên gặp gỡ giữa mèo Gấu và chuột Tí Hon không phải cuộc rượt đuổi giữa Tom và Jerry, mà là câu chuyện về tâm hồn đồng điệu. Cả hai nhận ra những điểm chung: đều có người mình yêu thương, đều mang lý tưởng chung sống hòa bình, đều có sở thích nghệ thuật.
Bản dịch tiếng Anh chưa đến 200 trang, dày đặc những minh họa sinh động, lột tả biểu cảm của các "nhân vật" mèo và chuột do họa sĩ Đỗ Hoàng Tường - người nhiều năm qua gắn bó với các tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh - thực hiện. Xen kẽ mạch truyện kể được chia thành nhiều chương ngắn là những bài thơ mà dịch giả đã khéo léo truyền tải được nét hồn nhiên, dung dị từ giọng thơ của tác giả.
Câu chuyện giản dị, nhẹ nhàng nhưng độc đáo, giàu cảm xúc được Nhã Thuyên và Kaitlin Rees chuyển ngữ. Bộ đôi dịch giả từng chuyển ngữ các tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh như Crying in trees (Ngồi khóc trên cây), Have a good day (Chúc một ngày tốt lành), và I see yellow flowers in the green grass (Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh).
Đại diện Nhà xuất bản Trẻ cho biết Two cats sitting at a window và các tác phẩm dịch sang tiếng Anh khác của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh sẽ được giới thiệu và quảng bá đến thị trường quốc tế, vì đây là những sáng tác có nội dung và chủ đề dễ khơi gợi được sự đồng cảm từ bạn đọc trên toàn thế giới: Kỷ niệm tuổi thơ, những rung động đầu đời ngây ngô, tình yêu thiên nhiên, động vật, và những tình cảm tốt đẹp khác.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Ảnh: P.K.
Nỗ lực đưa văn học trong nước ra quốc tế
Trước đó, tháng 8/2023, Nhà xuất bản Trẻ phát hành hai tựa sách Have a good day và Crying in trees, nối tiếp nỗ lực chủ động dịch các tác phẩm Việt Nam ra tiếng Anh để giới thiệu ra thế giới. Hai tác phẩm này đã được giới thiệu tại gian hàng Nhà xuất bản Trẻ tham dự Hội sách quốc tế Frankfurt (Đức) năm 2024.
I see yellow flowers in the green grass phát hành vào năm 2018 tại Việt Nam, năm 2020 được nhà xuất bản Hannacroix Creek Books mua tác quyền để xuất bản và phát hành tại Mỹ.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã có khá nhiều tác phẩm được mua bản quyền và xuất bản bằng nhiều ngôn ngữ như: Mắt biếc (bản tiếng Nhật 2004), Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ (tiếng Thái 2011, tiếng Hàn 2013, tiếng Anh 2014, tiếng Nhật 2020),Cô gái đến từ hôm qua(được chọn đưa vào chương trình dạy tiếng Việt cho sinh viên Nga của ĐH Moskva M.V. Lomonosov 2012), Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (tiếng Nhật 2017, tiếng Anh 2018), Đi qua hoa cúc (tiếng Nhật 2020), Tôi là Bêtô (tiếng Hàn 2022).
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cho biết: "Những quyển sách được chuyển ngữ ra tiếng nước ngoài của tôi từ trước đến giờ đều do các nhà xuất bản và dịch giả nước ngoài tự liên hệ. Nhưng với Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh thì Nhà xuất bản Trẻ chủ động mọi thứ. Đây là một tín hiệu rất đáng mừng và là nỗ lực hết sức đáng trân trọng. Nếu các đơn vị xuất bản đến các hội chợ sách quốc tế, chỉ để xem cuốn nào của người ta bán chạy nhất, tìm cách mua bản quyền về xuất bản trong nước thì rất đáng tiếc. Để văn học trong nước có cơ hội ra nước ngoài, các đơn vị xuất bản phải có tiềm lực, hoài bão, quyết tâm và một đường hướng rõ ràng".
Ticket to childhood (bản tiếng Anh của Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ) lại là một trường hợp ngược lại: Cuốn sách được dịch giả William Naythons chuyển ngữ, nhà xuất bản Overlook Press phát hành trước tại Mỹ từ năm 2014 với hai phiên bản bìa cứng và bìa mềm. Sau đó Nhà xuất bản Trẻ mua lại tác quyền bản tiếng Anh để in và phát hành tựa Ticket to childhood tại thị trường Việt Nam, nhằm giúp bạn đọc trong nước dễ dàng tiếp cận với phiên bản tiếng Anh của quyển sách bán chạy này.
