Cơ hội cho Việt Nam khi Trung Quốc chuyển hướng phụ thuộc thủy sản nhập khẩu

Năm 2022, XK thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc đạt 1,6 tỷ USD, tăng 66%, doanh số kỷ lục và tăng trưởng kỷ lục, sau khi giảm xuống còn 990 triệu USD năm 2021 do những hạn chế bởi dịch Covid.

Năm 2023, XK thủy sản sang Trung Quốc cũng gặp những vấn đề như các thị trường khác: giá giảm, lượng tồn kho cao, do vậy 9 tháng đầu năm doanh thu thủy sản XK sang thị trường này giảm 18% đạt 1 tỷ USD.

Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn được đánh giá là thị trường nhiều tiềm năng của thủy sản Việt Nam. Theo phân tích của Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2023 và những năm tới, có một số yếu tố thuận lợi, mang lại cơ hội và dư địa cho thủy sản Việt Nam tại Trung Quốc nói chung và Vân Nam nói riêng: Dịch Covid đã chấm dứt, giao thương của Trung Quốc với thế giới hoàn toàn bình thường; kinh tế Trung Quốc có tín hiệu tích cực, nhu cầu thủy sản đang hồi phục.

Vị thế địa lý thuận lợi cho các DN Việt Nam XK sang Trung Quốc, chi phí logistic giảm và ít hơn so với các nước khác; Trung Quốc ngừng NK thủy sản từ Nhật Bản, sẽ thay thế bằng các nguồn cung khác, trong đó có Việt Nam…

Cũng theo VASEP, một số chuyển dịch trong đầu tư kinh tế ở Trung Quốc cũng được coi là cơ hội cho thủy sản Việt Nam. Dường như các ngành kinh tế siêu lợi nhuận và sinh lợi cao được quan tâm đầu tư nhiều hơn, do vậy, đầu tư cho nuôi trồng thủy sản giảm, xuất khẩu thủy sản của nước này cũng giảm dần trong những năm gần đây, do cả yếu tố Covid và xu hướng chuyển dịch kinh tế. Do vậy các chuyên gia kinh tế đánh giá Trung Quốc sẽ ngày càng phụ thuộc vào thủy sản nhập khẩu, giống như mô hình các nước phương Tây.

Tuy nhiên, để tận dụng, phát huy tốt cơ hội từ thị trường Trung Quốc và tiềm năng của ngành thủy sản Việt Nam, VASEP khuyến nghị hoạt động giao thương B2B cần được tăng cường hơn nữa, trong đó giao thương cấp địa phương cần được quan tâm hơn; cần có sự trao đổi, chia sẻ thông tin về nhu cầu và qui định thị trường, đặc biệt khi có những thay đổi về chính sách XNK; mở rộng danh sách DN và các sản phẩm thủy sản được phép XK sang Trung Quốc, mở cửa hơn cho các loài thủy sản tươi sống XK vào Trung Quốc: tôm hùm bông, cua sống...; hợp tác thúc đẩy các quy trình phê duyệt cấp phép cho các DN được code XK thủy sản sang Trung Quốc....

Nhiều DN Việt Nam đã xác định thị trường Trung Quốc đã và sẽ tiếp tục là điểm đến tiềm năng cho thủy sản Việt Nam nếu cả ngành thủy sản và cộng đồng DN nắm bắt được nhu cầu, thị hiếu và cơ hội từ thị trường.

Đức Mạnh