Cơ hội hé mở

Lực lượng an ninh Afghanistan được triển khai sau một vụ tiến công ở Kabul

Theo nguồn tin từ Văn phòng Tổng thống Afghanistan, chính quyền Kabul và lực lượng Taliban đã nhất trí về việc thả hàng trăm tay súng Taliban để đổi lấy 20 thành viên lực lượng an ninh Afghanistan bị phiến quân giam giữ. Đây là kết quả các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Chính phủ Afghanistan và Taliban, diễn ra mới đây tại thủ đô Kabul. Theo Hội đồng An ninh quốc gia Afghanistan, bất chấp lệnh phong tỏa trên toàn quốc nhằm ngăn chặn sự lây lan của đại dịch Covid-19, ba thành viên Taliban đã tới thủ đô Kabul để thảo luận việc trao đổi tù nhân, theo thỏa thuận đã đạt được với Mỹ hồi cuối tháng 2. Đây là chuyến thăm chính thức lần đầu của một phái đoàn Taliban tới thủ đô Kabul.

Hôm 29-2, tại Qatar, Mỹ và Taliban ký thỏa thuận hòa bình, tạo tiền đề cho Washington rút quân khỏi chiến trường Nam Á và Afghanistan khởi động đối thoại quốc gia. Theo kế hoạch, sau khi thỏa thuận được ký kết, hoạt động trao đổi tù nhân, cũng như các cuộc đàm phán nội bộ giữa Taliban và Chính phủ Afghanistan sẽ được tiến hành. Tuy nhiên, thời gian qua, những bất đồng liên quan vấn đề tù nhân cản trở nỗ lực thực thi thỏa thuận hướng đến chấm dứt xung đột và thiết lập nền hòa bình lâu dài tại Afghanistan. Chính quyền Kabul và Taliban nhiều lần lời qua tiếng lại, thể hiện quan điểm bất đồng liên quan số lượng tù nhân, cũng như thời điểm trao đổi. Vì vậy, dù số người được thả trong kế hoạch trao đổi đầu tiên này ít hơn nhiều so con số 6.000 tù nhân theo thỏa thuận Mỹ và Taliban, song đây vẫn được xem là bước đi tích cực, thúc đẩy xây dựng lòng tin, hé mở cơ hội giải quyết bất đồng giữa Chính phủ Afghanistan và Taliban.

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ M.Pompeo coi những tiến triển trong đàm phán giữa chính quyền Kabul và Taliban là một “tin tốt”, trong bối cảnh việc thực thi thỏa thuận giữa Mỹ và Taliban “giẫm chân tại chỗ”, có thể khiến những nỗ lực của Mỹ thúc đẩy hòa bình tại Afghanistan “đổ sông đổ bể”. Người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ đã có chuyến thăm gấp gáp đến Afghanistan, tuy nhiên vẫn không thể hóa giải căng thẳng trên chính trường quốc gia Nam Á. Washington thậm chí quyết định cắt giảm một tỷ USD viện trợ Afghanistan trong năm nay và sẵn sàng giảm thêm khoản tương tự vào năm 2021, nếu Kabul không tìm được lối thoát cho những căng thẳng chính trị để tập trung cho các nỗ lực hòa bình. Mỗi năm, Mỹ viện trợ hàng tỷ USD cho Afghanistan, trong đó có khoản hỗ trợ quan trọng cho lực lượng an ninh của Kabul. Giới phân tích cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế Afghanistan gặp nhiều khó khăn, áp lực về tài chính mà Washington đưa ra đã phát huy tác dụng.

Những ngày qua liên tiếp xuất hiện thông tin tích cực từ Afghanistan, như việc chính quyền Kabul thành lập đoàn đàm phán chính thức với Taliban và hai bên bước đầu giải quyết bất đồng về trao đổi tù nhân. Tuy nhiên, con đường đi đến hòa bình tại quốc gia Nam Á còn nhiều thách thức, khi tình trạng bạo lực vẫn gia tăng, bất ổn trên chính trường chưa được giải quyết và đối thoại quốc gia bị đình trệ. Các nhà phân tích hy vọng, các bên tại Afghanistan sẽ tận dụng cơ hội mới được hé mở để tiếp tục giải quyết mâu thuẫn, trên tinh thần nhượng bộ, cùng đặt những viên gạch tiếp theo trong nỗ lực xây dựng nền hòa bình lâu dài.

BẢO CHÂU