Có khi bị nước ngoài áp thuế cao 4 năm vẫn... chưa biết

Ngày 21-8, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức Hội nghị tập huấn Công tác phòng vệ thương mại trong bối cảnh thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- Liên minh châu Âu (EVFTA).

Ông Phan Khánh An, Phó Trưởng phòng Phòng Pháp chế, Cục Phòng vệ thương mại cho biết: một khảo sát gần đây cho thấy có hơn 15,% DN không biết gì về phòng vệ thương mại (PVTM); 63% có nghe nói nhưng không biết rõ; 19% DN đã từng tìm hiểu sơ sơ và số DN đã tìm hiểu tương đối kỹ hoặc là bên liên quan chỉ chiếm 1,89%.

“DN phải nhanh chóng tiếp cận các biện pháp PVTM để hàng hóa Việt Nam không gặp khó khăn khi ra nước ngoài. Nếu không áp dụng các biện pháp PVTM, hàng quốc tế tràn ngập thị trường Việt Nam, bóp nghẹt nền sản xuất trong nước, gây thiệt hại nặng nề”, ông An nói.

Chẳng hạn năm 2017, Indonesia quy định hàm lượng tỉ lệ nội địa hóa của điện thoại thông minh, thiết bị wifi khi xuất sang Indonesia khiến hàng hóa của các DN Việt Nam bị chững lại nhiều.

EU đứng đầu thế giới trợ cấp cho ngành nông nghiệp

"Theo chúng tôi biết có nhiều DN xuất khẩu Việt Nam khi bị điều tra nhưng không biết, chỉ khi hàng hóa xuất khẩu vào nước đó bị áp thuế cao mới vỡ té ngửa và có khi bị áp bốn năm năm rồi. Đây là khiếm khuyết về thông tin mà DN thường hay bỏ qua”, ông An dẫn chứng.

Năm 2020 Việt Nam ứng phó 27 vụ việc PVTM khác nhau, gấp đôi năm 2019. Tính hết tháng 3, có 22 vụ việc chống lẩn tránh thuế do nước ngoài khởi xướng điều tra, áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

"Khi hàng Việt xuất sang nước ngoài nhiều hơn thì càng bị điều tra nhiều vì các ngành sản xuất trong nước của các quốc gia đó bị cạnh tranh trực tiếp. Họ sẽ yêu cầu Chính Phủ nước họ điều tra để áp dụng các biện pháp bảo hộ nên DN phải chuẩn bị thật tốt”, ông An nói.

Nói về nguy cơ hàng hóa Việt Nam bị áp dụng các biện pháp PVTM khi xuất khẩu sang EU, bà Phạm Thị Châu Giang, Phó Cục trưởng Cục phòng vệ thương mại cho hay, thực tế tại thị trường EU nguy cơ hàng Việt Nam bị áp dụng PVTM là tương đối thấp vì hàng Việt Nam và EU phần lớn mang tính bổ trợ nhau hơn là cạnh tranh nhau.

Sữa là mặt hàng "nhạy cảm" với thị trường EU (Ảnh Internet)

Tuy nhiên trong quá trình đàm phán Việt Nam nhận định những mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang EU có nguy cơ bị áp dụng các biện pháp PVTM như dệt may, da giày, thép, đồ gỗ.

Tiếp theo là nông thủy sản, đây là nhóm hàng có mức “nhạy cảm” nhất với EU. EU đứng đầu thế giới về trợ cấp cho ngành nông nghiệp, họ rất quan tâm hỗ trợ người nông dân thông qua ưu đãi về đất đai, bảo hộ sản xuất... Bất kỳ mặt hàng nào nhập vào EU gây thiệt hại cho người nông dân, ví dụ như sữa, cây trồng chắc chắc là ưu tiên của EU trong áp dụng biện pháp PVTM.

"Năm 2019 nông sản Việt Nam xuất khẩu sang EU khoảng hơn 2 tỷ USD, thủy sản 1,25 tỷ USD. May mắn những mặt hàng Việt Nam xuất sang EU là xuất thô và không phải là các mặt hàng cạnh tranh trực tiếp. Định hướng của Việt Nam là xuất khẩu sản phẩm giá trị gia tăng cao.

Sau này, nếu DN Việt Nam như Vinamilk, Nestle... xuất khẩu các chế phẩm từ sữa sang EU nhiều thì đây là mặt hàng đầu tiên trong danh sách EU áp dụng thuế quan để bảo hộ thông qua biện pháp PVTM”, bà Giang chia sẻ.

Đáng chú ý là xe đạp và phụ tùng xe đạp, thời gian qua Cục nhận được khá nhiều thông tin từ đại diện phái đoàn EU tại Việt Nam đề nghị Việt Nam phải làm rõ, kiểm tra xuất xứ có đảm bảo của Việt Nam không khi phát hiện tình trạng xuất khẩu xe đạp, đồ gỗ sang EU. Và đưa ra cảnh báo tình trạng xuất khẩu sang EU đang tăng nhanh, một số DN EU cho biết việc này gây ra thiệt hại cho sản xuất của họ.

TÚ UYÊN