Có lẽ chơi poker hữu ích hơn học kinh tế trong đầu tư chứng khoán

Bloomberg nhắc lại rằng, vào năm 1983, nhà đầu tư hàng hóa Richard Dennis đánh cược với đối tác William Eckhardt rằng ông có thể đào tạo một nhóm người nghiệp dư thành nhà giao dịch tương lai thành công. Họ giao tiền mặt cho nhóm người nghiệp dư để đầu tư chứng khoán. Cuối cùng, nhóm người ấy đã lập một kỷ lục ấn tượng, mang về chiến thắng cho ông Dennis.

Mới đây, chi nhánh của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tại New York cùng với Đại học Nam California và Đại học College London đã thực hiện một nghiên cứu nhằm tìm ra những yếu tố tạo nên một nhà đầu tư chứng khoán. Kết quả của nghiên cứu này ngược lại với vụ cá cược "Những chú rùa".

Nhóm nghiên cứu đã cho 56 nhà giao dịch chuyên nghiệp và 56 sinh viên tham gia đầu tư chứng khoán mô phỏng trên máy tính trước khi trải qua quá trình đánh giá một loạt kỹ năng, nhằm xác định yếu tố có liên quan đến thành công trong giao dịch.

Kết quả cho thấy, trong số các sinh viên, yếu tố có tương quan duy nhất tới sự thành công trong đầu tư chứng khoán là trí thông minh chung. Tuy nhiên, trong nhóm các nhà giao dịch chuyên nghiệp, cả trí thông minh lẫn đặc điểm tính cách và kỹ năng nhận thức khác đều không có ảnh hưởng lớn. Thành công của nhóm chuyên nghiệp cũng không phụ thuộc vào hiểu biết về giá trị.

Các nhà nghiên cứu nhận ra rằng yếu tố quan trọng nhất ở nhóm thành công này là sự tinh vi trong chiến lược, thể hiện ở khả năng phân tích hành vi của người khác ở cấp độ cao.

Kết quả nghiên cứu trên gợi nhớ đến câu nói trong poker: “Những người mới chơi nghĩ về quân bài của họ. Với một chút kinh nghiệm, họ bắt đầu nghĩ đến quân bài của người kia. Poker bắt đầu khi bạn suy đoán ý nghĩ của người kia về quân bài của bạn”.

Thử nghiệm của Fed gợi ý rằng các nhà giao dịch chuyên nghiệp đang đánh poker, trong khi sinh viên đang đánh cờ vua, cờ thỏ cáo hay xì dách (blackjack), vốn phụ thuộc vào trí thông minh, hơn là khả năng đoán suy nghĩ của đối phương.

Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà các tổ chức chuyên nghiệp đang sử dụng poker hoặc những trò chơi chiến lược khác để lựa chọn và đào tạo nhà giao dịch và đầu tư chứng khoán.

Nghiên cứu cũng cho thấy những yếu tố khác như trí thông minh, chiến lược rủi ro, đặc điểm tính cách hoặc kiến thức về giá trị cơ bản có vẻ không quan trọng, hoặc ít nhất là được phân bố quá đồng đều giữa các nhà giao dịch, đến mức không còn ý nghĩa trong việc dự đoán thành công.

Hơn nữa, kết quả của Fed và những nghiên cứu trước đây đối lập với thí nghiệm mới nhất. Một nghiên cứu năm 1983 chỉ ra rằng thành công trong giao dịch là nhờ tuân theo những quy tắc nhất định và không chịu ảnh hưởng từ tính cách hoặc suy nghĩ.

Giới phân tích chứng khoán thường cho rằng có những đặc điểm tinh thần đóng vai trò tiên quyết trong thành công. Tuy nhiên, những đặc điểm này có nhiều biến thể và không phải là một kỹ năng duy nhất.

Người chơi poker đôi khi trở thành nhà giao dịch giỏi, nhưng không phải lu. Những người chơi giỏi môn cờ vua, cờ thỏ cáo và những trò chơi khác cũng có thể thành công bằng nhiều cách. Hơn nữa, bất kể tài năng nào cũng cần được mài dũa thông qua quá trình học tập kéo dài.

Tuy vậy, nghiên cứu của Fed lại không tìm thấy bất cứ lợi thế nào từ việc có nhiều năm giáo dục, kinh nghiệm trên thị trường hoặc những chỉ số giao dịch khác. Nó chỉ ra rằng, nếu muốn trở thành một nhà giao dịch giỏi, bạn nên chơi poker hơn là tham gia các khóa đào tạo, và ưu tiên học về lý thuyết trò chơi hơn kinh tế.

Tùng Lâm/Bloomberg