Có nên làm tàu điện monorail dọc sông Hồng?

Liên danh Tập đoàn Đèo Cả - Văn Phú vừa báo cáo kết quả sơ bộ về Dự án đại lộ - cảnh quan sông Hồng sau hơn hai tháng nghiên cứu.

Dự án bao gồm đại lộ dài khoảng 80km, chạy dọc theo hai bên bờ sông từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở. Đại lộ này có 67km cầu cạn, 10km hầm chui và 6 làn xe chạy dọc hai bên sông Hồng.

Cùng với đó là một tuyến đường sắt đô thị (monorail) tổng chiều dài khoảng 84km, với khoảng 82km cầu cạn và 2km hầm chui.

Ngoài ra, dự án còn có khoảng 3.300ha đất để phát triển không gian cây xanh, 8 công viên và các khu vực công cộng, biến khu vực ven sông thành một điểm nhấn cảnh quan độc đáo phục vụ dịch vụ – du lịch.

Về phương thức triển khai, liên danh nhà đầu tư nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, đồng thời chia làm 3 dự án độc lập gồm: Dự án đầu tư công giải phóng mặt bằng do UBND thành phố Hà Nội thực hiện; Dự án PPP (loại hợp đồng BT) Đại lộ - Cảnh quan sông Hồng; Dự án PPP (loại hợp đồng BT) monorail sông Hồng.

Trước đó, tháng 6/2025 UBND TP Hà Nội đã chấp thuận đề xuất nghiên cứu dự án xây dựng Đại lộ và cảnh quan ven sông Hồng theo phương thức đối tác công tư (PPP) của liên danh Đèo Cả - Văn Phú.

Sông Hồng tác động, ảnh hưởng cuộc sống hàng chục triệu người trong lưu vực. Ảnh: VietNamNet

Chưa đánh giá kỹ ảnh hưởng thoát lũ

Trao đổi với PV VietNamNet, KTS Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội, cho rằng cần xem xét sự phù hợp pháp lý trước các đề xuất của Liên danh Đèo Cả - Văn Phú, bởi dự án ảnh hưởng trực tiếp đến hành lang thoát lũ của sông Hồng đoạn chảy qua Thủ đô.

Theo quy hoạch, phân khu đô thị sông Hồng có chức năng chính là không gian thoát lũ. Đoạn qua khu vực đô thị trung tâm đã được xác định tại Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

“Quy hoạch trong không gian thoát lũ từ đê cấp 1 (tả ngạn) tới đê cấp đặc biệt (hữu ngạn) hiện nay dựa trên nguyên tắc: Không nâng cao các tuyến đê bối hiện có, không xây dựng đê bối mới; không thu hẹp không gian thoát lũ; không đề xuất đê mới trong phạm vi đê cũ; không làm thay đổi mục tiêu và tiêu chuẩn phòng, chống lũ của hệ thống sông theo Quyết định 257/QĐ-TTg ngày 18/2/2016.

Như vậy, các công trình làm cầu, đắp đường trong lòng đê cũ không được nâng cao, không tạo thành địa hình đê bối mới, không thu hẹp không gian thoát lũ… Những đề xuất mới chưa làm rõ việc nghiên cứu tổng khối tích các công trình kiến trúc sẽ ảnh hưởng thế nào tới chức năng chính là thoát lũ của sông Hồng”, KTS Trần Huy Ánh đánh giá.

KTS Trần Huy Ánh cũng dẫn chứng thêm, trong Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2024, có nội dung: “Nghiên cứu, xây dựng đập dâng trên sông Hồng, sông Đuống theo quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi để dâng cao mực nước vào mùa cạn, tạo không gian cảnh quan, làm sống lại các dòng sông, tạo nguồn cấp nước ổn định phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô và sản xuất trong vùng".

Ông cho rằng, việc quy hoạch hai bờ sông Hồng cần kết hợp cả “trí tuệ” và “trách nhiệm” để nghiên cứu toàn diện về những "tổn thương" mà sông Hồng đã trải qua trong 25 năm qua và 25 năm tới, nguy cơ ngập lụt hay hạn hán thế nào, ô nhiễm nước mặt và nước ngầm ra sao… và quan trọng hơn là chúng ta sẽ khắc phục những thách thức đó bằng cách nào?

“Khi nhà đầu tư có tầm nhìn và trách nhiệm gánh vác, Hà Nội có thể hướng tới một tương lai bền vững, an tâm hơn. Bởi tương lai của sông Hồng chính là tương lai sinh kế của khoảng 30 triệu người trong lưu vực".

"Bởi xét cho cùng, cảnh quan sông Hồng đẹp nhất vẫn là khi sông đầy nước sạch và dòng chảy hiền hòa”, kiến trúc sư Trần Huy Ánh nhấn mạnh.

N. Huyền