Cổ phiếu điện khởi sắc, nhóm thủy điện và năng lượng tái tạo củng cố vị thế đầu tàu

Ngành điện chững lại do tiêu thụ thấp và thời tiết thuận lợi

Theo Báo cáo ngành điện nửa cuối năm 2025 của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), tổng sản lượng điện toàn hệ thống trong 5 tháng đầu năm đạt 127,6 tỷ kWh, tăng 3% so với cùng kỳ năm trước. Mức tăng này thấp hơn nhiều so với mục tiêu cả năm là 11,3%. VCBS cho biết, nguyên nhân chủ yếu đến từ thời tiết mát mẻ kéo dài làm nhu cầu sử dụng điện giảm.

Trong cơ cấu nguồn điện được huy động, điện than vẫn giữ vai trò chủ đạo với tỷ trọng 57%, tiếp theo là thủy điện 20%, năng lượng tái tạo 14% và tua bin khí 7%. Tính đến cuối tháng 5/2025, tổng công suất nguồn điện đạt khoảng 89.401 MW, tăng 2% so với đầu năm, trong đó nhiệt điện than chiếm 33%, thủy điện 28% và năng lượng tái tạo 27%.

Biểu đồ sản lượng, tăng trưởng và so sánh phụ tải đỉnh – công suất khả dụng tại ba miền, cho thấy nguy cơ căng thẳng nguồn điện miền Bắc.

Giá điện bình quân trên thị trường phát điện cạnh tranh (FMP) trong quý I/2025 đạt 1.286 đồng/kWh, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước. Theo VCBS, việc giá giảm chủ yếu do nhiệt độ thấp và lượng nước xả từ các hồ thủy điện phục vụ sản xuất nông nghiệp khiến nhu cầu huy động công suất thấp hơn.

Báo cáo cũng lưu ý rằng phụ tải đỉnh hệ thống năm nay có thể đạt 54,3 GW, riêng miền Bắc là 28,2 GW – gần bằng công suất khả dụng 29 GW của khu vực. Điều này khiến áp lực cung ứng điện tại miền Bắc trong mùa cao điểm là rất lớn. Trong giai đoạn 2025–2027, nhiều dự án lớn dự kiến đưa vào vận hành như Nhơn Trạch 3 & 4, Vũng Áng 2, Long Phú 1 và Quảng Trạch 1.

Doanh nghiệp điện hưởng lợi nhờ điều kiện đặc thù và chính sách hỗ trợ

Trong bối cảnh ngành điện tăng trưởng chậm, một số nhóm doanh nghiệp lại ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực, đặc biệt là các doanh nghiệp thủy điện và năng lượng tái tạo. Theo VCBS, nhóm thủy điện đạt doanh thu quý I/2025 tăng 45% và lợi nhuận sau thuế tăng tới 246% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ sản lượng tăng 30% và giá bán cải thiện khi tham gia thị trường điện cạnh tranh.

Năng lượng tái tạo tiếp tục giữ vai trò trụ cột khi sản lượng đạt 18,2 tỷ kWh trong 5 tháng đầu năm, tăng 3% so với cùng kỳ. Các dự án điện gió và điện mặt trời vận hành ổn định. Chính phủ đã ban hành Nghị định 58/2025/NĐ-CP, quy định nhiều ưu đãi như miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng, hợp đồng mua điện tối thiểu 70% sản lượng và thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi 10% trong 15 năm.

Biểu đồ doanh thu và lợi nhuận sau thuế quý của các doanh nghiệp thủy điện Việt Nam, thể hiện kết quả bứt phá trong quý I/2025 nhờ điều kiện thủy văn thuận lợi và giá bán cải thiện trên thị trường điện cạnh tranh.

VCBS ghi nhận nhiều cổ phiếu điện tăng mạnh trong nửa đầu năm 2025. PC1 tăng 32%, QTP tăng 29%, NT2 tăng 19%, GEG tăng 15% và REE tăng 17%.

Quý I/2025, CTCP Cơ điện lạnh (REE) đạt doanh thu 2.073 tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước. Mảng năng lượng và nước đóng góp đáng kể với 1.333 tỷ đồng, tăng 30%, trong đó doanh thu từ thủy điện lên tới 744 tỷ đồng, tăng 55%, chủ yếu nhờ sản lượng tăng 30% đồng thuận với thủy văn thuận lợi tại các nhà máy miền Trung. Lợi nhuận sau thuế quý này đạt 817 tỷ đồng, tăng 37% so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, REE cũng ghi nhận việc tái cơ cấu các khoản nợ, đẩy mạnh tham gia thị trường phát điện cạnh tranh và hoàn nhập thuế từ mảng điện mặt trời sau phán quyết pháp lý thuận lợi. Mảng bất động sản và cho thuê văn phòng đạt doanh thu 286 tỷ đồng, tăng 9%, mặc dù lợi nhuận giảm nhẹ do chi phí khấu hao tăng và tỷ lệ lấp đầy sụt giảm.

CTCP Tập đoàn PC1 (PC1) ghi nhận doanh thu quý I/2025 đạt 1.860 tỷ đồng, giảm 14% so với cùng kỳ do sự giảm sút mạnh tại mảng sản xuất công nghiệp và vật tư. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế vẫn tăng 12%, lên 145 tỷ đồng nhờ mảng điện tăng trưởng 21% và mảng xây lắp tăng 29%. Các hoạt động xây lắp điện và bán điện tiếp tục là động lực chính giúp lợi nhuận cải thiện. Đồng thời, PC1 cũng đẩy mạnh triển khai các dự án thủy điện, điện gió cũng như bất động sản khu công nghiệp, tạo kỳ vọng tích cực cho năm 2025.

CTCP Điện Gia Lai (GEG) đạt doanh thu quý I/2025 là 1.112 tỷ đồng, tăng 50% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế tăng đột biến lên 613 tỷ đồng, cao hơn 386%. Kết quả này chủ yếu nhờ khoản hồi tố 443 tỷ đồng doanh thu từ dự án điện gió Tân Phú Đông 1 sau khi ký giá điện mới ở mức 1.813 đồng/kWh. Mặc dù sản lượng điện gió giảm 25% do điều kiện gió không thuận lợi, giá bán điện bình quân tăng 12% giúp bù đắp hiệu quả. Các nhà máy thủy điện nhỏ của GEG duy trì ổn định với giá PPA tạm tính khoảng 792 đồng/kWh.

Quý I/2025, CTCP Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 (NT2) đạt doanh thu 1.426 tỷ đồng, tăng 446% so với cùng kỳ. Lợi nhuận trước thuế từ mức lỗ 158 tỷ đồng cùng kỳ đã chuyển sang lãi 37 tỷ đồng. Sản lượng điện tăng 290%, đạt 588 triệu kWh, cùng giá bán bình quân tăng 40% lên 2.425 đồng/kWh. Sự cải thiện chủ yếu nhờ hệ số công suất hợp đồng (Qc) được điều chỉnh và nguồn cung khí ổn định cũng như giá khí cạnh tranh.

CTCP Nhiệt điện Quảng Ninh (QTP) có doanh thu quý I/2025 đạt 2.912 tỷ đồng, giảm 3% so với cùng kỳ, trong khi lợi nhuận sau thuế giảm 24%, còn 173 tỷ đồng. Sản lượng điện giữ ổn định với khoảng 1,8 tỷ kWh. Giá bán điện bình quân giảm 3%, xuống 1.624 đồng/kWh, chủ yếu do giá điện trên thị trường phát điện cạnh tranh giảm 17%. Năm 2025, QTP dự kiến sản lượng điện thương phẩm đạt 7.054 triệu kWh, doanh thu 11.893 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 460 tỷ đồng.

Cũng theo VCBS, khung giá điện năm 2025 của nhiều loại hình đã được điều chỉnh tăng, đặc biệt là điện LNG và thủy điện tích năng. Điều này giúp các doanh nghiệp ngành điện có thêm cơ sở đầu tư mở rộng công suất trong giai đoạn tới.

Nga Chen