Có quá muộn để đầu tư vào cơn sốt vàng?

Giá vàng đã được thúc đẩy hơn nữa nhờ vị thế trú ẩn an toàn kể từ khi xung đột Israel-Gaza bùng nổ vào tháng 10/2023. Ảnh: Lam Yik/Bloomber

Nhu cầu “tài sản trú ẩn” đẩy giá vàng lên kỷ lục

Thế giới chưa từng chứng kiến cơn sốt vàng như hiện tại: giá của một troy ounce, đơn vị dùng để cân kim loại quý có từ thời Trung cổ, đã đạt mức cao kỷ lục trong tháng này, trên 2.400 USD.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc dẫn đầu các ngân hàng trung ương mua vàng kỷ lục trong năm 2022 và 2023, tổng cộng mua hơn 1.000 tấn mỗi năm, khi các thị trường mới nổi tìm cách đa dạng hóa lượng dự trữ của họ khỏi đồng Đô la Mỹ.

Các nhà đầu tư bán lẻ Trung Quốc đã tích lũy vàng khi các khoản đầu tư khác từ bất động sản đến chứng khoán trở nên khó khăn. Các quỹ phòng hộ Trung Quốc và các nhà đầu cơ khác cũng đã đổ xô vào vàng.

Tuy nhiên, trong khi trên khắp nước Mỹ các nhà đầu tư đang săn lùng vàng thì nhà đầu tư phương Tây nhìn chung lại đứng bên lề trước “cơn bão” vàng. Các quỹ giao dịch trao đổi được hỗ trợ bằng vàng (ETF) tiếp tục chứng kiến dòng tiền chảy ra hàng tháng, trong khi nhu cầu vàng miếng và tiền xu rất thấp ở Đức, thị trường lớn thứ ba thế giới.

Adrian Ash - Giám đốc nghiên cứu tại BullionVault, một sàn giao dịch vàng trực tuyến, cho biết: “Rất nhiều tài sản tư nhân sẽ đổ vào vàng vì không có gì khác để mua: tài sản sụt giảm, cổ phiếu khiến bạn mất tiền, tiền mặt trong ngân hàng không được trả gì và họ không thể mang tiền ra nước ngoài”. Tuy nhiên, những người khác lại cho rằng những rủi ro địa chính trị, sự sụt giảm của đồng USD và những lo ngại về nợ nần đã bị thổi phồng quá mức.

Andreas Habluetzel - Giám đốc điều hành của Degussa Goldhandel, đại lý vàng lớn nhất châu Âu, cho biết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và lạm phát dai dẳng đang thúc đẩy khách hàng bán ra. Điều đó tạo ra tình thế tiến thoái lưỡng nan cho nhà đầu tư phương Tây.

Vàng đã tăng khoảng 600 USD/troy ounce kể từ khi xung đột nổ ra giữa Israel và Hamas vào tháng 10/2023, song mức tăng đáng kinh ngạc này được các nhà phân tích cho là không tương xứng với các động lực thông thường của giá vàng: lãi suất thực của Kho bạc Mỹ, đồng Đô la Mỹ và dòng chảy ETF.

Thực tế đó đang đặt ra câu hỏi, khi tài sản này biến động mạnh, các nhà đầu tư có nên dựa vào nó như một tài sản trú ẩn không? Và nếu trọng tâm của thị trường đang chuyển sang một nhóm các nhà đầu tư có mối quan tâm khác, bạn có nên đầu tư vào vàng thỏi không?

Sự tăng vọt của vàng có thể báo trước một thế giới hoàn toàn mới

Từ góc độ chiến thuật, sự gia tăng mạnh mẽ của vàng có thể trở nên nguy hiểm khi xoay chiều, bằng chứng là giá đã giảm khoảng 50 USD trong tuần này. Nhưng những người khác cho rằng, đang có một nhóm người mua đang chờ đợi bất kỳ sự sụt giảm nào để đổ tiền vào vàng - bao gồm cả các nhà đầu tư ETF phương Tây chưa tham gia.

Nhà phân tích Michael Hsueh của Deutsche Bank nói rằng, có khả năng “bất kỳ hoạt động thu lợi nhuận nào của các nhà đầu tư ban đầu sẽ được thay thế bằng khoản đầu tư từ những người cho đến nay vẫn chưa tham gia vào hoạt động này”.

Nhìn xa hơn, câu hỏi dành cho các nhà đầu tư là liệu họ có tin rằng hệ thống tiền tệ toàn cầu đang ở giai đoạn đầu của quá trình chuyển đổi sâu rộng hay không. Đó có thể là một kỷ nguyên mới của lạm phát dai dẳng làm xói mòn sức mua của các loại tiền tệ truyền thống và sự cạnh tranh quyền lực lớn làm tăng tỷ trọng tài sản dự trữ của vàng với chi phí của đồng Đô la Mỹ.

Giá vàng vẫn còn một khoảng cách đáng kể so với mức cao nhất mọi thời đại là trên 3.000 USD/troy ounce, đạt được vào năm 1980 tại thời điểm lạm phát lan tràn do dầu mỏ. Ảnh: Andrey Rudkov/Bloomberg

Max Belmont, giám đốc danh mục đầu tư chiến lược vàng tại First Eagle Investments, nói rằng vàng đang “đánh hơi” những mối lo ngại ngày càng tăng về tính bền vững của mức nợ toàn cầu. Nợ của Mỹ tăng khoảng 1 nghìn tỷ USD cứ sau 100 ngày với lãi suất ở mức hiện tại, trong khi các nhà đầu tư lo ngại châu Âu có thể gặp khó khăn trong việc quản lý mức nợ nếu ông Donald Trump vào Nhà Trắng và thúc đẩy chi tiêu quốc phòng của NATO tăng lên.

IMF cảnh báo trong tháng này rằng Mỹ, Trung Quốc, Ý và Anh “cực kỳ cần phải có hành động chính sách” đối với nợ. Cả hai ứng cử viên tổng thống Mỹ đều không có nhiều dấu hiệu muốn hạn chế chi tiêu. Nicky Shiels - nhà phân tích kim loại quý tại MKS Pamp (Thụy Sỹ), cho biết giá vàng tăng cao dự đoán một “sự thay đổi lớn về cơ chế mà phương Tây đang trải qua”, từ sự xói mòn sức mua của đồng Đô la Mỹ, lạm phát cao hơn trong thời gian dài hơn và tình trạng thế giới đa cực.

Khi nói đến nợ của Mỹ, bà Shiels cho biết thị trường ngày càng bị thuyết phục rằng Cục Dự trữ Liên bang (FED) có thể cắt giảm lãi suất ngay cả khi lạm phát tăng cao nhằm giảm các khoản thanh toán lãi mà Chính phủ Mỹ đang phải trả (FED độc lập với Kho bạc Mỹ). “Chính là thế này: hai thập kỷ nới lỏng chính sách tiền tệ sắp đạt đến đỉnh điểm” - bà nói.

Mặt khác, các ngân hàng trung ương ở thị trường mới nổi và các quốc gia giàu có do Trung Quốc, Nga và Trung Đông dẫn đầu đang mua vàng sau khi Mỹ trừng phạt hàng tỷ USD dự trữ của Nga được giữ bằng trái phiếu Mỹ.

James Steel, nhà phân tích kim loại quý tại HSBC, cho biết: “Thế giới gần như không có nhiều rủi ro như năm 1980”, khi vàng đạt mức cao kỷ lục đã điều chỉnh theo lạm phát, trên 3.000 USD/troy ounce.

John Hathaway - đối tác quản lý của Sprott Inc, một nhà quản lý tài sản Canada chuyên về kim loại, cho biết: “Đồng Đô la mất đi tiện ích như một tài sản để lưu trữ thặng dư thương mại”. Theo truyền thống, vàng thường theo dõi lãi suất thực của Kho bạc Mỹ, nhưng ông nói thêm rằng “các chính sách của FED có thể không còn quan trọng đối với giá vàng nữa”, do câu lạc bộ mới có động lực từ người mua. Và các nhà đầu tư Trung Quốc đang theo dõi hoạt động mua hàng của ngân hàng trung ương nước họ.

“Những gì còn lại - vẫn là vàng”

Đối với các nhà đầu tư bán lẻ lo ngại rằng họ đã bỏ lỡ làn sóng giá vàng tăng vọt, một lựa chọn có thể là cổ phiếu khai thác vàng. Theo nhà quản lý tài sản Schroders, định giá của các nhà sản xuất vàng trên thế giới, dẫn đầu là Newmont và Barrick Gold, hiếm khi bị giảm giá mạnh trong 40 năm qua so với giá vàng như hiện nay. Điều đó khiến tổng giá trị của ngành khai thác vàng vào khoảng 300 tỷ USD, không lớn hơn Home Depot, nhà bán lẻ đồ DIY của Mỹ.

Lý thuyết cho rằng giá vàng cao sẽ dẫn đến tỷ suất lợi nhuận cao hơn khi các nhà sản xuất vàng báo cáo thu nhập tiếp theo, khiến giá cổ phiếu tăng vọt. Robert Crayfourd, người quản lý quỹ Kim loại quý Golden Prospect tại CQS, cho biết: “Nếu giá vàng tăng gấp đôi thì bạn sẽ nhận được mức tăng lớn hơn trong tỷ suất lợi nhuận của mình”.

Tuy nhiên, Laith Khalaf - người đứng đầu bộ phận phân tích đầu tư tại AJ Bell, cảnh báo rằng ngay cả đối với những người cố gắng bám víu vào sự giàu có của mình, vàng thường không thể đảm bảo được danh tiếng “nơi trú ẩn an toàn” vì nó dễ biến động và giao dịch đi ngang hoặc đi xuống trong thời gian dài. “Nó không nên chiếm một phần lớn trong danh mục đầu tư của bạn” - ông nói. “Không quá 5%”.

Nhưng những người giàu có trên thế giới dường như không đồng ý. Habluetzel của Degussa cho biết, các quỹ, văn phòng gia đình và nhà quản lý tài sản của Mỹ đang tăng phân bổ vàng trong danh mục đầu tư của họ lên 10 - 15%, từ mức 5 - 7%. Điều đó được củng cố bởi khả năng bảo toàn tài sản trong dài hạn của vàng – nếu được mua vào đúng thời điểm.

Peter Clark - một nhà quản lý quỹ đã nghỉ hưu, cho biết kể từ năm 1970, khi Tổng thống Mỹ Richard Nixon tháo gỡ đồng đô la khỏi vàng, vàng thỏi đã tạo ra lợi nhuận trung bình chỉ dưới 8% một năm.

Đối với những nhà đầu tư khác, vàng là một chính sách bảo hiểm bắt buộc để họ tự bảo vệ mình trước sự chấm dứt của cơn cuồng vốn và tiền điện tử. Một nhà đầu tư nói: “Nếu chúng ta có hòa bình thế giới và nền kinh tế ổn định hơn, vàng sẽ ổn định hoặc giảm giá. Nhưng thế giới không phải là một nơi ổn định. Mọi người đã có một hoạt động thực sự tốt trên thị trường chứng khoán và giá bất động sản tiếp tục tăng. Những gì còn lại? Đó là vàng”.

Hoàng Lê (theo The Financial Times)