Có thể phát hiện sớm nguy cơ mắc bệnh nhờ giải mã gen?

Ngày 26/9, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Bắc Hà phối hợp công ty Revita, đơn vị đi đầu trong lĩnh vực điều trị bệnh bằng công nghệ giải mã gen tại Nhật Bản, tổ chức Tọa đàm y tế “Sức khỏe về gen và chống lão hóa”.

Phát biểu tại chương trình, TS.Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) cho biết, chiến lược phát triển khoa học công nghệ của ngành Y tế Việt Nam từ nay đến năm 2030 là những vấn đề liên quan phát triển về y học cá thể, trong đó có công nghệ về gene.

TS. Nguyễn Ngô Quang phát biểu tại sự kiện.

Ông Quang khẳng định với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực khoa học - công nghệ y tế, Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo luôn khuyến khích và tạo mọi điều kiện tốt nhất để các đơn vị đầu mối hợp tác tại Việt Nam phối hợp, hợp tác triển khai nghiên cứu, thử nghiệm công nghệ ở Việt Nam.

TS.Nguyễn Ngô Quang khẳng định, chiến lược phát triển khoa học công nghệ của ngành Y tế Việt Nam từ nay đến năm 2030 là những vấn đề liên quan phát triển về y học cá thể, trong đó có công nghệ về gen.

Phát biểu tại Tọa đàm, ông Ito Naoki, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam chia sẻ, trong những dự án hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản, lĩnh vực y tế có thể coi là một trong những lĩnh vực quan trọng chủ đạo. Chính phủ Nhật Bản đã thông qua nhiều dự án ODA hỗ trợ về kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực, cung cấp trang thiết bị y tế, xây dựng bệnh viện tại Việt Nam, cống hiến cho hệ thống y tế Việt Nam ngày càng phát triển hơn nữa.

Do đó, ngài Ito Naoki cũng trông đợi, việc Revita giới thiệu dịch vụ dựa trên công nghệ giải mã gene tại Việt Nam sẽ là một giải pháp đối với vấn đề già hóa dân số của hai nước. "Tôi mong muốn quan hệ hai nước ngày càng phát triển sâu đậm thông qua sự phát triển các dự án hợp tác y tế không phân biệt nhà nước hay của tư nhân", ngài Ito Naoki bày tỏ.

Các chuyên gia y tế cho rằng, thay vì phòng bệnh và các yếu tố nguy cơ gây bệnh từ sớm, đa phần người dân Việt Nam chỉ quan tâm đến các vấn đề về sức khỏe và đi khám khi thấy xuất hiện các dấu hiệu lâm sàng của bệnh. Trong khi nếu chủ động phòng ngừa, khám sức khỏe định kỳ để sàng lọc, phát hiện sớm bệnh sẽ giúp giảm gánh nặng bệnh tật, giảm tỷ lệ chi tiêu tiền túi cho chăm sóc sức khỏe, tăng hiệu quả điều trị.

GS-TS.Shigeo Horie, Chủ tịch Hiệp hội chống lão hóa Nhật Bản, chia sẻ tại tọa đàm các vấn đề về lão hóa, yếu tố di truyền và yếu tố môi trường của các bệnh đa yếu tố, như ung thư, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, tiểu đường, dị ứng, sa sút trí tuệ, trầm cảm…

GS.Horie cho hay các bệnh như ung thư, tim mạch và đột quỵ có tác động lớn đến cuộc sống, trong đó yếu tố nguy cơ chính của những bệnh này là tuổi tác. Hầu hết bệnh nhân thường phát bệnh sau 50 tuổi và nguy cơ mắc bệnh gia tăng nhanh chóng theo sự lão hóa. Tùy vào mã gen mà con người mắc phải những bệnh khác nhau.

Đột quỵ nằm trong nhóm các bệnh lý gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam. Nghiên cứu chỉ ra có 32 loại gen liên quan căn bệnh này. Theo Giáo sư Horie, những người có nguy cơ cao bị đột quỵ, nếu không chú ý đến việc thay đổi lối sống sẽ đối diện với khả năng bị bệnh gấp 3 lần người bình thường. Do đó, kết quả giải mã gen sẽ xác định chính xác tuổi thọ sinh học, từ đó có thể dự đoán bệnh trong tương lai, giảm rủi ro khi mắc bệnh.

Công nghệ giải mã gen do công ty Revita sở hữu do Giáo sư Shigeo Horie cùng nhóm nghiên cứu của ông nghiên cứu, giải mã được 3,2 tỷ tế bào gen giúp con người hiểu rõ những ẩn số về tình trạng, thể chất, dinh dưỡng và những yếu tố di truyền.

Đây là cơ sở để có thể tiên liệu và lên kế hoạch chăm sóc sức khỏe đúng hướng. Nói cách khác, kết quả phân tích bộ gen có thể góp phần dự đoán một số bệnh nguy hiểm, thường gặp trong thời đại hiện nay.

Phương thức kết hợp giải mã ký tự gen và liệu pháp sau giải mã của Giáo sư Shigeo Horie được cho là đáp ứng đa dạng nhu cầu của người dùng, từ trẻ sơ sinh, trẻ ở độ tuổi đến trường, người trưởng thành, người lớn tuổi… Phương thức này được thực hiện bằng cách lấy DNA từ mẫu nước bọt hoặc mẫu máu, có kết quả sau khoảng 2-3 tháng.

Sau khi có kết quả giải mã bộ gene, khách hàng, bệnh nhân sẽ được tư vấn chuyên sâu, giúp chủ động xây dựng kế hoạch chăm sóc sức khỏe cho bản thân thông qua tập luyện ăn uống, bổ sung tố chất theo đúng cơ địa để phòng ngừa ung thư, giảm thiểu nguy cơ tai biến và các bệnh lý mãn tính…, góp phần giúp họ có một tương lai khỏe mạnh, làm chậm quá trình lão hóa, kéo dài tuổi thọ.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Bắc Hà hiện là đại diện duy nhất tại Việt Nam cùng Công ty revita cung cấp dịch vụ tư vấn sức khỏe theo phương thức giải mã gen. Bệnh viện sẽ tư vấn miễn phí, khám sàng lọc bệnh nhân trước khi đưa sang giải mã Gen và điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Juntendo, Nhật Bản.

Hiện nay, đa phần người dân Việt Nam lại có xu hướng mắc bệnh hoặc có dấu hiệu lâm sàng rõ ràng rồi mới đi khám, điều trị. Đơn cử với bệnh lý ung thư, căn bệnh gây ra hơn 120.000 ca tử vong mỗi năm theo Globocan 2020, hơn 40% số ca tử vong liên quan đến bệnh này có thể phòng ngừa bằng cách giảm với các yếu tố nguy cơ.

D.Ngân