'Cởi trói' cho các quỹ đầu tư và doanh nghiệp start-up

Nghị định số 38/2018/NĐ-CP sau hơn 5 năm triển khai thực hiện, ngoài một số kết quả đáng ghi nhận, Nghị định cũng đã bộc lộ một số bất cập, gây vướng mắc, khó khăn và chưa phát huy hết tiềm năng như kỳ vọng của cộng đồng quỹ đầu tư và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (KNST).

Nghị định này quy định giới hạn tối đa 30 nhà đầu tư đóng góp vốn vào quỹ, quỹ đầu tư KNST không được góp vốn vào quỹ đầu tư KNST khác (khoản 1 Điều 5) hay còn gọi là fund of fund, quy định nhà đầu tư không được sử dụng vốn vay để góp vốn vào quỹ (khoản 2 Điều 5).

Theo đánh giá của các quỹ đầu tư, các quy định này làm giảm sự hấp dẫn của các quỹ đầu tư, gây khó khăn trong huy động vốn của các quỹ đồng thời cũng làm giảm tính thanh khoản của các khoản đầu tư vào quỹ. Trong khi đó, thông lệ quốc tế và xu hướng đầu tư hiện nay cho thấy, các quỹ đầu tư chuyên nghiệp thường có số lượng nhà đầu tư lớn hơn.

Tại thời điểm ban hành Nghị định 38/2018/NĐ-CP, việc hạn chế mô hình fund of fund nhằm đảm bảo đồng vốn đi thẳng vào doanh nghiệp thay vì chạy lòng vòng, gây méo mó thị trường, tăng rủi ro cho xã hội và dẫn tới khó kiểm soát cho cơ quan nhà nước.

Tuy nhiên, để phù hợp với mức độ an toàn của thị trường tài chính Việt Nam hiện nay, việc mở rộng giới hạn quy mô nhà đầu tư cũng cần được phân tích kỹ lưỡng, đảm bảo an ninh an toàn tài chính, tránh việc lợi dụng chính sách huy động vốn ồ ạt, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư chung.

Khắc phục những hạn chế, bất cập tại Nghị định 38/2018/NĐ-CP, hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp start-up.

Điều 5 Nghị định 38/2018/NĐ-CP chỉ cho phép các quỹ thực hiện một số nghiệp vụ hạn chế như đầu tư vốn điều lệ của DNNVV KNST hoặc gửi tiền để lấy lãi tiết kiệm, chưa cho phép nhà đầu tư nắm giữ quyền mua cổ phần (option) tại doanh nghiệp, điều này hạn chế các quỹ đầu tư tiếp cận các tiềm năng tăng trưởng của một doanh nghiệp mới mà không cần phải đầu tư một lượng vốn lớn ngay từ đầu.

Một số quy định còn chưa rõ ràng, thiếu các quy định chi tiết đảm bảo công tác triển khai trên thực tế, đặc biệt là các qui định liên quan đến hướng dẫn nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào quỹ và quỹ đầu tư ra nước ngoài; Một số quy định về tuân thủ quy trình, trình tự, thủ tục chưa thực sự cần thiết, làm tăng gánh nặng tuân thủ cho các quỹ đầu tư…

Trên cơ sở đánh giá khách quan tình hình thực hiện Nghị định 38/2018/NĐ-CP trong thời gian vừa qua và thực trạng thị trường tài chính, đầu tư mạo hiểm và sự phát triển của hệ sinh thái KNST ở Việt Nam hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nghiên cứu, xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung để khắc phục tối đa những hạn chế, bất cập và phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Dự thảo Nghị định đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan tới Điều 4, Điều 5, Điều 7, Điều 11, Điều 12, Điều 13, Điều 17 của Nghị định 38/2018/NĐ-CP và bổ sung một số Điều mới nhằm tháo gỡ các vướng mắc, bất cập. Kết cấu dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung gồm 2 Điều.

Điều 1 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết về đầu tư cho DNNVV KNST. Theo đó, sửa đổi, bổ sung khoản 1, 2, 3 Điều 5; Sửa đổi khoản 2 Điều 7 ; Bổ sung Điều 17a và Điều 17b quy định về thủ tục đầu tư ra nước ngoài của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo và thủ tục góp vốn vào quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo của nhà đầu tư nước ngoài ; Sửa đổi các quy định liên quan tới phân cấp thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính từ Sở Kế hoạch và Đầu tư về Phòng Đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư địa phương.

Điều 2, về tổ chức thực hiện, Nghị định quy định trường hợp các văn bản dẫn chiếu để áp dụng tại Nghị định này được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế bằng văn bản mới thì áp dụng theo các văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế.

Ths.Nguyễn Thị Thúy Hằng, Viện kinh tế và quản lý - Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, hành lang pháp lý được xây dựng cho Quỹ đầu tư KNST tuy tương đối mới nhưng đang dần được hoàn thiện, cho thấy nỗ lực của Nhà nước trong việc khuyến khích, hỗ trợ tối đa dành cho các hoạt động KNST.

Anh Đức