"Trong năm 2024, Kalashnikov Concern (KC) đã lên kế hoạch bắt đầu các cuộc thử nghiệm cấp nhà nước đối với cối tự hành 2S42 Lotos cỡ 120 mm", Tổng giám đốc doanh nghiệp - ông Alan Lushnikov cho biết bên lề Diễn đàn Army 2024.
Ông Lushnikov nói rõ, các cuộc kiểm tra sơ bộ đối với vũ khí đã được thực hiện, KC đã nhận mọi yêu cầu từ khách hàng là Bộ Quốc phòng Nga và dự định tiến hành những bài thử nghiệm cấp nhà nước ngay trong năm 2024.
Cối tự hành 2S42 Lotos ra mắt tại Diễn đàn Army 2017 và tới năm 2018, một mẫu thử nghiệm hoàn chỉnh đã được chế tạo. Theo kế hoạch ban đầu, các bài kiểm tra cấp nhà nước phải diễn ra vào năm 2019 để sang tới năm 2020 thì sản xuất hàng loạt.
Nhưng rồi các mốc thời gian nói trên liên tục bị chậm tiến độ. Cụ thể là vào năm 2020, thay vì sản xuất hàng loạt thì nhà sản xuất chỉ thông báo sẽ bắt đầu đánh giá sơ bộ.
Sang tới năm 2022, báo chí Nga cho biết, Lotos trước tiên phải trải qua các cuộc kiểm tra tại nhà máy, sau đó Bộ Quốc phòng Nga mới công bố ngày thử nghiệm cấp nhà nước.
Điều thú vị là vào năm 2023, có thông tin cho biết cối tự hành 2S42 Lotos đã được nhìn thấy ngoài chiến trường, nhưng rồi không có bất cứ bằng chứng nào nhằm khẳng định.
Cối tự hành bánh xích 2S42 Lotos được phát triển cho nhu cầu của Lực lượng Dù và sẽ thay thế loại 2S9 Nona-S thế hệ trước. Bộ Quốc phòng Nga có kế hoạch sản xuất tới 750 phương tiện tác chiến loại này.
Khung gầm của cối tự hành 2S42 Lotos chính là xe chiến đấu bộ binh đổ bộ đường không BMD-4M nặng 18 tấn và có thể đạt tốc độ lên tới 70 km/h trên đường cao tốc.
Lotos có tốc độ nhanh hơn Nona-S 10 km/h. Vỏ giáp của 2S42 mặc dù không mạnh hơn, nhưng với việc bổ sung một tổ hợp các biện pháp đối phó quang - điện tử chủ động mà độ an toàn của phương tiện tăng cao lên nhiều.
Cỡ nòng của súng cối mặc dù không thay đổi là 120 mm, nhưng tầm bắn nối dài lên 13 km và phạm vi tiếp đạn tăng lên. Có vẻ như những thay đổi là không đáng kể, tuy nhiên kết hợp lại đã cho một kết quả đáng kinh ngạc.
Giới phân tích cho rằng khả năng tấn công của các đơn vị đổ bộ đường không Nga ít nhất sẽ tăng gấp đôi, trong khi theo nhiều chuyên gia phương Tây, con số thậm chí gấp 2,5 lần.
Đồng thời 2S42 Lotos còn sử dụng được toàn bộ các loại đạn 120 mm theo chuẩn NATO, sẽ cho phép Quân đội Nga bắn những quả đạn thu giữ được mà không gặp bất kỳ trở ngại nào.
Khi tích hợp vào hệ thống điều khiển hỏa lực pháo binh Zavet-D, độ chính xác của 2S42 Lotos trong việc bắn trúng mục tiêu sẽ tăng thêm hơn 30%, đồng thời giảm 25% thời gian thực hiện các yêu cầu.
Như vậy việc tái vũ trang theo kế hoạch với vũ khí mới sẽ giúp cho lính dù Nga tăng cường khả năng tấn công sánh ngang bộ binh cơ giới hạng nặng, nhưng đồng thời bảo toàn sức cơ động và năng lực đổ bộ đường không của họ.
Việt Dũng