'Cơn bão' Việt Á và những đồng tiền tội lỗi

Hàng loạt cán bộ suy thoái

Kết luận của các cơ quan có thẩm quyền xác định, ông Nguyễn Thanh Long đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, can thiệp; tác động hỗ trợ Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) trong quá trình cấp sổ đăng ký tạm thời và chính thức, hiệp thương giá và kiểm tra giá hiệp thương đối với bộ kit xét nghiệm, để việc ban hành các thông báo giá sinh phẩm, trang thiết bị y tế chẩn đoán Covid-19 trái quy định.

Với những hành vi này, ông Nguyễn Thanh Long suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm quy định của Đảng và Nhà nước, vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm, trách nhiệm nêu gương, gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí lớn ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng đến công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho nhân dân, gây bức xúc trong xã hội...

Hành vi vi phạm của ông Nguyễn Thanh Long trong lúc đại dịch Covid-19 hoành hành, làm hơn 43.000 người chết, càng làm cho tính chất vụ án càng nghiêm trọng. Chưa kể kéo theo hàng loạt cán bộ của Bộ Y tế bị kỷ luật, như Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn bị 2 lần bị kỷ luật Đảng, 1 khiển trách và 1 cảnh cáo và hiện đã làm đơn xin nghỉ việc. Thứ trưởng Sơn đã ký giấy chứng nhận lưu hành tự do cho bộ xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á. Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cũng bị khiển trách và nhiều cán bộ cấp vụ khác.

Nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long tại nhà riêng

Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Chu Ngọc Anh bị đánh giá suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vi phạm quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định trách nhiệm nêu gương; gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí lớn ngân sách Nhà nước; ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch Covid-19; gây bức xúc trong xã hội; ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng, Bộ KH&CN.

Đề tài nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm Covid-19 do Học viện Quân y chủ trì, có sự tham gia của Công ty Việt Á, trong đó có Phan Quốc Việt (tổng giám đốc, đã bị bắt giam). Đây là đề tài nghiên cứu kit/test được sử dụng kinh phí từ ngân sách quốc gia, nhưng đến khi có kết quả thì lại chuyển giao cho Công ty Việt Á để doanh nghiệp thu lời hàng ngàn tỉ đồng. Ngay cả kit/test của Việt Á sản xuất hay nhập khẩu vẫn là câu hỏi chưa có cơ quan nào trả lời xác đáng. Ước tính, Công ty Việt Á đến nay đã cung ứng kit xét nghiệm cho các trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) 62/63 tỉnh thành và các cơ sở y tế khác với doanh thu gần 4.000 tỷ đồng. Hậu quả việc làm của Bộ KHCN rất lớn, Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật bằng hình thức khai trừ khỏi Đảng ông Phạm Công Tạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN.

Kit test của Công ty Việt Á

Liên quan đến đề tài nghiên cứu này, Bộ Công an cũng đã khởi tố, bắt tạm giam ông Trịnh Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ KHCN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN. Ban Bí thư cũng đã thi hành kỷ luật với Trung tướng Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân y và Thiếu tướng Hoàng Văn Lương - Phó giám đốc Học viện Quân y bằng hình thức "cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng" nhiệm kỳ 2015 - 2020, 2020 - 2025...

Ủy ban kiểm tra Trung ương đã kỷ luật nhiều cán bộ khác của Học viện Quân y: Cảnh cáo trung tướng Nguyễn Viết Lượng - Bí thư Đảng ủy, Chính ủy; Đại tá Nguyễn Tùng Linh - Đảng ủy viên Học viện, Bí thư Chi bộ, Trưởng Phòng Khoa học Quân sự; Thiếu tá Ngô Anh Tuấn - Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng Phòng Tài chính; khiển trách Đại tá Phạm Nhật Quang - Bí thư Chi bộ Tổng hợp Kế hoạch - Thanh tra, Chánh Thanh tra Học viện; Đại tá Chu Đức Thành - Phó bí thư Đảng ủy, Chánh Văn phòng Học viện..., khai trừ khỏi Đảng đối với Thượng tá Hồ Anh Sơn - Bí thư Chi bộ, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Y Dược học quân sự; Đại tá Nguyễn Văn Hiệu, Phó bí thư Chi bộ, Trưởng phòng Trang bị - Vật tư, Học viện Quân y...

Bắt tay nâng khống giá kit/test

Theo lời khai ban đầu của Phan Quốc Việt, Việt Á đã "bắt tay" với các đối tác nâng khống giá kit/test xét nghiệm Covid-19 lên đến 45%, với doanh thu bán hàng lên đến 500 tỷ đồng, số tiền "hoa hồng" cho các đối tác Việt Á (các CDC, cơ sở y tế, các sở y tế...) khoảng 800 tỷ đồng, chưa kể số tiền chi cho nhiều cán bộ khác mà chưa thể thống kê được. Đó là lý do vì sao cho đến nay nhiều lãnh đạo CDC và thuộc cấp các địa phương đã bị bắt, như giám đốc CDC Nghệ An, Bình Dương, Bắc Giang, Thừa Thiên - Huế, Hải Dương, Nam Định, Hậu Giang, Hà Giang, Đồng Tháp...

Người dân xếp hàng chờ lấy mẫu test nhanh trong mùa dịch

Mới nhất, ngày 07-6, Thanh tra TP.Cần Thơ có thông báo kết luận thanh tra tại Sở Y tế, CDC Cần Thơ, các đơn vị khác trong việc mua sắm và sử dụng các trang thiết bị, vật tư, phương tiện phòng, chống dịch; các loại xét nghiệm chẩn đoán nhanh Covid-19 trên địa bàn thời gian qua và đề nghị cơ quan công an tiếp tục điều tra và xử lý 5 gói thầu mua sắm kit xét nghiệm của Công ty Việt Á do CDC Cần Thơ chỉ định thầu.

Cần biết rằng Việt Á đã bán kit/test xét nghiệm Covid-19 của mình cho 62 tỉnh thành trên cả nước và chắc chắn trong thời gian tới nhiều CDC khác sẽ lộ mặt với những đồng tiền "hoa hồng" tội lỗi. Những trường hợp như Giám đốc CDC Hậu Giang Nguyễn Văn Lành nộp lại túi quà có 450 triệu của Công ty Việt Á như vừa qua là chuyện không có gì ngạc nhiên với cách bán hàng như Việt Á đã làm. Việt Á còn chơi bạo hơn, chuyển 2 tỉ đồng tiền "lót tay" qua bố vợ, gửi cho Trần Gia Phú - Phó giám đốc Trung tâm Xét nghiệm thuộc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ.

Trả giá là quy luật tất yếu nhưng qua vụ án Việt Á, có những hậu quả khác hết sức đáng lo ngại. Đó là nó phá nát hệ thống y tế, đặc biệt là các CDC rất quan trọng trong công tác phòng chống dịch bệnh, mà cho đến nay bóng ma Covid-19 vẫn còn những diễn biến khó lường và còn xuất hiện những loại dịch bệnh khác đáng lo ngại. Đưa hàng loạt "giới tinh hoa" trong ngành y vướng vào vòng lao lý, trong đó có nhiều giáo sư, tiến sĩ, thầy thuốc nhân dân, cả những giám đốc bệnh viện được đánh giá là giỏi giang nhưng vẫn bị đồng tiền của Việt Á dìm xuống vũng bùn.

Xuân Nhân