'Con ngựa bất kham' Taliban

Lực lượng phiến quân Taliban. Nguồn: Bangkok Post.

Ai ngăn được Taliban?

Người phát ngôn tỉnh Takhar thuộc miền Bắc Afghanistan ngày 20/4 đã thông báo: có 18 binh sỹ quân chính phủ nước này thiệt mạng và 3 người khác bị thương trong một vụ tấn công do phiến quân Taliban thực hiện. “Vụ tấn công xảy ra vào đêm 19/4 tại một sở cảnh sát và một căn cứ quân sự gần đó ở huyện Khwaja. Các tay súng từ vùng núi thực hiện vụ tấn công nhằm đánh chiếm các cứ điểm này, song đã gặp phải sự chống trả của lực lượng an ninh tại đây”– Người phát ngôn nói với Reuters.

Trước đó một ngày, các tay súng Taliban đã tấn công một chốt kiểm soát ở huyện Muqar, thuộc tỉnh miền Tây Badghis, khiến 3 cảnh sát thiệt mạng và 6 người khác bị thương. Sau khi gặp phải sự kháng cự dữ dội và sự tăng cường của lực lượng quân sự, bán vũ trang của Chính phủ, phía Taliban hứng chịu một số thương vong và tạm rút sau 2 giờ giao tranh. “Chúng ta sẽ trở lại và tấn công dữ dội hơn”- một chỉ huy của Taliban phát biểu công khai sau đó.

Trong khi đó, ở chiều ngược lại, ngày 19/4, các lực lượng của Chính phủ Afghanistan cho biết đã mở một chiến dịch truy quét ở huyện Charkh, thuộc tỉnh miền Đông Logar, tiêu diệt ít nhất 10 tay súng và làm bị thương 16 phần tử khác của Taliban.

Theo một tuyên bố của cảnh sát Logar, trong chiến dịch có sự yểm trợ của máy bay chiến đấu, lực lượng an ninh đã phá hủy một căn cứ quan trọng của Taliban. Người đại diện của cảnh sát Logar và quân chính phủ tại đây nói: “Chiến dịch sẽ tiếp tục cho đến khi quét sạch toàn bộ phiến quân khỏi khu vực”.

Cuối tháng 3, Người phát ngôn chính quyền tỉnh Herat ở miền Tây Afghanistan Jilani Farhad ngày 21/3 thông báo, chỉ huy chủ chốt của Taliban Mullah Manan cùng 3 phiến quân khác được xác định đã chết ở tỉnh này. Theo nguồn tin trên, Mullah Manan cùng các tùy tùng đang chuẩn bị tấn công các lực lượng an ninh ở huyện Gulran.

Theo nhận định của các chuyên gia chính trị, bất chấp những nỗ lực của chính phủ, Taliban đang trở thành một lực lượng chính trị, quân sự quan trọng, kiểm soát hơn 60% lãnh thổ Afghanistan và rất khó để ngăn chặn Taliban lớn mạnh.

Bất ổn và bấp bênh

Chính phủ Afghanistan ngày 8/4 cho biết đã phóng thích 100 tù nhân Taliban, đánh dấu đợt thả tù nhân đầu tiên theo thỏa thuận hòa bình mà Mỹ đã ký với các phiến quân Taliban hồi cuối tháng 2 vừa qua. “Những tù nhân này được lựa chọn dựa trên tình trạng sức khỏe và tuổi tác của họ, trong số các yếu tố khác, đồng thời những người này nằm trong danh sách tù nhân mà Taliban đã chia sẻ với Chính phủ”- Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Afghanistan Javid Faisal cho biết.

Tuy nhiên, những vấn đề mâu thuẫn và bất đồng giữa Chính phủ Afghanistan với lực lượng Taliban ngày càng ngăn cách và khoét sâu sau khi vai trò của Mỹ chấm dứt. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo mới đây nhấn mạnh nỗ lực kiến tạo hòa bình do Mỹ khởi xướng tại Afghanistan đang đạt được một số tiến triển kể từ khi ông tới thăm thủ đô Kabul hồi tháng trước.

Chuyến làm việc nhằm thuyết phục Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani và đối thủ chính trị của ông Ghani là ông Abdullah Abdullah chấm dứt tình trạng đối đầu dai dẳng.Phát biểu tại một cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng Pompeo nêu rõ: “Chúng tôi đã đạt được một số tiến triển, chúng tôi chứng kiến những diễn biến tình hình tại Afghanistan trên truyền thông, cũng như những tuyên bố đưa ra”.

Tuy nhiên, Mỹ đã đang giảm dần sự viện trợ cho chính phủ Afghanistan. Mỹ hiện đang viện trợ khoảng 4,5 tỷ USD hàng năm cho Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan (ANSF), chiếm 75% ngân sách của lực lượng vũ trang này.Yêu cầu ngân sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump cho năm tài chính 2021 bao gồm khoảng 4 tỷ USD để viện trợ cho ANSF.

“Chúng tôi tuyên bố điều chỉnh có trách nhiệm của chúng tôi ở Afghanistan và ngay lập tức giảm hỗ trợ 1 tỷ USD trong năm nay. Chúng tôi sẵn sàng giảm thêm 1 tỷ USD vào năm 2021”- Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết.

Xét về mọi phương diện, chính quyền Kabul đang gặp khó. Ở trong nước, nội bộ bất ổn, lực lượng Taliban ngày càng lớn mạnh. Bên ngoài, họ đã mất đi sự ủng hộ từ phía Mỹ bao gồm cả chính trị và kinh tế. Hòa bình tại quốc gia này đang đứng trước những bất ổn và bấp bênh chưa từng thấy kể từ năm 2001.

Đình Tú