Công bố Chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ các thủ tục hành chính năm 2020: Còn nhiều dư địa cải cách

Đối với nhóm TTHC về xây dựng, DN cũng phải chi số tiền lên tới hơn 25,2 triệu đồng để thực hiện các thủ tục này.

Chi phí thủ tục môi trường, xây dựng cao nhất
Sáng 17/3, Hội đồng tư vấn cải cách TTHC của Thủ tướng Chính phủ (Hội đồng tư vấn cải cách TTHC) tổ chức Họp báo công bố Báo cáo Chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ TTHC năm 2020 (APCI 2020).
Với phương pháp đánh giá dựa trên mô hình chi phí chuẩn (Standard Cost Model - SCM) và được xây dựng dựa trên kết quả khảo sát DN tại 63 địa phương, APCI 2020 xoay quanh việc phân tích quá trình DN trải nghiệm dịch vụ do các cơ quan nhà nước ở T.Ư và địa phương cung cấp trong 9 nhóm TTHC quan trọng, gồm: Đầu tư; Giao dịch thương mại qua biên giới; Khởi sự doanh nghiệp/Đăng ký kinh doanh; Môi trường; Giấy phép, chứng chỉ hành nghề; Đất đai; Xây dựng; Thuế và Kiểm tra chuyên ngành.

Cán bộ Sở TN&MT Hà Nội giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Ảnh: Chiến Công

Báo cáo cho thấy, trong 9 nhóm TTHC, chi phí tuân thủ của thủ tục môi trường là gánh nặng lớn nhất đối với DN. Theo đó, để thực hiện TTHC trong nhóm môi trường, trung bình mỗi DN phải bỏ ra 61,5 giờ. Theo khảo sát APCI 2020, cứ 100 DN thì có 52 DN thuê dịch vụ trọn gói để thực hiện các TTHC liên quan đến môi trường, đặc biệt là cho thủ tục thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Cao thứ hai là nhóm TTHC về xây dựng, DN cũng phải chi số tiền lên tới hơn 25,2 triệu đồng để thực hiện các thủ tục này. Để thực hiện TTHC xây dựng, trung bình mỗi DN phải bỏ ra khoảng 21,2 giờ, chi phí trực tiếp là 4,7 triệu đồng cho các loại chi phí sao chụp, chứng thực hồ sơ, các loại phí và lệ phí theo quy định (bao gồm các loại phí thẩm định và lệ phí cấp phép xây dựng), và một phần chi phí không chính thức.
So sánh điểm APCI 2020 với điểm APCI 2019 cho thấy, chỉ có 4 trong số 9 nhóm TTHC có cải thiện. Trong đó, số nhóm thủ tục dẫn đầu với mức chi phí tuân thủ thấp nhất là thuế và nhóm khởi sự kinh doanh là tốn ít chi phí nhất cho DN. Theo kết quả APCI 2020, DN chỉ phải bỏ ra khoảng 267.000 đồng để thực hiện các TTHC về thuế.
Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng - Chủ tịch Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính (TTHC) của Thủ tướng Chính phủ, Báo cáo APCI 2020 tiếp tục đánh giá chi phí tuân thủ của DN để thực hiện các TTHC, qua đó xác định những nhóm TTHC đã và đang là gánh nặng về chi phí của DN.
Giảm thanh tra, kiểm tra; tăng cường thực hiện TTHC qua mạng
APCI được thực hiện từ năm 2018, mặc dù kết quả qua 2 năm phản ánh có sự tiến bộ nhất định trong việc cắt giảm chi phí không chính thức, tuy nhiên, khảo sát của nhiều tổ chức xã hội cho thấy, chi phí không chính thức - "chi phí gầm bàn" còn xuất hiện ở tất cả các nhóm TTHC được khảo sát. Nhóm nghiên cứu của APCI ghi nhận một tỷ lệ nhỏ trong tổng số DN được khảo sát phản ánh về việc phải chịu chi phí không chính thức, cụ thể là 4,1% và 3,4% tổng số DN được khảo sát tương ứng của năm 2019 và 2020. Số tiền trung bình ghi nhận giảm 11,6% trong năm 2020 so với 2019.
Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, bên cạnh những bài học từ APCI 2018, 2019, APCI 2020 tiếp tục cho thấy dư địa cải cách TTHC, kiểm soát chi phí tuân thủ còn rất lớn. “Phải tiếp tục đẩy mạnh việc cắt giảm chi phí tuân thủ TTHC, bao gồm chi phí chính thức và không chính thức, nếu không sẽ cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội, gây bức xúc trong Nhân dân; làm cho môi trường kinh doanh trở nên thiếu lành mạnh, kém cạnh tranh và gây e ngại cho các DN nước ngoài đang muốn tìm kiếm cơ hội kinh doanh tại Việt Nam.
Một trong những khuyến nghị mà Báo cáo APCI 2020 đưa ra là các giải pháp chuyển đổi từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” để giảm chi phí tuân thủ TTHC. Tại cuộc họp báo, nhiều ý kiến cho biết, DN thấy bất an vì việc thanh tra, kiểm tra còn nhiều và chồng chéo. Bên cạnh đó, DN cũng phản ánh mất nhiều thời gian, chi phí để thực hiện thủ tục hải quan trong nhóm giao dịch thương mại qua biên giới. So với các chỉ số năm 2019 thì nhóm này giảm 8%.
Đặc biệt, để giảm chi phí, cần đẩy mạnh áp dụng chính phủ điện tử, tăng cường phương thức giải quyết dịch vụ công trực tuyến cho DN qua môi trường mạng trên nền tảng các hệ thống cơ sở dữ liệu được chia sẻ, liên thông. Thực tế, APCI 2019 và APCI 2020 đều cho thấy những nhóm TTHC có điểm APCI cao và có những tiến bộ đáng kể qua các năm là nhờ vào việc áp dụng CNTT để hỗ trợ cho việc thực hiện TTHC của DN, cũng như giải quyết TTHC của cơ quan nhà nước trên môi trường điện tử.
"Thành công ban đầu của Cổng Dịch vụ công quốc gia càng minh chứng cho điều đó. Đây là xu hướng rất được cộng đồng DN hoan nghênh, tạo thuận lợi cho DN tham gia cuộc Cách mạng 4.0 và quá trình chuyển đổi số quốc gia, đồng thời hạn chế được tiêu cực, nhũng nhiễu và rủi ro về tình huống bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh thường phát sinh ở phương thức truyền thống" - Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

"Song song với việc thúc đẩy chuyển đổi từ thái độ và trách nhiệm công vụ sang thái độ và trách nhiệm phục vụ người dân của các cơ quan, công chức nhà nước, việc thực hiện và giải quyết TTHC trên môi trường điện tử sẽ hỗ trợ cắt giảm các áp lực tiếp xúc trực tiếp, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy hành chính tập trung giải quyết các vấn đề chuyên môn hiệu quả hơn." - Bộ trưởng Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng

"Để tiếp tục cải thiện các chỉ số giao dịch thương mại qua biên giới trong những năm tới đây, Tổng cục Hải quan sẽ không ngừng nỗ lực để thực hiện các cải cách TTHC, giảm thời gian, chi phí để tạo thuận lợi cho DN. Nếu các đề án cải cách được thực thi theo hướng hiện đại hóa, thời gian cho các DN liên quan đến các thủ tục kiểm tra chuyên ngành giảm tối thiểu 2 ngày cho 1 lô hàng." - Phó Chánh văn phòng Tổng cục Hải quan Đàm Mạnh Hiếu

Trâm Anh