Cộng đồng doanh nghiệp muốn đồng hành cùng Chính phủ tìm nguồn vaccine
Lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp trong các lĩnh vực dệt may, da giày, gỗ, điện tử, sữa, thủy sản,… cùng kiến nghị được đồng hành cùng Chính phủ tìm nguồn vắc-xin (vaccine), chi trả chi phí tiêm chủng cho người lao động, nhằm góp phần ngăn ngừa đại dịch lây lan và sớm khôi phục sản xuất.
Thông tin này được đưa ra tại cuộc họp trực tuyến quy mô lớn với nhiều hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp để đồng hành cùng Chính phủ trong chương trình tiêm chủng vắc xin phòng chống dịch Covid-19 diễn ra vào chiều ngày 28-5.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp và có xu hướng lây lan nhanh tại một số địa phương khiến nhiều doanh nghiệp và khu công nghiệp phải ngừng hoạt động, tác động rất lớn không chỉ tới tình hình sản xuất kinh doanh trong nước cũng như làm gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa trên toàn thế giới.
Theo ông Hoàng Quang Phòng, Phó chủ tịch Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp phải tính đến ngừng hoạt động, gây gián đoạn chuỗi cung ứng, thì việc tiêm chủng vắc xin là yếu tố then chốt để duy trì sản xuất và kinh doanh trong hoàn cảnh đại dịch vẫn tiếp diễn.
Mặc dù cộng đồng doanh nghiệp hoan nghênh Chính phủ trong chủ động tìm nguồn vắc xin, lo vắc xin tiêm miễn phí cho người dân, nhưng trong bối cảnh hiện nay thì việc chung tay và tham gia đóng góp của cả xã hội là cần thiết.
Việc chung tay góp sức của cộng đồng doanh nghiệp vào những nỗ lực triển khai mua và tiêm vắc xin phòng chống dịch Covid-19 cùng với Chính phủ tại thời điểm hiện tại theo lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp là vô cùng cần thiết để đảm bảo an toàn ở mức cao nhất cho sản xuất, cung cấp hàng hóa và dịch vụ thiết yếu, góp phần duy trì đời sống kinh tế xã hội ổn định, thực hiện "mục tiêu kép” như Chính phủ đề ra.
Theo bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên BCH Hiệp hội Điện tử Việt Nam, ngành điện tử - công nghiệp phụ trợ đang đối mặt nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng sản xuất khi dịch đánh thẳng vào "thủ phủ" công nghiệp Bắc Giang, Bắc Ninh. Theo bà Hương, trong bối cảnh ngân sách khó khăn, nhiều doanh nghiệp mong muốn được trực tiếp chi trả chi phí tiêm vắc xin cho người lao động.
Hiện tại, khi nguồn cung còn hạn chế, Việt nam mới chỉ đưa ra 9 đối tượng ưu tiên được tiêm vắc xin, tập trung vào các cán bộ ở tuyến đầu chống dịch, chưa hề có các đối tượng sản xuất - kinh doanh. Tuy nhiên, sắp tới khi nhận được hàng chục triệu liều vắc xin từ Covax và Pfizer, theo các doanh nghiệp Việt nam cần có chiến lược mở rộng đối tượng ưu tiên được tiêm vắc xin một cách khoa học để đạt hiệu quả phòng chống dịch, đồng thời bảo vệ phát triển kinh tế một cách tốt nhất.
Đồng thời, bà Hương, cũng là Phó chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ, kiến nghị Chính phủ cần có cơ chế cho doanh nghiệp huy động các kênh, mối quan hệ để kết nối, đàm phán và hỗ trợ Chính phủ mua được vaccine. Việc này vẫn dựa trên nguyên tắc Nhà nước, Bộ Y tế phê duyệt, kiểm soát và quản lý chất lượng vaccine nhập về, sau d8o1 triển khai tiêm cho người lao động.
Tương tự, ngành may mặc hiện có trên 3 triệu người lao động làm việc, đang đứng trước thách thức rất lớn với tình trạng giãn cách xã hội, cách ly để dẫn đến đóng cửa nhà máy. Trên thực tế ngành này đã có 45 nhà máy đóng cửa trong của 1-2 tuần vừa qua.
"Hiện, các doanh nghiệp đã ký kết đơn hàng, nhiều doanh nghiệp đã ký đến hết năm. Nếu không sản xuất, giao hàng đúng hạn sẽ bị phạt, hủy đơn hàng, thiệt hại rất lớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Việt Nam", Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), ông Vũ Đức Giang lo lắng, và cho rằng: "Nếu trong tháng 7-8 tới, người lao động không tiêm được được vắc xin thì rất thách thức đến mục tiêu bền vững của ngành dệt may Việt Nam".
Theo lời của ông Giang, các doanh nghiệp thành viên đang sốt ruột chờ vắc xin. Đáng chú ý, người đứng đầu Vitas cho rằng, ngành may hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp FDI có mối quan hệ và uy tín với chính phủ các nước châu Âu, châu Mỹ, có thể kết nối để giới thiệu việc nhập khẩu vắc xin thuận lợi hơn.
Theo bà Đỗ Hồng Hạnh thuộc nhóm công tác Liên hiệp hội dệt may Việt Nam - Hoa Kỳ, qua mạng lưới của doanh nghiệp và liên hiệp hội, có những doanh nghiệp sẵn sàng kết nối với các đơn vị sản xuất vắc xin, đảm bảo những điều kiện tối ưu. Đơn cử như có đơn vị đàm phán nhà cung cấp có thể đưa vắc xin về tận sân bay, kiểm nghiệm chất lượng mới phải thanh toán, sẽ không rùi ro gì cho Việt Nam cả.
Tại sự kiện, lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp đều bày tỏ sự lo lắng sốt ruột để người lao động được tiêm vắc xin trong bối cảnh dịch đang lan nhanh chóng. Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam cho rằng, trong tình thế cấp bách, ngoài việc hình thành Quỹ vắc xin Covid-19, các đơn vị góp tiền ủng hộ thì liệu có cách nào khác không? Rõ ràng vấn đề xã hội hóa không chỉ là kinh phí chi trả cho việc tiêm vắc xin mà cả khả năng tiếp cận đưa vắc xin về Việt Nam một cách sớm nhất, đáng chú ý việc huy động nguồn lực từ các doanh nghiệp FDI theo ông là rất cần thiết.
Gần đây, lãnh đạo các doanh nghiệp châu Âu ở Việt Nam cũng kiến nghị kêu gọi Chính phủ đi xa hơn và nhanh hơn, khai thác sức mạnh của khối doanh nghiệp tư nhân, cho phép các công ty tự bỏ ra chi phí để thực hiện tiêm chủng cho nhân viên của họ. Điều này sẽ làm giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, đồng thời, giúp đẩy nhanh quá trình tiêm chủng của Chính phủ.
Theo ông Alain Cany, Chủ tịch EuroCham, Việt Nam là một trong những nước đi đầu trên thế giới trong việc ngăn chặn sự lây lan của Covid-19. Việc nhanh chóng đóng cửa biên giới cùng các biện pháp cách ly nghiêm ngặt và giãn cách xã hội tại các tỉnh, thành phố đã giúp giữ sự lây lan dịch bệnh ở mức thấp và cho phép các hoạt động kinh doanh trong nước vẫn được duy trì.
Chủ tịch EuroCham cho rằng khu vực tư nhân - bao gồm cả doanh nghiệp nước ngoài - có thể giúp đẩy nhanh các nỗ lực tiêm chủng của Việt Nam. Các doanh nghiệp của EuroCham có thể cung cấp các thiết bị hàng đầu trên thế giới và cả chuyên môn quốc tế cần thiết nhằm phục vụ cho chương trình tiêm chủng hàng loạt thành công.
Cũng đồng tình với việc doanh nghiệp đóng góp cùng Chính phủ tiếp cận nguồn và mua vắc xin, bà Huỳnh Thị Mỹ, Tổng thư ký Hiệp hội Nhựa Việt Nam, đề xuất VCCI cùng các hiệp hội doanh nghiệp có kiến nghị với Chính phủ để làm việc trực tiếp với Bộ Y tế về cách thức triển khai, trình Chính phủ thông qua làm cơ sở cho doanh nghiệp được tham gia hỗ trợ việc mua vắc xin.
Tương tự, Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam, ông Trần Quang Trung, cho rằng doanh nghiệp chỉ mong chờ có cơ chế được ủng hộ xã hội hóa cho tiêm vắc xin, sẵn sàng chi trả để chung tay cùng Chính phủ. Ông Trung đề nghị VCCI cần sớm có buổi làm việc với Bộ Y tế, Chính phủ bàn thảo kỹ hơn về vấn đề này.
Tham khảo mô hình của Indonesia, ông Cao Hoàng Nam, đại diện PepsiCo Việt Nam, cho rằng đất nước vạn đảo này đã có chính sách cho các doanh nghiệp được tham gia đóng góp chi phí để tiêm vắc xin cho người lao động và gia đình. Theo ông Nam, cách triển khai của Indonesia là Bộ Y tế chỉ định các đầu mối được ủy quyền nhập khẩu vắc xin, tiêm chủng, sau đó Phòng Thương mại và hiệp hội gửi danh sách dữ liệu tiêm chủng, trên cơ sở đó doanh nghiệp đăng ký mua và tiêm cho người lao động.
Đại diện Eurocham, ông Nguyễn Hồng Uy, cho rằng lực lượng lao động hoạt động trong doanh nghiệp cần là đối tượng ưu tiên tiêm vắc xin. Từ đó, Chính phủ cùng doanh nghiệp đồng hành để tìm nguồn vắc xin sớm nhất, chia sẻ chi phí và ngân sách tiêm chủng cho người lao động.
Nêu sáng kiến cụ thể, ông Uy cho rằng cần phân loại rõ các mức độ ưu tiên theo quản lý rủi ro với những vùng có nguy cơ cao và mức độ rủi ro về kinh tế. Trong đó, với các vùng có nguy cơ cao có thể xem xét mức độ ưu tiên theo thứ tự như ưu tiên trước hết cho những vùng có dịch, nơi có khả năng bùng phát dịch lớn và sau đó mới đến những vùng có nguy cơ thấp.
Với mức độ rủi ro về kinh tế, cần ưu tiên trước hết cho các khu công nghiệp lớn, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh các mặt hàng thiết yếu, doanh nghiệp lớn có quy mô hơn 500 người lao động, sau đó đến các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở các khu công nghiệp nhỏ và cuối cùng là những doanh nghiệp nhỏ lẻ, hộ gia đình.
Theo ông Hoàng Quang Phòng của VCCI, cộng đồng doanh nghiệp hoan nghênh Chính phủ chủ động tìm nguồn vắc xin để tiêm miễn phí cho người dân, nhưng trong tình cảnh "nước sôi lửa bỏng" này, việc chung tay và tham gia đóng góp của cả xã hội là cần thiết.
Việc 9 Hiệp hội doanh nghiệp đại diện cho nhiều lĩnh vực khác nhau thống nhất tổ chức buổi họp về chủ đề “Cộng đồng doanh nghiệp đồng hành cùng Chính phủ trong Chương trình tiêm chủng phòng chống dịch Covid-19 thể hiện sự cấp bách trong việc tìm giải pháp để hành động nhanh hơn. Các ý kiến và đóng góp sẽ được tổng hợp đề xuất với Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan ban, bộ, ngành, liên quan.
Theo các doanh nghiệp, 110 triệu liều vaccine cam kết cung cấp cho Việt Nam trong năm 2021 là số lượng rất lớn nhưng họ vẫn băn khoăn về tiến độ trong tình trạng "nước sôi lửa bỏng" khi dịch bệnh lây lan nhanh như hiện nay.
Lê Hoàng