Cộng đồng trách nhiệm, gỡ ngay những vướng mắc thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia

Chậm một ngày, nguồn lực bị lãng phí thêm một ngày

Theo các đại biểu Quốc hội, việc triển khai thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia (xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025; giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030) nhận được sự quan tâm, kỳ vọng rất lớn của cử tri và Nhân dân, nhất là cử tri vùng đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước giữa tuần này, ĐBQH Tráng A Dương (Hà Giang) ghi nhận, đến nay, Chính phủ đã cơ bản hoàn thành việc ban hành cơ chế quản lý, các quy định về định mức, hướng dẫn tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

ĐBQH Tráng A Dương (Hà Giang) phát biểu tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội chiều 31.5

Tuy nhiên, những tồn tại, vướng mắc chậm được tháo gỡ trong thời gian qua đã khiến cả 3 Chương trình đều rơi vào tình trạng chậm tiến độ, khó đạt mục tiêu của giai đoạn này. Đại biểu Tráng A Dương chỉ rõ, “tiến độ giải ngân đạt thấp, gây lãng phí, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn, làm chậm tiến độ thực hiện các chỉ tiêu, mục tiêu, kế hoạch, tạo áp lực giải ngân vốn cho các địa phương, trong khi nguồn vốn thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia là rất lớn". Đại biểu cũng cho biết, một số dự án thành phần đến nay chưa có hướng dẫn, chưa có cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện, hoặc có hướng dẫn nhưng còn mâu thuẫn, không thống nhất dẫn đến các địa phương lúng túng, chậm triển khai, mà chậm triển khai một ngày là thêm một ngày nguồn lực đầu tư cho các Chương trình bị lãng phí.

Là thành viên Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội về việc triển khai thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, ĐBQH Trần Thị Hoa Ry (Bạc Liêu) nêu rõ, qua giám sát cho thấy, Chính phủ đã rất nỗ lực trong việc tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện 71/CĐ-TTg, ngày 23.2.2023 về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 – 2025. Trong đó đã xác định rõ có 21/42 điều gây khó khăn, vướng mắc khi thực hiện và có 16 điều Chính phủ đang phải tập trung sửa đổi Nghị định 27/2022/NĐ – CP ngày 19.4.2022 quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

ĐBQH Trần Thị Hoa Ry (Bạc Liêu) phát biểu trong phiên thảo luận KT - XH chiều 31.5

Thêm vào đó, Chính phủ cũng rất chú trọng trả lời, giải đáp các vướng mắc cho các địa phương. Thế nhưng, "vẫn còn một số bộ ngành lý giải và chỉ dẫn lòng vòng". Nhấn mạnh điều này, đại biểu Trần Thị Hoa Ry cũng e ngại, nếu không quan tâm giải quyết thấu đáo vấn đề này thì "từ nay đến cuối năm, vẫn rất khó giải ngân cho các Chương trình mục tiêu quốc gia".

Sẽ tập trung "gỡ" cơ chế phân bổ, quản lý, sử dụng vốn

Trong báo cáo gửi đến các đại biểu Quốc hội về nhóm vấn đề chất vấn tại Kỳ họp thứ Năm, Quốc hội Khóa XV, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh thừa nhận "theo tổng hợp từ địa phương, trong quá trình triển khai Chương trình, có một số quy định, hướng dẫn thiếu đồng bộ, chưa rõ (chưa có định mức hỗ trợ cụ thể), chưa đầy đủ, chưa tạo điều kiện phân cấp nên hoặc không bảo đảm căn cứ pháp lý, dẫn đến khó khăn, vướng mắc cho địa phương để tổ chức triển khai thực hiện một số dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần thuộc Chương trình. Do đó, tiến độ triển khai, khối lượng thực hiện và giải ngân vốn còn chậm, thấp so với dự kiến kế hoạch”.

Ngoài lý do khách quan, nhất là tác động của dịch bệnh Covid - 19, trong báo cáo gửi tới các đại biểu Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cũng chỉ rõ những nguyên nhân chủ quan dẫn đến những tồn tại, hạn chế trong việc triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia. Trong đó, Bộ trưởng cũng cho rằng, cả 3 Chương trình, đặc biệt là Chương trình về phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi, đều có nội dung rất rộng, quy mô lớn, liên quan đến nhiều lĩnh vực thuộc thẩm quyền, trách nhiệm quản lý của nhiều ngành nên khó tránh khỏi những vấn đề phát sinh về quy định, nội dung hướng dẫn trong quá trình hoàn thiện cơ chế, chính sách. Nội dung các dự án, các chính sách trong khuôn khổ các Chương trình mang tính tổng thể, liên quan toàn diện đến đời sống của người dân. Mặt khác, công tác chủ trì quản lý các dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần thuộc Chương trình có sự tham gia của nhiều bộ, cơ quan Trung ương nên quá trình phối hợp hoàn thiện đòi hỏi phải tiến hành nhiều bước, quy trình, thủ tục nhằm bảo đảm đúng các quy định, từ đó dẫn tới chậm trễ nhất định so với kế hoạch đã đề ra.

Là thành viên Ban chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cũng đã cam kết sẽ chủ động, tích cực phối hợp với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành có liên quan khẩn trương hoàn thành việc rà soát, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách đang còn khó khăn, vướng mắc để thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia theo thẩm quyền được giao, nhất là những khó khăn, vướng mắc về cơ chế phân bổ, quản lý, sử dụng vốn đầu tư phát triển, vốn sự nghiệp và lồng ghép nguồn vốn thực hiện Chương trình. Chỉ đạo, đôn đốc triển khai các dự án, tiểu dự án, nội dung trong Chương trình bảo đảm hiệu quả, thực hiện đạt các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra trong năm 2023 và giai đoạn 2021 – 2025.

Cùng với đó, Ủy ban Dân tộc sẽ xây dựng, ban hành cẩm nang/sổ tay hướng dẫn theo hướng cụ thể, khả thi, thống nhất rõ ràng để tạo thuận lợi cho địa phương và người dân trong tổ chức thực hiện và theo dõi, kiểm tra đánh giá. Hoàn thiện ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, theo dõi giám sát đánh giá; chuẩn hóa chính xác số liệu, phân tích xử lý thông tin trong báo cáo, xây dựng, triển khai và đánh giá hiệu quả các mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình, làm cơ sở đề xuất các giải pháp trong thời gian tới. Đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn các Chương trình. Thường xuyên hướng dẫn kịp thời, cụ thể để bảo đảm hiệu quả giải ngân nguồn vốn. Chủ động, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc thực hiện Chương trình tại địa phương…

Trong phiên chất vấn tuần tới, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh sẽ chịu trách nhiệm trả lời chính về nhóm vấn đề liên quan đến lĩnh vực dân tộc, trong đó có trách nhiệm của Ủy ban Dân tộc và công tác phối hợp với các bộ, ngành trong triển khai thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia. Cùng với đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang và Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nội vụ, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Giao thông - Vận tải, Xây dựng, Lao động - Thương binh và Xã hội, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông, Tài nguyên và Môi trường, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng sẽ tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan. Hơn lúc nào hết, các bộ, ngành phải cộng đồng trách nhiệm, hết sức khẩn trương tháo gỡ ngay những tồn tại, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ và hiệu quả thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, bởi đúng như các đại biểu Quốc hội đã nhiều lần nhấn mạnh trên diễn đàn Quốc hội, chậm thêm một ngày, nguồn lực quốc gia lại lãng phí thêm một ngày.

Anh Thảo