Công nghệ y tế đóng vai trò quan trọng trong thanh toán bảo hiểm y tế như thế nào?

TS. Trần Thị Mai Oanh – Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế. Ảnh: Minh Thúy

+ Thực hiện đánh giá công nghệ y tế tại Việt Nam có ý nghĩa như thế nào thưa bà?

- Đánh giá công nghệ y tế là một lĩnh vực tương đối mới ở Việt Nam. Khoảng 5 năm gần đây, đánh giá công nghệ y tế mới bắt đầu được nhắc đến. Hiện, một số hội thảo về đánh giá công nghệ y tế đã được Bộ Y tế, Viện Chiến lược và Chính sách Y tế tổ chức để nâng cao nhận thức về vai trò trong đánh giá công nghệ y tế.

So với các nước trên thế giới, Việt Nam là nước mới bắt đầu. Tuy nhiên, Việt Nam đã có sự chuẩn bị bài bản trong đánh giá công nghệ y tế. Những năm qua, khi lãnh đạo Bộ yêu cầu phải có các bằng chứng đánh giá công nghệ y tế để hỗ trợ cho việc lựa chọn các dịch vụ kỹ thuật, thuốc, thanh toán bảo hiểm y tế, thì Viện Chiến lược và Chính sách Y tế đã tiến hành nâng cao năng lực cán bộ, chuyên môn thông qua việc cử đi đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ về đánh giá công nghệ y tế, kinh tế y tế.

Cùng với đó, Viện Chiến lược và Chính sách Y tế đã tạo một mạng lưới gồm Trường Đại học Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, Trường Đại học Y Hà Nội,… cùng sự hỗ trợ kỹ thuật đến từ Thái Lan để đánh giá công nghệ y tế.

Hiện nay, chúng tôi đã đánh giá công nghệ y tế đối với 14 thuốc có chi phí lớn và 3 dịch vụ kỹ thuật cao: chụp cắt lớp (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI), kỹ thuật ghi hình bằng bức xạ positron (PET).

Bác sĩ thăm khám cho trẻ sơ sinh. Ảnh: Minh Thúy

+ Đánh giá công nghệ y tế đóng vai trò gì trong quá trình thanh toán bảo hiểm y tế cho người dân, thưa bà?

- Đánh giá công nghệ y tế có trò quan trọng trong quá trình đưa ra các quyết định – lựa chọn các dịch vụ, thuốc để đưa vào danh mục thanh toán của bảo hiểm y tế. Bởi các dịch vụ được đưa vào thanh toán của bảo hiểm y tế phải đảm bảo an toàn, có tác dụng lâm sàng, có tính chi phí hiệu quả.

Thời gian qua, Bộ Y tế đã sử dụng các bằng chứng từ đánh giá công nghệ y tế trong việc lựa chọn các dịch vụ, cũng như chỉ định để đưa vào một số thông tư. Điển hình là thông tư về danh mục và tỷ lệ, điều kiện thanh toán đối với dịch vụ kỹ thuật y tế thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế; thông tư về điều kiện thanh toán đối với thuốc hóa dược, sinh phẩm,…

+ Bà có thể cho biết, làm thế nào để sử dụng bằng chứng đánh giá y tế trong xây dựng chính sách?

- Hiện, Bộ Y tế đã ban hành các quy định đối với một số dịch vụ kỹ thuật mới, thuốc mới phải dựa trên các bằng chứng đánh giá công nghệ y tế. Điều này cho thấy năng lực của hệ thống đã có sự chuyển biến.

+ Theo bà, khung pháp lý của Việt Nam đã phù hợp với đánh giá công nghệ y tế chưa?

- Tôi cho rằng chưa thể đánh giá là phù hợp hay chưa phù hợp vì Việt Nam đang ở giai đoạn mới bắt đầu. Để đánh giá công nghệ y tế được đưa vào hệ thống một cách chính thống, cần một khung chính sách tổng thể gồm: tổ chức hệ thống, chính sách vận hành,…

Thực tế, khung chính sách bước đầu đã có nhưng chưa đủ. Vì vậy, cần có những quy định mang tính thể chế hóa.

+ Để nâng cao công tác đánh giá công nghệ y tế cần có những giải pháp nào, thưa bà?

- Để nâng cao công tác đánh giá công nghệ y tế thì cần phải bảo đảm các yếu tố về con người - nguồn nhân lực, xây dựng hệ thống, thể chế phù hợp, củng cố mạng lưới đánh giá công nghệ y tế, đảm bảo nguồn tài chính và có sự tham gia của các bên liên quan từ khâu nghiên cứu đến sử dụng bằng chứng và xây dựng chính sách.

+ Cảm ơn bà!

Minh Thúy