Công thức săn cổ phiếu tăng trưởng gấp mười lần

Nhà đầu tư huyền thoại Peter Lynch, người đặt ra khái niệm “tenbagger”

Trong thế giới đầu tư, “Tenbagger” là thuật ngữ được dùng để chỉ những cổ phiếu tăng giá gấp mười lần so với mức mua ban đầu – giấc mơ của bất kỳ nhà đầu tư nào. Khái niệm này do huyền thoại tài chính Peter Lynch – người từng quản lý Quỹ Fidelity Magellan – đặt ra. Trong hơn một thập kỷ điều hành quỹ, ông đã phát hiện và nắm giữ nhiều mã cổ phiếu mang lại lợi nhuận phi thường, giúp hàng nghìn nhà đầu tư thay đổi cuộc đời.

Khi tiếp quản Quỹ Magellan năm 1977, Peter Lynch chỉ có trong tay 18 triệu USD tài sản. Đến năm 1990, con số ấy đã vọt lên 14 tỷ USD, tương đương mức sinh lời trung bình 29,2% mỗi năm. Nghĩa là, khoản đầu tư 1.000 USD ban đầu đã trở thành gần 28.000 USD sau 13 năm – một kỳ tích hiếm có trong lịch sử tài chính.

Một trong những nguyên tắc đầu tư đơn giản nhưng hiệu quả của Peter Lynch là tìm kiếm các doanh nghiệp có tỷ lệ P/E thấp hơn mức trung bình ngành, nhưng tăng trưởng lợi nhuận ổn định. Ông đặc biệt tránh xa những công ty tăng trưởng quá nóng – trên 50% mỗi năm – vì cho rằng tốc độ ấy khó bền vững và dễ thu hút cạnh tranh khốc liệt.

Trong một cuộc phỏng vấn năm 1996, Peter Lynch lấy Wal-Mart làm ví dụ điển hình cho “tenbagger”. Ngay cả khi nhà đầu tư mua cổ phiếu công ty này 10 năm sau khi niêm yết, họ vẫn có thể thu về khoản lợi nhuận gấp 30 lần số vốn bỏ ra – minh chứng cho sức mạnh của việc đầu tư dài hạn vào doanh nghiệp tốt.

Để săn tìm cơ hội tương tự, Peter Lynch khuyến nghị nhà đầu tư quan sát những yếu tố có thể tạo ra cú bứt phá lớn trong tương lai.

Theo đó, những cơ hội tăng trưởng vượt trội thường xuất hiện khi công nghệ mới tạo ra thay đổi lớn trên thị trường. Lịch sử cho thấy các đột phá công nghệ luôn đóng vai trò chất xúc tác mạnh mẽ, nhưng không phải xu hướng nào cũng dẫn tới thành công. Nhà đầu tư vì thế cần quan sát những sản phẩm có khả năng phổ cập rộng rãi, mang lại giá trị thực và dễ dàng được người dùng chấp nhận.

Bên cạnh yếu tố công nghệ, sự dịch chuyển trong hành vi xã hội cũng góp phần tạo ra các doanh nghiệp tăng trưởng vượt bậc. Khi thói quen tiêu dùng thay đổi trên quy mô lớn, những công ty nắm bắt đúng xu hướng – như thương mại điện tử, thanh toán số hay xe điện trong nhiều năm qua – thường có cơ hội bứt phá mạnh.

Chính sách của Chính phủ cũng là một biến số quan trọng. Một quy định mới có thể mở ra thị trường mới, nhưng cũng có thể khiến cả ngành lao đao. Vì vậy, một cơ hội tăng trưởng bền vững cần nhận được sự ủng hộ hoặc ít nhất không bị hạn chế bởi khung pháp lý.

Trong một số trường hợp, động lực tăng trưởng đến từ những sản phẩm hoàn toàn mới, được thiết kế để đáp ứng nhu cầu xã hội đang hình thành. Nếu doanh nghiệp sở hữu năng lực sản xuất, phân phối và truyền thông đủ mạnh, sản phẩm có thể nhanh chóng tạo ảnh hưởng và trở thành động lực đưa công ty vươn tầm.

Nhiều nhà đầu tư cho rằng cổ phiếu ít người biết đến sẽ mang lại khả năng nhân tài khoản cao hơn. Nhưng theo Peter Lynch, mức độ chú ý của thị trường không phải thước đo đáng tin cậy. Điều quan trọng vẫn là chất lượng doanh nghiệp và khả năng tăng trưởng nội tại trong dài hạn.

Peter Lynch từng nói rằng nhà đầu tư nên “đầu tư vào những gì mình hiểu rõ”. Từ quan điểm này, ông cho rằng việc săn lùng những “viên ngọc ẩn” hay chạy theo tin đồn thường ít mang lại kết quả bền vững. Thay vào đó, nhà đầu tư nên tập trung vào những lĩnh vực quen thuộc, dành thời gian phân tích kỹ lưỡng và giữ vững tầm nhìn dài hạn sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định chắc chắn hơn. Ngay cả khi không tìm được một “tenbagger”, cách tiếp cận kỷ luật này vẫn tạo lợi thế vượt trội so với phần lớn thị trường.

Lê Minh