Công ước Hà Nội: 'Lá chắn' bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bị xâm hại trên không gian mạng

Toàn cảnh Tọa đàm chính sách với chủ đề '"Bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bị xâm hại trên không gian mạng". (Ảnh: Thành Long)

Tọa đàm do Bộ Ngoại giao và Bộ Công an phối hợp với Văn phòng Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm (UNODC) tổ chức với sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc E. Knapper, đại diện Trung tâm Bảo vệ Trẻ em Canada (C3P Canada) Camillia Layne, đại diện các phái đoàn ngoại giao và các tổ chức quốc tế.

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Đại diện khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương của UNODC Delphine Schantz nhấn mạnh, trong bối cảnh các quốc gia đang tập trung tại Hà Nội để ký kết Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, Tọa đàm là cơ hội quan trọng để suy ngẫm về phương thức để bảo vệ tốt hơn những người dễ bị tổn thương trong xã hội, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, khỏi những tác hại của tội phạm mạng.

Nạn nhân của tội phạm mạng, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái, phải chịu những tổn hại nghiêm trọng về tâm lý, xã hội và kinh tế, trong khi thủ phạm lợi dụng những lỗ hổng trong các biện pháp bảo vệ pháp lý và sự dễ dàng lan truyền trên mạng để hành động mà không bị trừng phạt. Việc phát tán hình ảnh nhạy cảm không có sự đồng thuận là một hình thức bạo lực giới trực tuyến ngày càng phổ biến và gây hại.

Đại diện khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương của UNODC Delphine Schantz phát biểu tại Tọa đàm. (Ảnh: Thành Long)

Theo bà Delphine Schantz, để giải quyết những thách thức này, mỗi quốc gia phải liên tục thích ứng, bao gồm việc thay đổi cách thức các chính phủ hoạt động và phối hợp để đối phó, điều tra tội phạm, hoàn thiện luật pháp và khuôn khổ pháp lý, và đặc biệt là hợp tác với các đối tác và bên liên quan.

Việc thông qua Công ước Hà Nội đã cung cấp những biện pháp khác nhau nhằm bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bị xâm hại trên không gian mạng. Thứ nhất, Công ước kêu gọi các quốc gia hình sự hóa tội phát tán hình ảnh riêng tư không có sự đồng thuận. Thứ hai, Công ước củng cố nhu cầu thúc đẩy quan hệ đối tác để giải quyết các tội phạm phụ thuộc mạng và tội phạm được kích hoạt trên mạng. Ngoài ra, Công ước kêu gọi các quốc gia tạo ra các hệ thống hỗ trợ cho nạn nhân và các biện pháp như gỡ bỏ nội dung độc hại. Hơn nữa, Công ước cũng kêu gọi các quốc gia hợp tác với bên liên quan để xây dựng các chính sách phòng ngừa.

Bà Delphine Schantz chỉ ra rằng, lạm dụng trực tuyến, bao gồm cả việc phát tán hình ảnh riêng tư không có sự đồng thuận (NCII), là một hình thức bạo lực trên cơ sở giới gây tổn hại sâu sắc. Để giải quyết vấn đề này, Điều 16 của Công ước đánh dấu một bước tiến đáng kể trong việc hình sự hóa các hành vi như vậy và thúc đẩy phẩm giá, sự an toàn và công lý trong không gian kỹ thuật số. Tương tự, Điều 14 và Điều 15 tập trung vào việc bảo vệ trẻ em khỏi các tác hại và lạm dụng trực tuyến.

"UNODC đã nghiên cứu về tội phạm mạng trong hơn 10 năm. Thông qua Chương trình toàn cầu về tội phạm mạng, chúng tôi đã hợp tác với các cơ quan thực thi pháp luật, điều tra viên, công tố viên, thẩm phán, luật sư bào chữa công và các dịch vụ hỗ trợ nạn nhân trên toàn thế giới. Công việc của chúng tôi đã cho thấy rằng chúng ta không thể đơn độc đối mặt với những thách thức này, bao gồm việc đào tạo lực lượng thực thi pháp luật về xử lý bằng chứng kỹ thuật số hoặc tạo ra các cơ chế hỗ trợ cho nạn nhân", bà Delphine Schantz nhấn mạnh.

"Do đó, Tọa đàm là cơ hội để chia sẻ phương pháp tiếp cận quốc gia, chiến lược thực thi và vai trò của hợp tác quốc tế trong việc bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trên không gian mạng", đại diện khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương của UNODC nói.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức phát biểu tại Tọa đàm. (Ảnh: Thành Long)

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức cho rằng, Tọa đàm không chỉ là dịp để nhìn lại những nỗ lực của mỗi quốc gia trong việc bảo vệ người dân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, trên không gian mạng, mà còn là cơ hội để chia sẻ kinh nghiệm, tăng cường hợp tác và cùng nhau hướng tới một môi trường mạng an toàn, lành mạnh và nhân văn hơn.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức, những năm qua, Việt Nam đã vào cuộc mạnh mẽ để bảo vệ tốt hơn cho trẻ em trên không gian mạng. Điều này thể hiện qua hệ thống pháp luật ngày càng được hoàn thiện với nhiều đạo luật quan trọng; truyền thông, giáo dục, nâng cao năng lực số như một trụ cột quan trọng trong bảo vệ trẻ em; thiết lập các cơ chế bảo vệ trẻ em trên không gian mạng; các lực lượng chức năng, đặc biệt là đơn vị chuyên trách về an ninh mạng, đã triển khai nhiều biện pháp kỹ thuật và nghiệp vụ để phát hiện, ngăn chặn xử lý nghiêm các hành vi gây hại cho trẻ em trên không gian mạng; đồng thời coi hợp tác quốc tế là yếu tố then chốt trong bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng Việt Nam vẫn đối mặt với không ít khó khăn và thách thức trong bảo vệ phụ nữ và trẻ em trên môi trường mạng. Với tinh thần hợp tác, trách nhiệm và đoàn kết quốc tế, Việt Nam cam kết tiếp tục tham gia một cách chủ động và có trách nhiệm trong các sáng kiến và cơ chế hợp tác toàn cầu về bảo vệ phụ nữ và trẻ em trên môi trường mạng.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức bày tỏ mong muốn các quốc gia, tổ chức quốc tế và các nền tảng số cùng tăng cường trao đổi kinh nghiệm xây dựng chính sách, pháp luật, thúc đẩy trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp công nghệ, đồng thời mở rộng các cơ chế, hiệp định và sáng kiến hợp tác quốc tế nhằm ứng phó hiệu quả với tội phạm mạng xuyên quốc gia. Đồng thời, Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định, Việt Nam sẵn sàng phối hợp đào tạo, nâng cao năng lực, chuyển giao và ứng dụng công nghệ mới, góp phần bảo vệ phụ nữ và trẻ em tốt hơn trong kỷ nguyên số.

"Tôi tin tưởng rằng, bằng nỗ lực chung và cam kết hành động mạnh mẽ của tất cả chúng ta, thế giới sẽ xây dựng được một không gian mạng an toàn, nhân văn và bao trùm, nơi mọi phụ nữ và trẻ em đều được tôn trọng, bảo vệ và trao quyền để phát huy hết tiềm năng của mình", Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức bày tỏ.

Tại tọa đàm, các đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ phụ nữ và trẻ em, các nhóm dễ bị tổn thương trên không gian mạng, đặc biệt đề cao Điều 16 Công ước Hà Nội trong việc giải quyết nạn lạm dụng dựa trên hình ảnh và thúc đẩy an toàn và nhân phẩm trực tuyến.

Tại tọa đàm, các đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ phụ nữ và trẻ em, các nhóm dễ bị tổn thương trên không gian mạng, đặc biệt đề cao Điều 16 Công ước Hà Nội trong việc giải quyết nạn lạm dụng dựa trên hình ảnh và thúc đẩy an toàn và nhân phẩm trực tuyến.

Nhân dịp này, các đại biểu chia sẻ phương pháp tiếp cận lập pháp quốc gia và chiến lược thực thi để bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương trên không gian mạng. Thông qua trao đổi, Tọa đàm tập trung xem xét những thách thức trong việc thực hiện các biện pháp pháp lý, kỹ thuật và hỗ trợ nạn nhân hiệu quả. Các đại biểu đều khẳng định tầm quan trọng của việc thúc đẩy hợp tác quốc tế và trao đổi về các thực tiễn tốt nhất để bảo vệ, không bỏ rơi ai và bảo đảm công lý cho nạn nhân trong thời đại kỹ thuật số.

Tọa đàm diễn ra ngày 26/10, nằm trong khuôn khổ Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội). (Ảnh: Thành Long)

Thu Trang - Thành Long