Công ước Hà Nội: Thêm một dấu ấn đối ngoại đa phương của Việt Nam

Nhân dịp này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang đã trả lời phỏng vấn của Đài TNVN về tiến trình đàm phán và đóng góp nội dung của Việt Nam trong Công ước này.

PV: Thưa Thứ trưởng, Việt Nam tham gia tiến trình đàm phán Công ước Chống tội phạm mạng hay còn gọi là Công ước Hà Nội từ thời điểm nào và đã đóng góp những nội dung quan trọng gì cho Công ước?

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang: Như chúng ta đều biết, đất nước ta, dân tộc ta đang chuẩn bị bước vào một giai đoạn phát triển mới, một kỷ nguyên phát triển nhanh và giàu mạnh. Để làm được điều này, điều cốt yếu là phải làm sao giữ vững được môi trường hòa bình, ổn định để phát triển và dành tất cả nguồn lực cho phát triển. Trong bối cảnh đó, như chúng ta cũng thấy các mối thách thức toàn cầu, kể cả thách thức về an ninh truyền thống cũng như các thách thức an ninh phi truyền thống, đang thường trực, đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia, đến chủ quyền quốc gia của tất cả các nước trên thế giới.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang tại cuộc họp báo quốc tế về lễ mở ký Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng tại Hà Nội (Công ước Hà Nội)

Để giải quyết những mối an ninh thách thức toàn cầu này, chúng ta cũng cần phải có những giải pháp toàn cầu, cần phải có những giải pháp toàn diện và toàn dân, cần sự hợp tác quốc tế, hợp tác đa phương hết sức quan trọng. Trong bối cảnh đó các nước đều nhận thức được tầm quan trọng của hợp tác đa phương và tầm quan trọng của hợp tác toàn cầu để chống lại các mối thách thức đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống.

Chính vì vậy, trong đầu năm 2022, Liên Hợp Quốc đã khởi xướng xây dựng Công ước của Liên Hợp Quốc về phòng chống tội phạm mạng. Một Công ước đầu tiên có tính chất bao trùm của Liên Hợp Quốc về vấn đề này. Việt Nam với mục tiêu như vậy cũng là một trong những nước đầu tiên ủng hộ việc xây dựng Công ước.

Trong suốt 2 năm, từ năm 2022 đến cuối năm 2024, Việt Nam đã hết sức tích cực, chủ động, tham gia vào tất cả các vòng đàm phán của Công ước, bao gồm 8 vòng đàm phán.

Đến cuối cùng, tháng 12/2024, một điều rất đáng mừng là cộng đồng quốc tế với 193 thành viên của Liên Hợp Quốc đã nhất trí thông qua Công ước Hà Nội về phòng chống tội phạm mạng.

Với phương châm nâng tầm đối ngoại đa phương, Việt Nam luôn xác định tích cực, chủ động tham gia định hình các khuôn khổ pháp lý quốc tế để bảo đảm tốt nhất lợi ích của quốc gia. Đó chính là tinh thần, là phương châm chúng ta tham gia tiến trình đàm phán Công ước này.

Chúng ta đã góp phần đưa vào Công ước những nguyên tắc cơ bản, bảo đảm lợi ích chung của tất cả các quốc gia trong hợp tác chống tội phạm mạng, bao gồm: tôn trọng chủ quyền, độc lập quốc gia, không can thiệp công việc nội bộ và tuân thủ luật pháp quốc tế... Trong quá trình đàm phán, Việt Nam cũng đảm nhiệm vai trò điều phối thương lượng một số điều khoản quan trọng. Những đóng góp tích cực của Việt Nam đã nhận được sự ủng hộ cao của cộng đồng quốc tế.

Kết quả là chúng ta đã có một công ước hoàn chỉnh, bảo đảm phù hợp lợi ích quốc gia và khuôn khổ pháp luật của Việt Nam.

PV: Xin Thứ trưởng cho biết việc lựa chọn Việt Nam làm nơi tổ chức Lễ mở ký Công ước cho thấy thông điệp nào của nước chủ nhà?

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang: Vị thế và vai trò quốc tế của Việt Nam không chỉ được đánh giá qua sự kiện này, nó cũng là một quá trình. Chúng ta phải đóng góp tích cực chủ động với phương châm đối ngoại là thành viên tích cực, chủ động của cộng đồng quốc tế, đóng góp vào các vấn đề toàn cầu.

Trong thời gian qua, Việt Nam đã hết sức chủ động và có trách nhiệm, thực sự tham gia sâu vào các tiến trình đàm phán, tiến trình thương lượng và tiến trình xử lý các vấn đề lớn của quốc tế của Liên Hợp Quốc trong thời gian vừa qua, trong đó có các lĩnh vực về pháp lý quốc tế.

Có thể nói cho đến nay, việc tham gia vào Công ước Hà Nội về tội phạm mạng, cũng như đăng cai Lễ mở ký này thể hiện rõ vai trò tích cực của Việt Nam, thể hiện rõ vị thế của Việt Nam trong các tiến trình lớn như vậy; thể hiện rõ sự đóng góp của Việt Nam trong việc xử lý các vấn đề toàn cầu cũng như thể hiện sự kỳ vọng và đáp ứng kỳ vọng của Việt Nam đối với các nước trong việc giải quyết các vấn đề này.

Chúng tôi tin tưởng rằng với bản lĩnh, với kinh nghiệm của chúng ta trong suốt thời gian qua trong việc tham gia các tiến trình lớn như vậy, Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được kỳ vọng quốc tế trong việc thúc đẩy hợp tác đa phương, hợp tác khu vực cũng như hợp tác toàn cầu để giải quyết các vấn đề chung của Liên Hợp Quốc, giải quyết các vấn đề lớn của thế giới trong đó có vấn đề thách thức an ninh phi truyền thống và vấn đề tội phạm mạng.

PV: Xin Thứ trưởng cho biết cơ hội và thách thức của văn kiện này đối với quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam trên không gian mạng?

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang: Cơ hội rõ ràng rất lớn. Đối với mỗi loại thách thức phi truyền thống, như chúng ta đã biết không một quốc gia đơn lẻ nào có thể tự mình giải quyết được. Khi chúng ta tham gia vào tiến trình này, tham gia vào việc đi đầu, dẫn dắt tiến trình đấu tranh phòng chống tội phạm mạng, thách thức toàn cầu như vậy, chúng ta sẽ quy tụ được nguồn lực như là hợp tác về cả kỹ thuật cũng như là về nhân lực của các quốc gia khác trong phòng chống tội phạm mạng.

Qua đó bảo đảm được môi trường an ninh, an toàn, hòa bình và ổn định cho đất nước để phát triển. Chúng ta cũng sẽ có cơ hội tiếp thu được những kinh nghiệm, tiếp thu được những công nghệ của các nước đi trước, để ứng phó với các loại tội phạm hết sức nguy hiểm này.

Việc chủ trì Lễ ký và thực thi Công ước là dịp để chúng ta mở ra nhiều hướng hợp tác mới, không chỉ trong lĩnh vực phòng, chống tội phạm mạng xuyên quốc gia mà còn trong hợp tác đa phương trên nhiều lĩnh vực khác.

Bên cạnh đó, đây cũng là dịp quý báu để chúng ta quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam thanh bình, văn hóa Việt Nam đậm đà bản sắc, con người Việt Nam giàu lòng mến khách đến với bạn bè quốc tế.

Thách thức cũng rất rõ. Thách thức khi mà Công ước được thông qua rồi có hiệu lực chỉ là một bước ban đầu. Quan trọng nhất là làm sao các nước có thiện chí, có quyết tâm cùng hợp tác với nhau để phòng chống loại tội phạm này. Tuy nhiên, như chúng ta thấy, mỗi nước có một nền luật pháp, có một hệ thống luật pháp quốc tế riêng, có một nền văn hóa riêng và đồng thời cũng có những lợi ích riêng.

Vậy phải làm sao để chúng ta cùng thúc đẩy, cùng tìm được những điểm đồng của các quốc gia để thúc đẩy hợp tác, để phòng chống tội phạm này. Đây sẽ là một thách thức không nhỏ.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng gặp những thách thức, cũng có những khó khăn riêng của chúng ta trong vấn đề hoàn thiện thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật để làm sao có đủ năng lực, đủ khuôn khổ pháp lý trong nước để cùng hợp tác với các nước, cùng hợp tác với các đối tác để phòng chống tội phạm này, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên phạm vi toàn cầu.

Cuối cùng là vấn đề con người. Bản thân mỗi cán bộ, mỗi người dân phải làm sao nâng tầm lên để có đủ trình độ nhận thức, có đủ năng lực và có đủ bản lĩnh để cùng hợp tác quốc tế, cùng chia sẻ với cộng đồng quốc tế trong vấn đề phòng chống tội phạm nói chung cũng như phòng chống tội phạm mạng nói riêng.

PV: Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Lan Anh/VOV1