'Công ước Hà Nội thiết lập cơ chế hợp tác nhanh về chống tội phạm mạng'
Thiếu tướng Lê Xuân Minh đánh giá Công ước Hà Nội sẽ trực tiếp tháo gỡ nhiều vướng mắc pháp lý và kỹ thuật trong điều tra các vụ án mạng xuyên quốc gia – điều vốn đang là thách thức lớn không chỉ với Việt Nam mà còn với nhiều quốc gia đang phát triển.
Lễ mở ký Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng với chủ đề 'Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai' diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 25 và 26/10/2025. Lễ mở ký Công ước không chỉ là vinh dự của Việt Nam mà còn là trách nhiệm với cộng đồng quốc tế trong việc góp phần xây dựng và bảo vệ không gian mạng an toàn, bền vững.
Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an đại diện Việt Nam ký vào Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), ngày 25/10/2025
Nhấn mạnh ý nghĩa của Công ước Hà Nội đối với công tác phòng, chống tội phạm mạng trong tình hình hiện nay, Thiếu tướng Lê Xuân Minh, Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an (A05) cho biết, Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng – hay còn được gọi là Công ước Hà Nội – là một văn kiện pháp lý mang tính bước ngoặt, có giá trị toàn cầu trong việc tạo lập khuôn khổ pháp lý thống nhất và toàn diện cho các quốc gia trong đấu tranh phòng, chống tội phạm mạng.
Đây là công cụ hợp tác quốc tế đầu tiên về tội phạm mạng có tính ràng buộc, được đàm phán trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc với sự tham gia của gần như toàn bộ cộng đồng quốc tế.
Từ góc độ của cơ quan thực thi pháp luật, Thiếu tướng Lê Xuân Minh đánh giá Công ước Hà Nội sẽ trực tiếp tháo gỡ nhiều vướng mắc pháp lý và kỹ thuật trong điều tra các vụ án mạng xuyên quốc gia – điều vốn đang là thách thức lớn không chỉ với Việt Nam mà còn với nhiều quốc gia đang phát triển.
Trong thực tiễn công tác, Bộ Công an thường xuyên đối mặt với những vụ việc mà đối tượng phạm tội lẩn trốn ở nước ngoài, dữ liệu phạm tội được lưu trữ trên máy chủ xuyên biên giới, hoặc tài sản phạm tội (bao gồm cả tài sản ảo) bị tẩu tán ra ngoài lãnh thổ quốc gia.
Trong các trường hợp trên, việc thu thập chứng cứ điện tử, yêu cầu hỗ trợ tư pháp hình sự, phong tỏa tài sản hay dẫn độ tội phạm đều gặp rất nhiều khó khăn do không có một cơ sở pháp lý chung.
Công ước Hà Nội đã thiết lập cơ chế hợp tác nhanh, hiệu quả và minh bạch hơn, với các quy định chi tiết về hỗ trợ kỹ thuật, dẫn độ, phong tỏa tài sản, chia sẻ chứng cứ số, trao đổi thông tin và thiết lập đầu mối liên lạc 24/7. Những quy định này đảm bảo rằng khi xảy ra vụ việc, các quốc gia có thể phối hợp hành động kịp thời, không để mất dấu vết tội phạm, kể cả trên không gian số.
Việc gia nhập và thực thi Công ước cũng tạo điều kiện để Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nước về an ninh mạng, an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân, tội phạm sử dụng công nghệ cao và điều tra số.
Thiếu tướng Lê Xuân Minh cho biết, trên cơ sở các chuẩn mực pháp lý quốc tế được quy định trong Công ước, Bộ Công an sẽ phối hợp cùng các cơ quan chức năng trong nước để rà soát, đối chiếu và nâng cao năng lực thực thi pháp luật cả về con người, công nghệ và cơ chế điều phối.
Thiếu tướng Lê Xuân Minh, Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an
Đặc biệt, thông qua các chương trình đào tạo, chuyển giao công nghệ và hợp tác kỹ thuật quốc tế được thiết lập trong khuôn khổ Công ước, Việt Nam sẽ có điều kiện tăng cường năng lực điều tra kỹ thuật số, giám định điện tử, truy vết dòng tiền mã hóa, phát hiện sớm các chiến dịch tấn công mạng và bảo vệ chủ quyền không gian mạng quốc gia một cách chủ động hơn.
Ở cấp độ rộng hơn, Công ước Hà Nội là nền tảng để Việt Nam bảo vệ hiệu quả hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp trong kỷ nguyên số. Những hành vi lừa đảo xuyên biên giới, lừa đảo đầu tư tài chính, giả danh cơ quan công quyền để chiếm đoạt tài sản – vốn đang có xu hướng gia tăng – sẽ có cơ sở pháp lý rõ ràng để xử lý không chỉ ở trong nước mà còn thông qua hợp tác quốc tế.
“Chúng tôi tin rằng, niềm tin số – yếu tố nền tảng của kinh tế số – sẽ được củng cố mạnh mẽ khi người dân thấy rõ có cơ chế bảo vệ họ trên không gian mạng, từ cảnh báo sớm đến điều tra, xử lý và thu hồi tài sản. Đây cũng là một trong những mục tiêu cốt lõi của Bộ Công an trong việc triển khai thực hiện nghiêm túc các nghĩa vụ quốc tế mà Việt Nam sẽ cam kết theo Công ước”, Cục trưởng Lê Xuân Minh nhấn mạnh.
Việc tổ chức Lễ mở ký Công ước tại Hà Nội không chỉ là một sự kiện ngoại giao lớn, mà còn là dấu mốc khẳng định vai trò chủ động, trách nhiệm và dẫn dắt của Việt Nam trong nỗ lực toàn cầu chống tội phạm mạng, bảo vệ lợi ích chung của cộng đồng quốc tế trong thời đại số.
