Cốt tủy những lời nguyện của Bồ-tát Phổ Hiền

Bồ-tát Phổ Hiền

Kinh Hoa nghiêm là một bộ kinh quan trọng của Phật giáo, trình bày conđường đưa đến Phật quả và phác họa rõ ràng hai nguyên lý cơ bản:

Không từ bỏchúng sanh

Chúng sanh là chỉ cho những loài có xúc cảm,bao gồm rất nhiều chủng loại, nhưng quan trọng hơn hết là con người. Vì vâỵnguyên lý không từ bỏ mọi chúng sanh, điều đầu tiên và quan trọng nhất là khôngđược từ bỏ loại người chúng ta. Nguyên lý này có nguồn gốc từ lòng từ bi rộng lớncủa Đức Phật. Đức Phật không bao giờ từ bỏ bất cứ người nào, cho dù người đó đẹphay xấu, thiện hay ác, giàu hay nghèo. Không có sự phân biệt chủng tộc hay quốcgia; không có sự phân biệt giới tính hay tuổi tác. Tâm từ bi của Ngài bao dungtất cả với lòng cứu độ bình đẳng. Mong mỏi không ngừng của Ngài là mọi người sẽđạt được hạnh phúc, được giải thoát khỏi khổ đau, và sẽ chứng đắc giác ngộ. Vìvậy, để hòa hợp với tâm của Đức Phật, chúng ta không được phép từ bỏ mọi chúngsanh. Chúng ta phải thường xuyên tâm niệm là không từ bỏ bất cứ chúng sanh nào.

Hành Bồ-tátđạo

“Bồ-tát” dịch âm từ tiếng Sanskrit là Boddisattva,bao gồm bodhi (giác ngộ) và sattva (chúng sanh). Thuật ngữ này cóba nghĩa:

1) Một chúng sanh đang tìm cầu giác ngộ. Đối vơítrường hợp các bạn có mặt ở đây ngày hôm nay, là các bạn đã phát tâm tìm câùtrí tuệ giác ngộ. Các bạn là những chúng sanh đang tìm cầu giác ngộ. Do đó, tấtcả các bạn có thể được gọi là những vị Bồ-tát.

2) Một chúng sanh giác ngộ. Tất cả những ngươìtu tập theo Phật giáo đã đạt giác ngộ và có được trí tuệ rộng lớn, đều là các vịBồ-tát.

3) Sử dụng từ “bodhi” như một động từ, thì một vị Bồ-tát là ngươìkhai ngộ (bodhi) những chúng sanh khác. Nói cách khác, Bồ-tát là người phátnguyện giác ngộ những người khác sau khi bản thân đã giác ngộ viên mãn. Một ngươìnhư vậy, tất nhiên, là một vị Bồ-tát thực hiện các đại nguyện.

Con đường của một vị Bồ-tát là con đường baodung các tư tưởng, giải quyết những vấn đề và đối xử với mọi người bằng lòng từbi và trí tuệ.

Trong kinh Hoa nghiêm có một câu chuyệnthú vị về một người thanh niên trẻ có tên là Thiện Tài (Sudhana). Thiện Tài muốntìm cầu quả vị Phật, nhưng chàng không biết làm thế nào để thực hiện con đườngBồ-tát, làm thế nào để làm những việc mà Bồ-tát làm. Do nhờ thiện căn đã tu tậptrong nhiều kiếp quá khứ, chàng có cơ duyên diện kiến Bồ-tát Văn Thù(Manjushri), người đã chỉ dẫn cho chàng học hỏi với nhiều thiện tri thức. Bồ-tátĐại Trí Văn Thù nói, “Lành thay, thân cận các thiện tri thức và phát tâm cúngdường họ là điều kiện đầu tiên cho việc chứng đạt toàn trí. Vì vậy con không đượcthoái chí nơi con đường này.” Và rồi ngài khuyên Thiện Tài trước tiên nên viếngthăm Đức Vân Tỳ-kheo (Gunamegha).

Khi Thiện Tài đến nơi ở của Đức Vân Tỳ-kheo,chàng cung kính đảnh lễ vị tu sĩ và trình bày, “Con quyết tìm cầu Phật quả để cưúđộ tất cả chúng sanh, nhưng con không biết pháp môn tu tập theo con đường Bồ-tát”.Khi ấy, Đức Vân Tỳ-kheo tán thán Thiện Tài hết mức, bởi vì quyết tâm chứng đạtPhật quả và cứu độ tất cả chúng sanh là gốc rễ của tất cả mọi công đức. Sau đóngài nói với Thiện Tài tất cả những gì mà ngài kinh nghiệm được từ việc tu tập.Kết thúc, Đức Vân Tỳ-kheo nói, “Phạm vi và công đức của một vị Đại Bồ-tát làkhông thể nghĩ bàn. Hiểu biết của tôi thì giới hạn và chừng mực. Vì vậy con cầntìm đến học hỏi thêm ở những thiện hữu tri thức có trí tuệ thật sự".

Thế rồi, Thiện Tài lần lượt viếng thăm các vịthiện tri thức. Những nơi Thiện Tài đến, các vị thiện tri thức đều giảng giảicho chàng tất cả những gì họ thông hiểu. Nhưng kết thúc, mỗi vị thiện tri thứcđều cùng nhấn mạnh một điều giống nhau: tầm mức và phước đức của một vị Bồ-tátlà không thể nghĩ bàn, và vì vậy Thiện Tài cần tiếp tục viếng thăm những thiệntri thức thông tuệ khác. Mỗi vị thiện tri thức giới thiệu Thiện Tài đến một vịkế tiếp.

Cuộc hành trình của Thiện Tài đã đưa chàng đến110 thành phố. Thiện Tài đã cầu đạo với 53 vị thiện hữu tri thức và học hỏi nhiêùpháp môn tu tập đưa đến quả vị Bồ-tát. Khi thiện căn dần chín muồi, Thiện Tàiđi đến trú xứ của Bồ-tát Di Lặc (Maitreya). Bồ-tát Di Lặc đã đưa chàng vào đàiLâu các trang nghiêm, nơi Thiện Tài đã có được cái nhìn sâu rộng đầu tiên củamình về sự vô tận, vô biên và bản thể pháp giới như thật. Điều này càng làmtăng trưởng thêm lời phát nguyện cầu chứng Phật quả của chàng. Ngay sau đó, Bồ-tátDi lặc đã yêu cầu Thiện Tài quay trở lại gặp Bồ-tát Văn Thù.

Bấy giờ, Bồ-tát Văn Thù khuyên Thiện Tài phảiluôn tinh tấn tu tập, không được chấp chặt vào bất cứ kết quả tu tập nào, vàkhông được hài lòng với phước đức ít ỏi của mình để rồi tự hào về điều đó. ThiệnTài cần phải phát nguyện sâu rộng và liên tục tìm cầu Phật trí. Chàng nên phảimột lòng mong cầu diện kiến Bồ-tát Phổ Hiền.

Chương cuối của kinh Hoa nghiêm bao hàmnhững lời nguyện của Bồ-tát Phổ Hiền, trình bày sự kiện khi Thiện Tài sau cùngđã đến gặp ngài. Lần này, bằng việc trả lời những câu hỏi của Thiện Tài về cáchtu tập theo pháp môn của một vị Bồ-tát và cách thức thực hành con đường Bồ-táthạnh, Bồ-tát Phổ Hiền đã trình bày một pháp môn tu tập trọn vẹn cho Thiện Tàithực hiện.

Bây giờ tôi xin trình bày tên của mười đạinguyện:

Nhất giả lễ kính chư Phật

Nhị giả xưng tán Như Lai

Tam giả quảng tu cúng dường

Tứ giả sám hối nghiệm chướng

Ngũ giả tùy hỷ công đức

Lục giả thỉnh chuyển pháp luân

Thất giả thỉnh Phật trụ thế

Bát giả thường tùy Phật học

Cửu giả hàng thuận chúng sanh

Thập giả phổ giai hồi hướng.

1. Kính lễ tất cả chư Phật

2. Xưng danh, tán thán các Đức Như Lai

3. Cúng dường một cách rộng lớn

4. Sám hối tất cả những nghiệp chướng

5. Hoan hỷ với những công đức của người khác

6. Thỉnh cầu chư Phật truyền bá giáo pháp

7. Thỉnh cầu chư Phật trụ thế lâu dài

8. Luôn theo chư Phật để tu học

9. Tùy thuận theo những mong muốn của chúngsanh

10. Hồi hướng mọi phước đức đã được tích tậpcho tất cả chúng sanh.

Ở đây tôi chỉ bàn về phần cốt lõi của 10 thệnguyện. Các pháp sư xưa cũng như nay đã trình bày nhiều bài giảng chi tiết vềnhững lời thệ nguyện này, các bạn nên đọc tất cả. Những gì ít ỏi tôi có thểtrình bày ở đây là để giới thiệu cho các bạn về những lời dạy đó. Tôi hy vọng rằngthông qua lời giới thiệu này, các bạn sẽ nếm được pháp vị vi diệu của mười thệnguyện.

Chủ đề quan trọng nhất của những lời nguyệnnày, tôi nghĩ, là “không từ bỏ mọi chúng sanh,” điều tôi đã đề cập ngay đâùbài. Tất cả những thệ nguyện đều lấy chúng sanh làm đối tượng. Chúng ta có thểtạm dùng một ví dụ để chỉ cho chủ đề Mười Đại nguyện - đó là thân cây. Một thâncây lớn có thể trổ được nhiều hoa trái và có tàn lá xanh chỉ khi nó có nhữngchiếc rễ vững chắc bám sâu vào lòng đất. Nếu những chiếc rễ này bị hư hoại,thân cây sẽ khô héo và chết, và hiển nhiên sẽ không sinh hoa kết trái. Đức Phậtdạy, “Những hoa và trái là chư Phật, chư Bồ-tát; chúng sanh là những chiếc rễ”.Bởi vì không người nào có thể thành Phật hay Bồ-tát khi từ bỏ chúng sanh. Tất cảcác đại nguyện đều lấy chúng sanh làm đối tượng. Người nào bỏ quên chúng sanh,thì bỏ quên đối tượng thúc đẩy đưa đến quả vị Phật. Người ấy giống như xây mộtcăn nhà giữa hư không. Không thể thành công được.

Hơn nữa, chúng ta cần phải nhận chân tinh thầncác hạnh nguyện Phổ Hiền. Khi các bạn có cơ hội nghiên cứu nguyên văn những lơìthệ nguyện này, bạn sẽ nhận thấy rằng Bồ-tát Phổ Hiền đặt tầm quan trọng vào vôsố đối tượng, trong vô lượng vô biên thời gian, không gian. Vì vậy chúng ta cóthể hiểu rằng tâm dung nhiếp những lời nguyện này thì cũng vô lượng, vô biên,không giới hạn, và tương tục không ngưng nghỉ. Bây giờ tôi có thể nói với các bạnmột vài hiểu biết ít ỏi mà tôi đã có được về trạng huống này để các bạn tham khảovà thảo luận.

1- Vô số đối tượng

Phát một lời nguyện đến vô số đối tượng là mộtphương tiện thiện xảo và quan trọng giúp chứng đạt quả vị Phật. Chẳng hạn như,lấy việc đảnh lễ làm ví dụ. Thông thường, khi chúng ta tỏ lòng tôn kính mộthình tượng Đức Phật, chúng ta chỉ đảnh lễ riêng bức tượng đó, và như vậy phướcđức của chúng ta chỉ giới hạn nơi phạm vi đó. Ngược lại, nếu tâm của chúng tahướng đến vô lượng Đức Phật trong tất cả mười phương thế giới và tam kỳ thơìgian, thì tâm của chúng ta cũng sẽ lan tỏa đến vô lượng và trở nên vô hạn, vôbiên, và vô tận. Xa hơn, những phước đức được tích tập do tỏ lòng kính trọngcũng sẽ có những phẩm tính này.

Một quan niệm như vậy là rất quan trọng. Tôixin đưa ra một ví dụ: Giả dụ như bạn đang nhìn một vầng trăng tròn vào một đêmsáng trong, vắng lặng trên sa mạc. Bạn nhìn thấy một vầng trăng tròn và mộtvùng ánh sáng rộng lớn. Vào lúc ấy một người tình cờ đi đến bên bạn. Anh tacũng ngắm trăng. Bạn có cảm thấy mặt trăng mà bạn đang nhìn bất ngờ bị che lấpmột nửa, hay ánh sáng của ánh trăng bị mờ đi một nửa không? Cố nhiên không! Thậmchí dù có mười người ngắm trăng vào lúc đó, thì bạn vẫn tiếp tục thấy một vầngtrăng tròn với ánh sáng vằng vặc như trước. Và sự thật là như vậy cho dù có mươìngàn hay một triệu người ngắm trăng. Nếu mặt trăng chỉ chiếu sáng cho một người,thì chỉ một người có íchlợi từ ánh sáng của nó. Nhưng, nếu nó chiếu sáng đến một triệu người, thì một triệu người sẽcó lợi ích.

Công đức giống như mặt trăng. Đối tượng càngnhiều thì công đức càng lớn, thậm chí cho đến vô lượng. Như vậy, khi bạn kính lễchư Phật, chư vị Bồ-tát, bạn có thể chỉ có một tượng Phật hay một tượng Bồ-tát,chẳng hạn như Bồ-tát Quán Âm. Tuy nhiên, trong khi đảnh lễ, bạn nên đọc tụngdanh hiệu Bồ-tát Quán Thế Âm, và khắc ghi trong tâm vô số lượng Bồ-tát Quán ThêẤm trong mười phương và xuyên suốt trong ba kỳ thời gian. Sau đó bạn nên tậptrung tâm mình và tụng niệm danh hiệu của tất cả chư Phật trong mười phương vàba kỳ thời gian. Bằng cách này, bạn có thể thực hiện lời nguyện “Kính lễ tất cảchư Phật” một cách thích đáng.

Chúng ta xét một trường hợp khác, “Hồi hướngcông đức cho tất cả chúng sanh.” Khi một đứa trẻ bị bệnh, người mẹ cầu nguyện ĐứcPhật gia hộ cho con của bà được hồi phục. Thường bà sẽ nói, “Con xin hồi hướngtất cả những phước đức mà con tạo ra được trong quá khứ cho con của con”, y nhưthể những phước đức của con trai bà sẽ giảm nếu bà hồi hướng một số phước đức củabà cho người khác. Điều này giống y như trường hợp của người ngắm trăng, lo sợrằng ánh sáng của mặt trăng sẽ bị suy giảm đi nếu có nhiều người xem nó hơn. Sựthực là, nếu bà mẹ nói thêm lời nói “cầu mong tất cả những người bệnh trên cuộcđời này đều thoát khỏi khổ đau và có được hạnh phúc”, thì bà ta sẽ trải tâmmình bao trùm tất cả chúng sanh. Bằng cách làm như vậy, không chỉ phước đức củacon bà không bị suy giảm, mà do việc trải rộng tâm mình và lòng từ bi rộng lớn,con của bà hồi phục nhanh hơn. Hình thức hồi hướng công đức này là theo đúng nhữnglời dạy chân thật của Bồ-tát Phổ Hiền.

2- Trạng thái vô biên

Trạng thái đề cập ở đây là trạng thái tâm củachúng ta. Tôi nhớ rằng có một lần một vị Thiền sư đã dạy thiền cho tôi. Trước hếtngài dạy tôi tập trung tâm vào một điểm trên thân thể. Khi điểm này được hìnhdung một cách rõ ràng, thì làm cho nó lớn mãi đến khi nó bao trùm toàn bộ thânthể, sau đó toàn bộ căn phòng, thành phố, quốc gia, quả địa cầu, thái dương hệ,vũ trụ… và vô tận. Khi đạt đến giai đoạn vô tận này, tâm dọn sạch hoàn toàn cácchướng ngại. Khi hình thức thiền định này được sử dụng để thực hành những lơìnguyện của chúng ta, thì trạng thái tâm trở thành vô biên. Kỹ thuật này có thểđược gọi là “không rào cản bản thân”.

Rào cản bản thân là gì? Hãy xem xét trường hợpvề việc phát tâm cúng dường. Nếu bạn nói, tôi sẽ phát tâm cúng dường Hòa thượngA, mà không phải những Hòa thượng khác, đây là rào cản bản thân. Tất cả nhữngtư tưởng như vậy đều làm giới hạn tâm thức. Chỉ tin vào Phật giáo Trung Hoa,không tin Phật giáo các nước khác; tuyên bố chỉ có Đại thừa và không muốn học hỏicác trường phái Phật giáo khác; và chỉ ca ngợi Phật giáo còn không chấp nhận nhữnggiá trị của các tôn giáo khác; tất cả những điều này là sự rào cản bản thân, bịbó buộc trong một phạm vi giới hạn. Những người như vậy sẽ không thể hiểu cốt tuỷnhững đại nguyện của Bồ-tát Phổ Hiền. Vì vậy, khi bạn tu tập theo những hạnhnguyện của Bồ-tát Phổ Hiền, bạn phải cẩn thận đừng rào cản bản thân mình. Bạnnên học trải rộng tâm mình để đạt đến trạng thái vô biên viên mãn.

3- Tinh chuyên

Bồ-tát Phổ Hiền đã trình bày điều này rất rõvà đã nhấn mạnh vào mỗi lời nguyện, rằng tâm niệm phát nguyện phải tinh chuyên.Ví dụ, khi thức dậy vào buổi sáng, các bạn thực hành quán từ bi và phát nguyệnthực hành theo những pháp môn của một vị Bồ-tát, nhưng rồi vào lúc ăn sáng, cácbạn nhận ra rằng những việc làm của một vị Bồ-tát để thực hiện được là điều rấtkhó khăn và các bạn quyết định hoãn nó lại cho một vài năm sau. Vì nghĩ như vâỵnên các bạn đã rút lui, chấm dứt tu tập, như vậy là thiếu tinh chuyên. Lại nữa,tuần này các bạn đến chùa để nghe giảng kinh, nhưng tuần sau các bạn lại nghỉdo vì bận chơi tứ sắc với những người bạn. Những suy nghĩ và những tâm niệm íchlợi có thể nào kế tục được nếu các bạn hành xử theo cách như vậy? Vì vậy, đểkiên trì tinh chuyên và không mệt mỏi là điều không phải dễ, trừ khi bạn cầnchuyên tu tập, đặt những thú vui cá nhân xuống thứ yếu, và đặt lòng mong muốngiúp đỡ người khác lên trên hết.

Kinh nghiệm của tôi về việc nỗ lực thực hànhmười hạnh nguyện này là như sau: Đầu tiên tôi thực tập niệm mười lời nguyện chođến khi nào tôi thuộc lòng chúng. Sau đó tôi quán sát cách thức để thực hiện mươìthệ nguyện với thân, khẩu, ý. Dần dần tôi đi đến nhận ra rằng khi chúng ta hướngđời sống của chúng ta, từ làm việc, ăn, uống, đi, đứng, nằm, ngồi đến mười thệnguyện này, thì dần dần chúng ta sẽ trở nên tự nhiên trong việc tu tập mà khôngcó gì gượng ép.

Như vậy tôi đang giảng giải tổng quát về cốttủy của mười đại nguyện. Mỗi lời nguyện có thể được giải thích thêm ở chiều sâucủa nó. Tôi muốn tập trung buổi nói chuyện vào ba lời nguyện, đó là: 1) Cúng dườngrộng rãi 2) Tùy thuận theo những mong muốn của chúng sanh, và 3) Hồi hướng hếtthảy công đức cho tất cả chúng sanh. Tôi hy vọng rằng những giảng giải và nhậnxét của tôi về những lời nguyện này sẽ giúp các bạn hiểu hơn về ý nghĩa và tácdụng của chúng.

1- Cúng dường rộng rãi

Trong khi phát tâm cúng dường, bên cạnh việcquán chiếu việc cúng dường vô số đối tượng, giữ trạng thái tâm luôn rộng mở, cómột điều rất quan trọng khác là cúng dường Pháp. Như kinh nói, “Trong tất cảpháp cúng dường, cúng dường Pháp (Dharma) là cao nhất”. Tại sao? “Bởi vì tất cảchư Như Lai đều tôn kính Pháp.” Khi ta tặng cho người nào đó một món quà, haykhi chúng ta phụng dưỡng cha mẹ chúng ta, chúng ta luôn cố gắng tặng những thứmà họ thích nhất. Chúng ta áp dụng nguyên tắc như vậy khi chúng ta cúng dườngchư Phật và chư Bồ-tát. Bởi vì chư Phật và chư Bồ-tát mong muốn nhất là giảithoát chúng sanh ra khỏi khổ đau, và bởi vì giáo pháp đưa chúng sanh ra khỏi khổđau và đạt được hạnh phúc, nên cúng dường Pháp được chư Phật và chư Bồ-tát kínhtrọng bậc nhất, và do đó đáng tán thán bậc nhất.

Vậy thì cúng dường Pháp là gì? Kinh liệt kê rabảy loại:

Thứ nhất là tu tập như đã được dạy. Đây cónghĩa là tu tập thân, khẩu, ý theo những lời dạy của Đức Phật. Nếu bạn có thểlàm được điều này, thì bạn đang cúng dường Pháp, một pháp cúng dường chân thậtđến tất cả chư Phật và chư Bồ-tát.

Ba pháp cúng dường tiếp theo là: làm lợi íchchúng sanh, quan tâm chúng sanh, và chịu khổ đau thay cho chúng sanh. Ba điêùnày gắn liền với lời dạy của Đức Phật là không được từ bỏ chúng sanh. Nếu bạncó thể hoàn thành những điều này, chắc chắn bạn sẽ được chư Phật tán thán vàgia hộ. Vì vậy, đây cũng là cúng dường Pháp, với vô lượng công đức. Về điều nàycác bạn nên ghi nhớ rằng, làm lợi ích, bao dung và quan tâm những chúng sanhkhác thì có thể thực hiện được, nhưng để chịu đựng những khổ đau cho tất cả nhữngchúng sanh khác thì thật sự khó. Chúng ta có khuynh hướng suy nghĩ, “nếu điêùđó là sự báo ứng của nghiệp lực ông ta, thì ông ta phải chịu đựng khổ đau đó”.Một người nào đó chịu khổ đau thay cho ông ta thì thật là điều phi lý. Điều nàytất nhiên đúng khi chúng ta đang sống đời sống của người thế tục. Nhưng tuynhiên, nói rằng hoàn toàn không có người nào dám hy sinh chịu đựng khổ đau thaycho người khác thì không đúng. Nhiều người có mặt nơi đây đang là những bậc chamẹ. Cho phép tôi hỏi các bạn, khi con của bạn đau khổ do bệnh tật, bạn có baogiờ khởi tâm rằng bạn sẽ vui vẻ chịu đựng khổ đau cho chúng nếu bạn có thể? ĐứcPhật xem chúng sanh như con của mình. Nếu chúng ta có thể mở rộng lòng để chịuđựng khổ đau cho những đứa con của chúng ta và cả chúng sanh, chúng ta sẽ hòa hợpvới tâm Đức Phật. Công đức của pháp cúng dường này mênh mông như đại dương, baola như không gian. Điều này không thể nghĩ bàn được.

Tiếp theo, ba loại cúng dường sau cùng: tinh tấnphát triển các thiện căn, không từ bỏ những việc làm của chư Bồ-tát, và khôngxa rời tâm Bồ-đề. Điều này liên quan đến những lời chỉ dẫn của Đức Phật khi bướctheo con đường Bồ-tát. Nếu bạn có thể thực hiện những pháp cúng dường này, bạncũng sẽ được tán thán và được chư Phật ủng hộ, bởi vì đây cũng là cúng dườngPháp. Trong kinh nói rằng, nếu bạn cúng dường hương, đèn và thực phẩm với số lượnglớn như đại dương, như ngọn núi cho chư Phật nhiều như số vi trần trong mươìphương của ba kỳ thời gian, thì công đức đạt được ít hơn công đức hỗ trợ cho ngươìcúng dường Pháp. Tôi hy vọng tất cả các bạn lãnh hội ý nghĩa của lời giảng này.Mang trong tâm ý nghĩ rằng làm lợi ích cho chúng sanh là điều đáng được tánthán hơn là đốt một nắm nhang trong chùa.

2- Tùy thuận theo lòng mong muốn của chúngsanh

Trong kinh Hoa nghiêm điều này được đềcập một cách rõ ràng rằng, nguyên tắc căn bản cho việc tùy thuận theo lòng mongmuốn của chúng sanh là làm lợi ích cho tất cả chúng sanh một cách bình đẳng. Vìvậy, chúng ta nên quan tâm đến mọi chúng sanh và đối xử với họ như chúng ta đôíxử với cha mẹ chúng ta, hay thậm chí như chúng ta thể hiện với Đức Phật, khôngcó sự phân biệt dù nhỏ nhất.

Tuy nhiên, ở đây chúng ta cần lưu ý một điêùquan trọng rằng, tùy thuận theo lòng mong muốn của chúng sanh không có nghĩa làchúng ta làm mọi thứ mà chúng sanh mong muốn. Vấn đề là chúng ta có thể đem lạilợi ích hay không. Bốn nguyên tắc được đề cập cụ thể trong kinh: “Là một lươngy đối với những người chịu khổ đau vì bệnh tật; chỉ đúng đường cho người lạc đường;mang ánh sáng đến cho người ở trong bóng tối; và giúp người nghèo khám phá rakho báu bị cất giấu”. Bạn cần chú ý là bốn nguyên tắc này không chỉ giới hạnnơi đồ dùng vật chất mà bao gồm cả vấn đề tinh thần.

Là một lương y cho người đang chịu đựng khổđau bệnh tật, có nghĩa rằng chúng ta không chỉ chữa trị những bệnh tật của thânthể mà còn cả những tật bệnh của tâm. Phật giáo xem tham, sân, si là những bệnhtật nghiêm trọng nhất của con người. Người nào chữa trị cho một người khỏitham, sân, si thì thật sự đang tùy thuận theo lòng mong muốn của chúng sanh.Ngược lại, nếu một người đề nghị bạn đi cướp ngân hàng với anh ta, và bạn tuỳthuận theo lòng mong muốn của anh ta, thì bạn không những không chữa trị choanh ta về chứng bệnh tham, sân, và si mà bạn thật sự đang làm trầm trọng thêmchúng. Bạn không làm cho anh ta lợi ích chút nào cả. Do vậy, không phải bạnđang thực hành một cách đúng đắn đại nguyện của bạn để hằng thuận theo lòngmong muốn của chúng sanh.

Phật pháp là con đường chân chính. Hiểu sâuPhật pháp là để đạt được niềm vui của Pháp và sự an bình nơi tâm. Đây laà́nh sáng, kho báu bị che giấu. Người không có cơ may để nghe giáo pháp có thểgiống như một người ở tại một giao lộ, không biết hướng nào để đi; một người ởtrong bóng tối; hay một người nghèo không có tài sản. Do đó, thay vì hằng thuậntheo những ham thích của anh ta, bạn nên đưa anh ta đến tiếp cận với giáo pháp,dù bằng cách hướng dẫn anh ta đến một người có trí tuệ chẳng hạn như một vị tusĩ, bằng cách giúp anh ta lắng nghe giáo pháp, hay bằng cách giới thiệu cho anhta những ấn bản Phật học, như vậy bạn đang hằng thuận theo lòng mong muốn củachúng sanh, và công đức của bạn sẽ vô lượng vô biên.

3- Hồi hướng hết thảy công đức cho tất cảchúng sanh

Phẩm Mười đại nguyện của Bồ-tát Phổ Hiền trongkinh Hoa nghiêm có thể được xem là sự hoàn thiện của giáo lý Phật giáo vềlý tưởng Bồ-tát. Hồi hướng hết thảy công đức có nghĩa là hồi hướng tất cả côngđức đạt được thông qua việc tu tập chín lời nguyện trước (Từ kính lễ chư Phậtcho đến hằng thuận theo lòng mong muốn của chúng sanh) đến tất cả chúng sanhtrong mười phương thế giới. Hồi hướng công đức bằng cách nào? Tôi chỉ cho bạnnhững lời kinh: “Tôi phát nguyện tạo cho chúng sanh có được sự an bình và hạnhphúc miên tục, thoát khỏi tất cả bệnh tật, không phạm phải việc lỗi lầm, vànhanh chóng thành công bằng những nỗ lực chân chính. Tôi phát nguyện khép lạinhững cánh cửa dẫn lối vào những ác thú, và chỉ cho họ con đường chân chánh điđến thiên giới, loài người và Niết-bàn”. Nếu bạn muốn học hỏi cách thức để hôìhướng công đức, thì bạn nên khắc ghi những lời này trong tâm. Như vậy, khi bạnlàm một việc thiện hay đạt được những công đức, và bạn muốn hồi hướng công đứccho một người hay vì một mục đích nào đó, thì bạn phải nhớ lại đoạn kinh về sựhồi hướng phổ quát được trích dẫn ở trên. Chân trời tâm thức càng rộng lớn hơnkhi phát tâm hồi hướng, công đức của bạn càng lớn hơn.

Đoạn trích dẫn trên là nói về thệ nguyện giảithoát chúng sanh ra khỏi khổ đau và mang đến cho họ niềm vui. Đoạn tiếp theo ởtrong kinh đề cập đến phương diện bố thí Pháp liên quan đến việc chịu đựng khổđau cho chúng sanh. Đoạn kinh nói rõ: “Tôi nguyện chịu đựng khổ đau cho bất cứnhững chúng sanh nào đang chịu khổ đau từ những báo ứng khắc nghiệt bởi ác nghiệpmà họ đã tích tập trước đây, để họ có thể được giải thoát”. Việc hồi hướng nhưvậy là đặc tính của một vị Bồ-tát, giống như Bồ-tát Địa Tạng đã nói, “Nếu tôikhông vào trong địa ngục thì ai sẽ vào?” Thế nhưng, những lời nguyện biểu lộ đâỳlòng từ bi và ý chí mãnh liệt như vậy của một vị Bồ-tát thì khó lòng thực hiệnđược bởi những người bình thường như chúng ta. Chúng ta chỉ có thể cố gắng tu tậpnhững hạnh nguyện một cách tiệm tiến. Nếu bạn có thể luôn mang những người bạnđồng sự khác trong tâm, nghĩ về họ, mong họ được hạnh phúc, giúp họ giải thoátkhổ đau và đạt được hạnh phúc, thì theo thời gian, chân trời tâm thức của bạn sẽtrải rộng một cách tự nhiên. Bạn sẽ xem tất cả những người già như là cha mẹ củabạn, tất cả những người trẻ như là con em của bạn, và ý nghĩ sẽ sinh khởi trongtrong tâm trí bạn, “Ôi! Anh ta đã làm một vài việc xấu. Điều đó sẽ mang đến sựbáo ứng xấu. Hãy để sự báo ứng đó về phần tôi, để anh ta được tự do bước đitrên con đường chân chánh dẫn đến cảnh giới Nhân Thiên và đi đến Niết-bàn.” Đôívới một người phát nguyện hồi hướng rộng khắp công đức Thập đại nguyện, điêùnhư vậy cần ở thái độ của người ấy.

Cõi đời như một sa mạc. Chúng sanh chịu đựngnhững cơn khát nung nấu. Chúng ta không được phép từ bỏ làm điều thiện dù nhỏnhất, hay chúng ta không nên làm những việc xấu dù dường như chúng không có tácdụng gì. Chúng ta cần phải luôn mang trong tâm huấn thị của Đức Phật để không từbỏ chúng sanh.

Cầu chúc các bạn phát Bồ-đề tâm!

Cầu chúc niềmpháp hỷ vô biên đến với mọi người!

S.T. Shen - Đăng Nguyên dịch