CQĐT Viện Kiểm sát Tối cao 'vào cuộc' vụ kiện giữa Công ty Bao bì và Công ty Đông Nam Á ở Lào Cai
Vụ kiện kéo dài gần 10 năm giữa hai doanh nghiệp ở huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai gây ầm ĩ dư luận thời gian qua vì những vi phạm tố tụng rất nghiêm trọng đang có nguy cơ gây hậu quả xấu khi phiên xử phúc thẩm do TAND tỉnh Lào Cai xét xử mới đây lại tiếp tục ra một bản án thiếu căn cứ. Trong một diễn biến mới nhất về vụ kiện này, CQĐT VKSND Tối cao đã 'vào cuộc'.
Trong các bài báo trước, Báo Pháp luật Việt Nam đã thẳng thắn chỉ ra hàng loạt sai phạm tố tụng nghiêm trọng và rất nghiêm trọng của các cấp tòa huyện Bảo Thắng và tỉnh Lào Cai khi xử lý vụ kiện giữa Cty Đông Nam Á và Cty Bao bì (Khu công nghiệp Tằng Loỏng - Lào Cai).
Vụ kiện có nhiều lần kháng nghị, 8 lần mở tòa, 3 lần hủy án, nhưng phiên xử phúc thẩm ngày 26/11 của TAND tỉnh Lào Cai vẫn cố tình nối dài vi phạm khi khép lại vụ kiện bằng một bản án méo mó bản chất, thiếu căn cứ, bỏ lọt đối tượng hình sự, tiếp tục gây thiệt hại nghiêm trọng cho đương sự.
“Điệp khúc” hủy án
Năm 2008, theo Hợp đồng 66/HĐKT thì Cty Bao Bì bán cho Cty Đông Nam Á 8.000 thùng phuy trị giá 4,7 tỷ đồng, số thùng phuy trên được giao thành 3 đợt. Nhưng 5 năm sau, Cty Bao bì kiện Cty Đông Nam Á ra tòa khi cho rằng phía Bao bì vẫn còn nợ lại 1,01 tỷ đồng từ đợt giao hàng thứ 2. Chứng cứ là có một “Văn bản xin hoãn thời gian trả nợ đến 30/9/2011” (đề ngày 15/2/2010) mà Cty Bao bì mới tìm thấy trong hồ sơ lưu, với nội dung Cty Đông Nam Á xin khất nợ vì đang gặp khó khăn về tài chính.
“Văn bản xin khất nợ” được giám định hình sự Bộ Công an kết luận là khống chỉ (con dấu và chữ kỹ có trước, nội dung có sau), nhưng TAND huyện Bảo Thắng vẫn cố tình coi đó là “chứng cứ sống”, tuyên buộc Đông Nam Á phải trả cho Bao bì hơn 2 tỷ đồng (cả gốc và lãi) tại phiên sơ thẩm 2015.
Bản kháng nghị hủy án lần thứ 4 của VKSD Lào Cai bị tòa án cùng cấp không chấp thuận
Một loạt vi phạm tố tụng cũng đã xảy ra tại bản án sai trái này, như thu thập chứng cứ không đầy đủ, sai án phí, sai quy trình tố tụng… nên án bị hủy. Nhiều lần xử phúc thẩm, rồi hủy án, rồi lại sơ thẩm, thậm chí vụ kiện đã đi lên tận Tòa án cấp cao tại Hà Nội, chỉ rõ những sai phạm tố tụng, xác định “Văn bản xin khất nợ” kia không đủ căn cứ pháp lý, nhưng tòa Bảo Thắng khi xử sơ thẩm lần 3 (tháng 8/2019) vẫn cố tình khẳng định nó có giá trị.
Đánh giá vụ kiện, ông Lưu Bình Nhưỡng - đại biểu Quốc hội, phát biểu trên Truyền hình Việt Nam mới đây, cho rằng điệp khúc hủy án “lên lên, xuống xuống như giã gạo cho thấy năng lực, trình độ cấp tòa sơ thẩm rất có vấn đề, và đang gây xói mòn lòng tin của nhân dân vào hệ thống tố tụng. Và cần có phán quyết đi đến chấm dứt vụ kiện.
Không đủ chứng cứ vẫn tuyên bên nguyên thắng kiện
Phiên xử phúc thẩm ngày 26/11/2019, TAND tỉnh Lào Cai xác định vụ kiện kinh tế (tranh chấp thương mại) đã hết thời hiệu, nhưng chấp nhận kháng cáo của Cty Bao bì khi đánh giá rằng Cty ĐNA đã nhận hàng của Cty Bao bì, đã sử dụng tài sản này, và phải trả tiền mua. Hóa đơn thu, chi, chứng từ gốc (liên quan lần giao hàng thứ 2) do phía Cty ĐNA không xuất trình được, nên nay buộc Cty ĐNA vẫn phải có nghĩa vụ trả nợ.
Việc lưu trữ hóa đơn, chứng từ những năm 2008-2009 do thời gian quá lâu, nên gặp nhiều hạn chế đối với Cty Đông Nam Á. Nhưng thực tế, Công ty Đông Nam Á đã cấn trừ hơn 1,01 tỷ đồng từ một hợp đồng khác cho Cty Bao bì.
Thậm chí phía Đông Nam Ácòn trưng ra Biên bản thanh lý Hợp đồng mua bán năm 2008 thể hiện đã giao đủ tiền mua hàng cho Cty Bao bì (bản công chứng), song không được tòa chấp nhận. Bản gốc của Biên bản thanh lý này cũng bị các đối tượng xấu thủ tiêu.
Văn bản xin khất nợ được giám định là khống chỉ
Cty Đông Nam Á đã có đơn tố cáo hành vi hình sự này đến Công an tỉnh Lào Cai nhưng không được phía Công an thụ lý. Tất cả các cấp tòa xử vụ kiện này cũng cố tình bỏ lọt dấu hiệu hình sự, trong khi đây là một chứng cứ mấu chốt quyết định bản chất vụ án.
Giai đoạn năm 2008-2011, Cty ĐNA chưa từng nợ, cầm cố, vay mượn tài sản gì của Cty Bao bì, thậm chí còn mua hàng của Cty Bao bì trị giá lên đến hàng chục tỷ đồng. Ngay trong biên bản đối chiếu công nợ năm 2009 giữa hai bên cũng không đề cập gì việc nợ nần. Việc phải nợ lại 1,01 tỷ đồng là không phù hợp với thực tế - nhận định của Tòa án Cấp cao tại Hà Nội.
Theo luật sự Trần Thái Dương và Lê Thị Hoài Giang (Công ty TNHH Luật Lê Nguyễn, Đoàn LS TP.HCM), đáng ra tòa cần nhận rõ không đủ chứng cứ xác Cty Đông Nam Á nợ tiền Cty Bao bì thì cần tuyên đình chỉ vụ kiện, nhưng tòa đã cố tình tuyên bên nguyên thắng kiện, buộc Cty Đông Nam Á phải trả cho Cty Bao bì hơn 1,01 tỷ đồng – tiếp tục nối dài những vi phạm tố tụng từ vết xe đổ của các cấp tòa trước.
Thậm chí, tòa này còn bác cả kháng nghị của Viện KSND tỉnh Lào Cai (kháng nghị toàn bộ bản án xét xử sơ thẩm lần 3 trước đó của tòa Bảo Thắng), không đánh giá và thu thập đủ chứng cứ cần thiết, không quan tâm đến những tình tiết quan trọng của giao dịch giữa hai Cty, và đặc biệt không màng tới những dấu hiệu hình sự đã tác động nguy hiểm đến bản chất vụ kiện.
Tiếp tục bỏ lọt dấu hiệu hình sự
Cty Đông Nam Á đã nhiều lần trình bày với tòa và có đơn đến Cơ quan điều tra, tố cáo đối tượng Bùi Đức Đoàn - từng là người của Cty Bao bì đã biển thủ một số giấy tờ, hóa đơn, chứng cứ quan trọng liên quan Hợp đồng 66, và cũng tố cáo ông Đỗ Anh Tuấn – Giám đốc Cty Bao bì hiện nay, đã ngụy tạo ra “Văn bản xin khất nợ” nhằm trục lợi sai trái, nhưng tòa án không đánh giá đây là dấu hiệu hình sự, không chuyển vụ việc sang cơ quan Công an.
Khai với tòa và nói với PV Báo Pháp luật Việt Nam, chính ông Đỗ Văn Phúc – Giám đốc Cty Bao bì giai đoạn năm 2008-2010, cũng khẳng định chưa từng nhận được “Văn bản xin khất nợ” do Cty Đông Nam Á chuyển đến.
Vụ án nhiều lần hủy án và xét xử lại nhưng chưa có cơ quan giám sát hoạt động của tòa án lên tiếng!
Cty Đông Nam Á cũng đã tố cáo đối tượng Phạm Văn Mạnh – nguyên Phó giám đốc Sở Điện lực Lào Cai, người sáng lập Cty Bao bì, đã từng lập giấy tờ khống nhằm chiếm đoạt biển số (biển đẹp) của ông. Cũng theo tố cáo của ông, năm 2009 đối tượng Mạnh đã cầm đầu 12 đối tượng là “dân xã hội” đến uy hiếp ông nhằm đưa Mạnh vào danh sách cổ đông, khiến lái xe của ông Dũng đã phải chống trả quyết liệt mới có thể đưa ông chủ của mình lên tàu thoát thân.
Năm 2010, đối tượng Mạnh cho 15 tên côn đồ dùng xe tải húc đổ cổng Cty Đông Nam Á, đe dọa cán bộ công nhân viên Cty, tấn công kho hàng và cướp đi 80 thùng phuy đựng hàng … Nhưng tất cả CQĐT Công an tỉnh Lào Cai vẫn không vào cuộc.
Kỳ lạ thay, một vụ kiện bị kéo dài với rất nhiều lần hủy án, sai phạm tố tụng, nhưng không một cơ quan có nhiệm vụ giám sát hoạt động của tòa án ở Lào Cai lên tiếng, vào cuộc. Cty ĐNA tiếp tục gánh chịu hàng loạt thiệt hại do tổn thất vật chất, uy tín khi phải theo hầu kiện khổ sở cả thập kỷ qua.
Cơ quan điều tra VKSND Tối Cao đã vào cuộc
Theo LS Trần Hoàng Anh (Đoàn LS TP Hà Nội), vụ kiện cần phải được kháng nghị theo hướng sửa án sơ thẩm, hoặc bác đơn yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn vì chứng cứ làm căn cứ khởi kiện đã không còn giá trị chứng minh. Đặc biệt, Cty Bao Bì có dấu hiệu giả mạo chứng cứ để đòi nợ là có dấu hiệu hình sự. Tòa án và Viện kiểm sát nên tạm đình chỉ vụ án để chuyển sang CQĐT làm rõ những dấu hiệu này.
