Củ cải trắng vùng biên vượt biển sang Nhật

Nông dân Xín Mần trồng củ cải trắng liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm.

Xã biên giới Xín Mần, tỉnh Tuyên Quang mới được hợp nhất từ 5 xã Xín Mần, Bản Díu, Nàn Xỉn, Chí Cà và Thèn Phàng.

Xín Mần là địa phương có khí hậu mát mẻ, đất đai màu mở, tuy nhiên trước đây đời sống kinh tế của người dân xã chủ yếu dựa vào cây ngô, cây lúa và chăn nuôi nhỏ lẻ; mô hình sản xuất còn theo hướng tự cung, tự cấp khiến thu nhập bấp bênh và đời sống khó khăn.

Thực hiện phong trào “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người nghèo trên địa bàn, từ năm 2021, huyện Xín Mần (cũ) đã thực hiện liên kết với Công ty TNHH Việt Nam – Misaki để trồng và thu mua chế biến của cải trắng xuất khẩu. Khi thực hiện liên kết, Công ty TNHH Việt Nam – Misaki cung ứng giống, vật tư, phân bón, chuyển giao kỹ thuật cho nông dân, sau đó thu mua sản phẩm cho nông dân.

Cây củ cải tại Xín Mần sinh trưởng và phát triển tốt (trồng được cả trái vụ), nhờ đó, diện tích liên kết tăng lên hàng năm. Năm 2021 liên kết trồng 7ha; năm 2022 có 13ha; năm 2023 là 20ha.

Củ cải cho năng suất cao đạt 40 - 60 tấn/ha; giá trị trung bình đạt 80 - 120 triệu đồng/ha, lợi nhuận thu được tăng gấp 4 lần trồng ngô. Đến nay, trên địa bàn hình thành vùng nguyên liệu ổn định hàng năm duy trì 30 - 40ha.

Người dân nơi đây vẫn thường ví củ cải trắng như "nhân sâm trắng" vì loại củ này có hàm lượng dinh dưỡng cao và nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện hô hấp và giải độc cơ thể.

Anh Hoàng Văn Mơi, Giám đốc HTX Nông sản Hạnh Mơi nhớ lại: "Trước đây người dân trồng ngô chỉ đủ ăn, trồng củ cải trắng cũng có nhưng manh mún, không coi là hàng hóa. Sau khi được cấp ủy, chính quyền xã tuyên truyền, vận động triển khai thực hiện dự án liên kết trồng củ cải trắng, gia đình cũng mạnh dạn đăng ký thực hiện mô hình trồng củ cải trắng với diện tích trồng là từ 2ha - 2,7ha/vụ, mỗi năm gia đình anh trồng 2 vụ với tổng sản lượng ước đạt 50 tấn/ha. Hàng năm thu nhập từ trồng củ cải của gia đình trừ các khoản chi phí đầu tư đã thu về 250 triệu đồng/năm".

Từng thùng củ cải muối được đóng gói cẩn thận và vận chuyển ra container xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Nhật Bản.

Để thuận tiện cho việc giao thương, buôn bán và liên kết sản phẩm, năm 2022 anh đã đăng ký thành lập HTX Nông sản Mơi Hạnh do anh Mơi là Giám đốc.

Nhận thấy lợi ích của việc chuyển đổi từ cây trồng kém hiệu quả sang trồng củ cải trắng liên kết, nhiều hộ nông dân Xín Mần đã hăng hái tham gia, nhiều hộ dân vươn lên thoát nghèo.

Trung bình các hộ dân tham gia mô hình có thu nhập từ 50 - 70 triệu đồng/năm. Điển hình như gia đình anh Giàng Bản Quáng, thôn Quán Dín Ngài, từng nằm trong danh sách hộ nghèo nhiều năm liền. Giờ đây, với 1ha củ cải, mỗi vụ anh thu gần 90 triệu đồng. “Nhờ củ cải, tôi sửa được nhà, mua xe máy, con cái được đi học đàng hoàng", anh Quáng chia sẻ.

Niềm vui đến với bà con nông dân Xín Mần, đầu năm 2023, lô hàng 18 tấn củ cải muối đầu tiên ở Xín Mần được xuất khẩu chính ngạch sang Nhật Bản. Đến đầu 2024, thêm 36 tấn củ cải muối tiếp tục “khai Xuân” sang Nhật. Và tháng 3/2025, Xín Mần thêm một lần nữa xuất 36 tấn củ cải muối, nâng tổng sản lượng xuất khẩu lên hơn 72 tấn, tương đương 260 tấn củ cải tươi.

Anh Lục Sơn Bách, Giám đốc HTX Nông sản Misaki – Xín Mần, cho biết, củ cải trồng ở Xín Mần giòn, ngọt, đều củ, ít xơ. Để đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu, thời gian qua phía Công ty đã mời chuyên gia Nhật Bản trực tiếp sang tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn chăm sóc, thu hoạch và sơ chế. Qua đó đảm bảo chất lượng tốt, đáp ứng các tiêu chuẩn, tiêu chí xuất khẩu.

Ngoài củ cải, hiện nay HTX Nông sản Misaki còn trồng gừng trâu, củ kiệu để đa dạng hóa sản phẩm. Đến nay, 3 mặt hàng chủ lực gồm củ cải muối, củ kiệu muối, gừng trâu muối đều được Công ty Misaki bao tiêu xuất khẩu. Sau 4 năm liên kết, đã có hơn 540 tấn củ cải, 70 tấn củ kiệu, 120 tấn gừng trâu được xuất khẩu với tổng trị giá trên 13 tỷ đồng.

Liên kết để sản xuất và tiêu thụ hàng nông sản tại Xín Mần đang mở ra một cơ hội mới với người nông dân, thực hiện mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp phát triển an toàn, bền vững.

Long Anh