Cú hích để người nghèo vươn lên - Kỳ cuối: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách trong giai đoạn mới
Qua hơn 10 năm thực hiện Chỉ thị số 40 ngày 22-11-2014 của Ban Bí thư về tăngcường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách (TDCS) xã hội, hoạt động TDCS trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, nguồn vốn được mở rộng, tiếp cận hiệu quả đến người nghèo và các đối tượng chính sách. Từ yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong giai đoạn mới về nguồn vốn TDCS, phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Khánh Hòa đã phỏng vấn đồng chí Nguyễn Long Biên - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban đại diện Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) chi nhánh tỉnh Khánh Hòa xung quanh vấn đề này.
Đồng chí Nguyễn Long Biên - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban đại diện Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh tỉnh Khánh Hòa.
Những kết quả nổi bật
- Sau 10 năm triển khai Chỉ thị số 40, hoạt động TDCS xã hội đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần thực hiện thành công các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh, nhất là mục tiêu giảm nghèo. Vậy, xin đồng chí đánh giá cụ thể hơn về những kết quả nổi bật trong việc thực hiện chỉ thị trên địa bàn tỉnh?
- Việc triển khai Chỉ thị số 40 trong 10 năm qua đã tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị. Các cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đã chủ động vào cuộc, coi tín dụng chính sách là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) và giảm nghèo bền vững tại địa phương. Đặc biệt, thực hiện tinh thần chỉ đạo của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 40, UBND các cấp đã quan tâm bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Hiện nay, tổng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH đạt 1.307 tỷ đồng, tăng 993 tỷ đồng (tương ứng tăng 316%) so với trước khi có Chỉ thị số 40. Đây là kết quả rất nổi bật trong việc thực hiện Chỉ thị số 40 trên địa bàn tỉnh, khẳng định tầm quan trọng của TDCS xã hội trong việc góp phần thực hiện có hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện 19 chương trình TDCS của trung ương và địa phương với dư nợ đạt 9.423 tỷ đồng. Nguồn vốn TDCS tiếp cận đến 100% xã, phường trên địa bàn tỉnh với phương châm “giao dịch tại nhà, giải ngân, thu nợ tại xã” để mọi người dân được tiếp cận kịp thời. Từ các nguồn vốn của trung ương, địa phương, hơn 10 năm qua đã có 150.000 lượt hộ dân thoát nghèo; thu hút, tạo việc làm cho hơn 200.000 lao động; xây dựng hơn 1.100 công trình nước sạch và vệ sinh đảm bảo theo tiêu chuẩn; gần 1.000 hộ nghèo được vay vốn để xây mới, sửa chữa nhà ở; hơn 45.000 lượt hộ gia đình tại vùng khó khăn được vay vốn sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập nhằm cải thiện cuộc sống, từng bước vươn lên thoát nghèo...
- Có được kết quả nổi bật nêu trên là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sức mạnh của cả hệ thống chính trị. Xin đồng chí cho biết, sự lãnh đạo của Đảng và vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội đã được phát huy như thế nào trong việc thực hiện Chỉ thị số 40?
- Ngay sau khi Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 40, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện; thường xuyên quan tâm, chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương tổ chức nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền, phổ biến nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cơ quan, tổ chức đảng về hoạt động TDCS xã hội.
Cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên quan tâm chỉ đạo các cơ quan, đơn vị đưa hoạt động TDCS thành nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên trong kế hoạch phát triển KT-XH hằng năm; ưu tiên một phần vốn ngân sách địa phương chuyển qua NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Đồng thời, các cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm chỉ đạo các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác và NHCSXH chú trọng củng cố nâng cao chất lượng TDCS xã hội trên địa bàn; thực hiện tốt công tác điều tra, rà soát, bổ sung đối tượng hộ nghèo, cận nghèo và các đối tượng chính sách khác nhằm xác định đối tượng thụ hưởng một cách chính xác, kịp thời.
Tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã tích cực tuyên truyền, vận động người nghèo và đối tượng chính sách khác mạnh dạn thay đổi tư duy, cách làm, chủ động vay vốn để đầu tư sản xuất, tạo việc làm, cải thiện cuộc sống; xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào chế độ cấp phát cho không của Nhà nước. Với phương thức ủy thác chặt chẽ, nguồn vốn chính sách được chuyển đến người thụ hưởng nhanh chóng, minh bạch, đúng đối tượng. Công tác quản lý, hướng dẫn sử dụng vốn, thu hồi nợ và kiểm tra hằng năm được thực hiện đồng bộ, góp phần nâng cao hiệu quả và nền nếp trong quản lý TDCS.
Thực hiện đồng bộ các giải pháp
- Trong bối cảnh thực hiện mô hình tổ chức bộ máy địa phương 2 cấp, hoạt động TDCS xã hội gặp phải những khó khăn, thách thức gì? Và đâu là các giải pháp để khắc phục khó khăn, thách thức đó thưa đồng chí?
Giải ngân vốn tín dụng chính sách cho bộ đội xuất ngũ để đầu tư sản xuất, kinh doanh.
- Dự báo những khó khăn, thách thức khi thực hiện mô hình tổ chức bộ máy địa phương 2 cấp, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản số 294 ngày 10-7-2025 chỉ đạo các sở, ngành, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, UBND các xã, phường và chi nhánh NHCSXH đảm bảo hoạt động TDCS được duy trì ổn định, hiệu quả sau sắp xếp đơn vị hành chính các cấp. Theo đó, mạng lưới điểm giao dịch TDCS xã hội vẫn đảm bảo hoạt động, không để ngắt quãng công việc, không ảnh hưởng đến quá trình giải ngân vốn, thu lãi, đặc biệt là hoạt động giao dịch tại các xã, phường và các điểm giao dịch lưu động đã giúp người dân thuận lợi, giảm thời gian, chi phí đi lại khi giao dịch.
Theo báo cáo của NHCSXH tỉnh, thời gian đầu thực hiện mô hình tổ chức bộ máy địa phương 2 cấp, hoạt động TDCS gặp một số khó khăn về việc bố trí điểm giao dịch; công tác an ninh, an toàn cho các phiên giao dịch... Tuy nhiên, Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH đã chỉ đạo kịp thời cho UBND xã, phường sắp xếp, bố trí địa điểm giao dịch phục vụ Nhân dân tốt nhất; chỉ đạo Công an tỉnh có công văn chỉ đạo lực lượng công an xã, phường bố trí bảo vệ đảm bảo an ninh, an toàn tại điểm giao dịch. Đến nay, hoạt động TDCS đã được ổn định, hiệu quả sau sắp xếp đơn vị hành chính các cấp.
Bên cạnh đó, việc quản lý nguồn vốn trong bối cảnh sáp nhập, triển khai mô hình tổ chức bộ máy địa phương 2 cấp để vừa bảo toàn nguồn vốn chính sách và kịp thời chuyển tải nguồn vốn đến đúng đối tượng thụ hưởng là nhiệm vụ cấp bách và quan trọng. Vì vậy, Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH tỉnh tiếp tục tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 39 ngày 30-10-2024 của Ban Bí thư về nâng cao hiệu quả TDCS trong giai đoạn mới và Nghị quyết số 111 ngày 18-1-2024 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Trong đó, NHCSXH tỉnh tham mưu UBND tỉnh tiếp tục cân đối, ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách tỉnh đưa vào kế hoạch nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 để ủy thác sang NHCSXH để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, các đề án giải quyết việc làm đối với lao động dôi dư, cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc do sắp xếp chính quyền các cấp..., đặc biệt là đáp ứng nhu cầu người dân các xã, phường khu vực phía nam tỉnh Khánh Hòa.
- Tín dụng chính sách xã hội đã trở thành một trong những “trụ cột” trong công tác giảm nghèo và bảo đảm an sinh xã hội. Xin đồng chí cho biết những định hướng, nhiệm vụ trọng tâm để phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng và các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội trong giai đoạn mới?
- Thực tiễn đã chứng minh, hoạt động TDCS đã góp phần tích cực, quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, “tạo nên điểm tựa, dựng nên niềm tin” của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Trong giai đoạn mới, các cấp ủy, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục coi hoạt động TDCS là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt hằng năm. Cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo các ngành, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp phối hợp chặt chẽ với NHCSXH trong quản lý, tổ chức thực hiện và nâng cao hiệu quả TDCS xã hội; xây dựng, lồng ghép mô hình, chương trình, dự án phát triển KT-XH, giảm nghèo bền vững của địa phương với việc sử dụng nguồn vốn TDCS xã hội. Bên cạnh đó, địa phương cũng ưu tiên tập trung nguồn lực, đa dạng hóa các kênh huy động vốn để thực hiện các chương trình TDCS, bảo đảm nguồn vốn hoạt động được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm cho NHCSXH. Ngoài ra, tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH; vai trò, trách nhiệm của thành viên ban đại diện các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác; chú trọng công tác kiểm tra, giám sát hoạt động TDCS trên địa bàn. NHCSXH tỉnh đa dạng hóa và nâng cao chất lượng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm tạo điều kiện thuận lợi, kịp thời cho các hộ gia đình trong quá trình tìm hiểu thông tin cũng như thực hiện các quy trình, thủ tục vay vốn, trả nợ, trả lãi tiền vay…
Nghị quyết số 09 ngày 28-1-2022 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định mục tiêu đến năm 2030 Khánh Hòa là thành phố trực thuộc Trung ương. Kế thừa những kết quả đã đạt được khi triển khai thực hiện Chỉ thị số 40 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với TDCS xã hội và tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 39 ngày 30-10-2024 của Ban Bí thư về nâng cao hiệu quả của TDCS xã hội trong giai đoạn mới sẽ góp phần quan trọng trong tạo nguồn lực thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển nguồn nhân lực, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định chính trị, an ninh, quốc phòng và phát triển KT-XH trên địa bàn tỉnh.
