Cú lội ngược dòng ngoạn mục của Xhaka

Thụy Sĩ với Xhaka là người điều tiết lối chơi đang trải qua kỳ EURO thành công.

Trước thềm trận tứ kết giữa tuyển Anh và "Rossocrociati" (biệt danh tuyển Thụy Sĩ - PV) vào ngày 6/7, Goal nhận định: "Xhaka là mẫu tiền vệ cầm nhịp mà 'Tam sư' khao khát".

Hàng tiền vệ tuyển Anh vận hành kém hiệu quả và thiếu tính sáng tạo tại EURO 2024, trong khi Xhaka là hạt nhân giúp Thụy Sĩ lọt vào nhóm 8 đội mạnh nhất. Không còn phong cách "đầu gấu" như trước đây, ngôi sao 31 tuổi lúc này có lối chơi mềm mại, là cơ sở để đoàn quân HLV Murat Yakin triển khai chiến thuật ban bật đẹp mắt và hiệu quả.

Thụy Sĩ dưới sự dẫn dắt của Xhaka

Trong buổi phỏng vấn trước chiến thắng 2-0 của tuyển Thụy Sĩ trước Italy tại vòng 16 đội hôm 29/6, HLV Yakin bị đặt câu hỏi về mối quan hệ với đội trưởng Xhaka. “Granit và tôi có mối quan hệ tốt đẹp. Những mâu thuẫn cũ đã chấm dứt”, thuyền trưởng 49 tuổi chia sẻ.

Mâu thuẫn cũ mà ông Yakin nhắc đến diễn ra hồi tháng 9/2023. Sau trận hòa 2-2 trước tuyển Kosovo, đối thủ bị đánh giá thấp hơn, Xhaka cho rằng nguyên nhân của màn trình diễn nghèo nàn là các buổi tập trước trận diễn ra với “cường độ quá thấp”.

Việc cầu thủ Bayer Leverkusen công khai phê bình phương pháp huấn luyện của HLV Yakin bị truyền thông săm soi. Mối quan hệ giữa đội trưởng và HLV trưởng vấp phải mâu thuẫn được cho khiến phòng thay đồ tuyển Thụy Sĩ rạn nứt.

“Xhaka đeo băng thủ quân và có hơn 100 lần khoác áo ĐTQG. Cậu ấy có quyền thể hiện quan điểm”, huyền thoại tuyển Thụy Sĩ, Alexander Frei bình luận.

Ở chiều ngược lại, Hakan Yakin, em trai của Murat, đồng thời là cựu tuyển thủ Thụy Sĩ, phản biện: “Xhaka có toàn quyền bộc lộ suy nghĩ, nhưng phê bình cách làm việc của HLV trưởng trước truyền thông là hành vi không thể chấp nhận được”.

Mối quan hệ của Xhaka và HLV Yakin từng rạn nứt trước khi cải thiện tích cực như hiện tại.

HLV Yakin không phản ứng với vụ việc trước truyền thông. Chiến lược gia 49 tuổi giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh, đĩnh đạc, từng bước thu phục Xhaka, cầu thủ có nhiều lần ra sân nhất lịch sử tuyển Thụy Sĩ (129).

Tại EURO 2024, truyền thông nhiều lần bắt gặp đội trưởng và HLV tuyển Thụy Sĩ có những cuộc đối thoại dài trên sân tập tại trại tập luyện Waldau gần thành phố Stuttgart, nơi “Rossocrociati” cắm quân.

Sau những bất đồng hồi tháng 9 năm ngoái, một mối quan hệ tình bạn nảy sinh giữa hai người đàn ông này. Cùng nhau, họ dẫn dắt tuyển Thụy Sĩ đến tứ kết EURO 2024 bằng lối đá đẹp mắt và chủ động, điều mà ĐTQG này chưa từng có trước đây.

Đoàn quân HLV Yakin hiện tại được pha trộn giữa kinh nghiệm của Xhaka, Fabian Schar, Yann Sommer, Ricardo Rodriguez và Remo Freuler, với những người đang ở độ chín trong sự nghiệp như Manuel Akanji, Ruben Vargas, Breel Embolo hay Michel Aebischer.

Ở đó, những sao trẻ tiềm năng như Dan Ndoye, cầu thủ đang được Manchester United theo đuổi, cũng có đất diễn. Trên ghế dự bị, Xherdan Shaqiri vẫn luôn sẵn sàng vào sân và tung ra những siêu phẩm, một thứ đặc sản của cầu thủ này tại các giải đấu lớn, như bàn thắng vào lưới Scotland hôm 20/6.

Cú lội ngược dòng của Xhaka

Trung tâm của đội hình Thụy Sĩ gắn kết và tràn đầy năng lượng là Xhaka, cầu thủ điều tiết nhịp độ thi đấu của cả đội từ vị trí thấp nhất nơi hàng tiền vệ. Ngôi sao 31 tuổi luôn có mặt trong mọi tam giác phối hợp cùng các đồng đội trên khắp mặt sân.

AS mô tả Xhaka chơi bóng mềm mại, điềm tĩnh và gần như không mắc sai lầm. Khối đội hình của HLV Yakin vận hành xung quanh cầu thủ này, mọi đường lên bóng của “Rossocrociati” đều qua chân anh.

Điều này thật bất ngờ vì mới vài năm trước, Xhaka luôn được nhớ đến là mẫu cầu thủ “chém đinh chặt sắt”. Thời còn thi đấu tại Arsenal, ngôi sao người Thụy Sĩ luôn có cái đầu nóng, lối đá dũng mãnh và không ngại thực hiện những pha va chạm thô bạo. Ngoại trừ khả năng sút xa ấn tượng, những chiếc thẻ đỏ là nét đặc trưng của cầu thủ này.

Không còn phong cách "đầu gấu" như trước đây, Xhaka lúc này có lối chơi mềm mại, thiên về đầu óc.

Vậy mà từ mùa giải cuối cùng khoác áo Arsenal (2022/23) đến nay, ngôi sao 31 tuổi như trở thành một con người khác. Anh về nhì Premier League trước khi chuyển đến Leverkusen và suýt giành cú ăn ba bất bại cùng HLV Xabi Alonso mùa vừa qua.

TNT Sports phân tích rằng chiến lược gia người Tây Ban Nha xây dựng lối chơi của đội vô địch Bundesliga 2023/24 xoay quanh Xhaka, và nhận định rằng tiền vệ này “ở một đẳng cấp khác” khi chơi dưới hệ thống của Alonso.

Xhaka từ lâu chỉ nổi tiếng với cá tính mạnh, luôn là thủ lĩnh trong phòng thay đồ. Tuy nhiên, qua bàn tay nhào nặn của HLV Mikel Arteta và Alonso, màn trình diễn trên sân của cầu thủ này cũng cải thiện đáng kinh ngạc.

Ngôi sao 31 tuổi đem phong độ cao lên tuyển Thụy Sĩ và tiếp tục trình diễn thứ bóng đá mềm mại, hiệu quả tại EURO 2024. Ở đó, “Rossocrociati” đã có thể giành ngôi nhất bảng A, nơi có sự góp mặt của chủ nhà Đức, nếu không bị đối thủ này gỡ hòa vào những phút cuối hôm 24/6.

“Hy vọng mọi người dành thêm chút sự tôn trọng cho Thụy Sĩ”, Xhaka trả lời phỏng vấn sau trận hòa Đức 1-1 tại lượt cuối vòng bảng. Ngôi sao Leverkusen chứng minh phát biểu của mình không đồng nghĩa với sự ngạo mạn khi cùng các đồng đội đánh bại ĐKVĐ Italy 2-0 một cách thuyết phục tại vòng 16 đội sau đó.

Đụng độ tuyển Anh tại vòng tứ kết, đội bóng đang chơi phập phù tại giải đấu hè này, Thụy Sĩ có cơ sở để tự tin. Với bản lĩnh và khả năng của Xhaka, đoàn quân HLV Yakin có cơ hội tạo nên bất ngờ, làm nên lịch sử với lần đầu vào bán kết giải đấu.

Highlights EURO 2024: Thụy Sĩ 2-0 Italy Tối 29/6 (giờ Hà Nội), Italy thua Thụy Sĩ 0-2 ở vòng 1/8 EURO 2024, qua đó chính thức trở thành cựu vương.

Kim Hiếu