Củ quả nhập khẩu tăng giá sau bão, lũ

Nông sản tại siêu thị Co.opmart Phan Thiết.

Hàng nhập khẩu cũng ảnh hưởng do mưa

Ghi nhận ngày 12/11 tại chợ truyền thống khu vực ven biển: Phú Thủy, Phan Thiết, Hàm Tiến, Mũi Né và chợ tự phát cho thấy, các loại rau xanh, củ, quả đều tăng giá gấp 1,5-2 lần, so với thời điểm cách đây cuối tháng 10.

Trong buổi sáng tại chợ Phú Thủy, các sạp vẫn trưng bày đủ các loại rau xanh, củ, quả; tùy theo sản phẩm mà có giá trị từ 10.000-70.000 đồng/kg. Đáng chú ý, phần lớn rau xanh là sản phẩm còn non, chưa đủ độ tuổi để thu hoạch. Mặc dù vậy, khu vực rau xanh nhanh chóng được bán hết. Thậm chí, vài bó rau xanh bị dập nhưng vẫn được người mua tranh nhau.

Người tiêu dùng mua rau xanh tại Lotte Mart Phan Thiết.

Các loại bán theo dạng bó như rau muống, cải ngọt, bồ ngót… bị thu nhỏ khối lượng lại, nhưng giá tăng thêm từ 5.000-10.000 đồng tùy loại. Rau muống khoảng 8.000 đồng/bó nay cũng tăng lên 14.000 đồng/bó; tần ô giá khoảng 20.000 đồng tăng 35.000 đồng/kg, rau má khoảng 20.000 đồng tăng lên 30.000 đồng/kg; cải ngọt cũng tăng lên 5.000 đồng/bó... Ngoài ra, các hành lá, ớt hiểm cũng tăng giá gấp đôi.

Nông sản tăng giá cao.

Trong khi rau xanh bị ảnh hưởng do mưa lũ; thì củ, quả nhập khẩu từ Trung Quốc cũng tăng giá bất thường. Đơn cử, củ cải, cà rốt, khoai tây, hành tím, tỏi, bí đao, bí đỏ tăng giá gấp đôi. Chị Phạm Thị Oanh (phường Mũi Né) ngao ngán lắc đầu: “Cuối tháng 10, hành tím cách chỉ giá khoảng 40.000 đồng/kg, nhưng ngày 11/11 tăng 70.000 đồng/kg. Do buôn bán hủ tiếu cần phải hành tím rất nhiều nên tôi đành phải mua số lượng ít lạ, hy vọng vài ngày nữa sẽ giảm”. Tương tự, bí đao, bầu, bí đỏ cũng tăng giá gấp đôi, lên mức với 30.000 đồng/kg.

Nhiều tiểu thương cùng thông tin, dù Trung Quốc không có ảnh hưởng bởi thiên tai, mưa, lũ nhưng giá từ vựa đã tăng lên là điều bất hợp lý. Chúng tôi phải bắt buộc bán tăng để có lợi nhuận. Các vườn rau xanh tại địa phương: Hàm Thắng, Hàm Liêm, Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận cũng bị thiệt hại do ngập, nên cung cấp giảm gần ½ so với trước khi bị thiên tai. Nhà vườn tranh thủ thu hoạch non để bán có giá được cao hơn. Rau không đủ “ngày tuổi” khi sử dụng sẽ giảm chất lượng.

Giá rau tăng cao, người tiêu dùng giảm mua.

Tại khu vực gần chợ Phan Thiết, những vựa nông sản bán sỉ cũng đông người xếp hàng chờ để mua được rau xanh, rau thơm. Loay hoay đứng chờ mua rau thơm về bán phở, chị Nguyễn Thị Ngọc Anh cho biết: “Những ngày qua, nhiều người xếp hàng chờ mua rau thơm để về bán hủ tiếu, phở, mỳ quảng… Không có rau sẽ không bán được. Thậm chí, rau thơm dập mà phải vẫn mua về để bán. Lợi nhuận đều bị rau thơm "lấy" hết”.

Tại siêu thị Co.opmart Phan Thiết (phường Phan Thiết), từ đầu tháng 11, nông sản nhập từ các nhà vườn thuộc thành phố Đà Lạt cũ đã tăng giá hai lần, mỗi lần tăng 5-10%. Các nhà vườn cũng thông báo ngày 13/11 sẽ tiếp tục điều chỉnh giá tăng thêm. Một số loại rau xanh, rau thơm, củ quả từ nhà vườn tại phường Hàm Thắng như các rau thơm, khổ qua, bí đỏ, dưa hồng, mướp… vẫn đang giữ mức giá ổn định. Tương tự, Lotte Mart Phan Thiết (phường Phú Thủy) cũng có nông sản giá bán xấp xỉ hoặc cao hơn một chút so với Co.opmart.

Rau xanh tăng giá gấp đôi do mưa lũ xảy ra nhiều ngày.

Tuy nhiên, thời điểm hiện tại, nông sản trong hai siêu thị này có giá ngang bằng so với chợ truyền thống. Lý giải về giá nông sản đang cao, đại diện siêu thị Co.opmart Phan Thiết cho biết, nông sản vào siêu thị phải qua các quy trình kiểm tra an toàn thực phẩm, mẫu test rất nghiêm ngặt và đạt các tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt như VietGAP, GlobalGAP. Nếu không xảy ra mưa lũ, nông sản siêu thị vẫn cao hơn so với chợ. Hiện tại, nông sản trong siêu thị không tăng giá nhiều. Tuy nhiên, giá chợ đang bằng siêu thị là chứng tỏ giá chợ đang tăng cao. Bên cạnh đó, siêu thị muốn tăng giá nông sản sẽ báo cáo cho cơ quan chức năng liên quan để quản lý.

Người tiêu dùng đang lựa mua rau thơm trong Lotte Mart Phan Thiết.

Không ảnh hưởng vẫn tăng

Trước đó, từ ngày 17 đến 30/9, dù không bị ảnh hưởng cơn bão số 10, chợ truyền thống tại khu vực ven biển tỉnh Lâm Đồng tăng giá bán các loại rau xanh gấp 1,5-2 lần ngày thường. Trong khi, số liệu tại các trạm đo mưa tự động trong 10 ngày trước khi bão đổ bộ đều rất thấp; thậm chí, có khu vực không xảy ra mưa. Điều này cho thấy những khu vực này không xảy ra ngập úng hay vườn rau bị hư hỏng, nhưng giá rau xanh vẫn tăng cao.

Có thể thấy, rau tăng giá vài nghìn đồng khiến nhiều người dân không để ý đến và cũng không thắc mắc, nhưng với người kinh doanh, bán ra số lượng lớn thì lợi nhuận tăng gấp nhiều lần.

Nhiều rau xanh tăng giá.

Thời điểm đó, khi phóng viên phản ánh với Đội Quản lý thị trường vào cuộc kiểm tra, giá rau lập tức hạ nhiệt, quay về mức giá ban đầu. Điều này cho thấy, tình trạng trục lợi tăng giá rau trong thời gian mưa bão là có thật.

Để giá rau xanh không còn "nhảy múa" trước và sau khi xảy ra mưa bão, ngoài việc cơ quan chức năng nhanh chóng vào cuộc, xử lý nghiêm hành vi trục lợi tăng giá, Nhà nước cần sớm có quy định yêu cầu nông dân cung cấp thông tin về giá bán thông qua hóa đơn điện tử, cũng như các thương nhân đầu mối thu mua để có thể truy xuất thông tin, xác định khâu nào đã nâng giá bất hợp lý.

Giá trong siêu thị trước khi tăng phải báo cáo với cơ quan chức năng.

Điều này cũng giúp nhà nước quản lý được thuế, bảo đảm an toàn thực phẩm, sản phẩm đạt chất lượng. Đồng thời, các chợ cần công bố mức giá trần niêm yết công khai để người dân tham khảo, công bố công khai đối tượng tăng giá để người dân tẩy chay, cũng như có các biện pháp xử phạt phù hợp.

Về lâu dài, nhà nước cũng cần có thêm những chính sách khuyến khích mạnh mẽ hơn phát triển hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp nhằm kiểm soát giá bán trực tiếp ra thị trường; xây dựng sàn thương mại điện tử công khai, minh bạch để người dân và các tiểu thương có thể mua hàng trực tiếp, từng bước loại bỏ khâu trung gian giúp giảm giá thành hàng hóa.

THANH HẢI