Cực từ phía Bắc Trái đất 'trốn' tới Siberia, chuyên gia lý giải sao?

30/12/20221 đăng lại Gốc

Sau nhiều năm nghiên cứu, các chuyên gia đã giải mã được lý do cực từ phía Bắc Trái đất 'đi trốn' tới Siberia, Nga. Hiện tượng này được phát hiện lần đầu vào những năm 1830.

Vào những năm 1830, các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện cực từ phía Bắc Trái đất "đi trốn" tới Siberia. Cụ thể, cực từ phía Bắc Trái đất đã di chuyển khoảng 2.250 km qua các đoạn phía trên của Bắc Bán cầu từ Canada tới Siberia.

Trong thời gian từ năm 1990 - 2005, tốc độ di chuyển của cực từ phía Bắc Trái đất tới Siberia đã tăng tốc từ dưới 15km/năm lên khoảng 50 - 60 km/năm. Theo các nhà khoa học, cực từ phía Bắc Trái đất đóng vai trò quan trọng trong hoạt động điều hướng của con người.

Một nghiên cứu mới được các chuyên gia công bố trên tạp chí Nature Geoscience chỉ ra những thay đổi của cực từ phía Bắc Trái đất có thể được giải thích bằng sự va chạm giữa hai "đốm màu" từ tính của vật liệu nóng chảy bên trong hành tinh xanh. Điều này gây ra sự dịch chuyển khổng lồ từ trường của cực từ phía Bắc Trái đất.

Cực từ phía Bắc là điểm mà tại đó từ trường của Trái đất hướng thẳng đứng xuống dưới. Hiện tượng này được quyết định bởi sắt nóng chảy chảy xung quanh bên trong hành tinh xanh thông qua các dòng đối lưu.

Sự dịch chuyển gần đây về phía Siberia của cực từ phía Bức dường như là do một đốm sáng trong mô hình dòng chảy bên trong Trái đất xảy ra từ năm 1970 - 1999.

Sự thay đổi này dẫn đến việc đốm Canada trở nên dài ra và làm mất ảnh hưởng của nó đối với từ quyển. Từ đây, cực từ phía Bắc "chạy trốn" về phía Siberia.

Tiến sĩ Phil Livermore, tác giả chính của nghiên cứu từ trường Trái đất và môi trường tại Đại học Leeds ở Anh, có những giải thích về hiện tượng này. Theo ông, những gì mà nhóm nghiên cứu phát hiện ra là vị trí của cực từ Bắc được 2 vùng từ trường kiểm soát: một bên dưới Canada và một bên dưới Siberia. Chúng hoạt động như một hiệu ứng kéo co kiểm soát vị trí của cực.

"Trong lịch sử, khu vực Canada đã chiến thắng trong "cuộc chiến" và đó là lý do tại sao cực từ Bắc đã tập trung vào Canada. Tuy nhiên, trong vài thập kỷ gần đây, khu vực Canada đã suy yếu và khu vực Siberia đã mạnh hơn một chút. Điều này giải thích vì sao cực từ phía Bắc đột nhiên tăng tốc, rời khỏi vị trí lịch sử của nó", Tiến sĩ Livermore cho biết thêm.

Nhóm nghiên cứu của Tiến sĩ Livermore đi đến kết luận trên sau khi sử dụng dữ liệu được thu thập từ các vệ tinh Swarm của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA). Những vệ tinh này quay quanh Trái đất và đo chính xác các tín hiệu từ trường phát ra từ lõi, lớp phủ, lớp vỏ và đại dương của Trái đất cũng như tầng điện ly và từ quyển.