Cuộc đấu cân não ở Hàn Quốc
Văn phòng Điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao (CIO) của Hàn Quốc xác nhận không thể thực hiện lệnh bắt giữ ông Yoon Suk-yeol
Các nhà điều tra Hàn Quốc buộc phải từ bỏ nỗ lực bắt giữ Tổng thống đang bị đình chỉ chức vụ Yoon Suk-yeol sau cuộc giằng co căng thẳng với lực lượng an ninh tại dinh thự tổng thống ở Seoul hôm 3-1. Lệnh bắt giữ ông Yoon được tòa án ban hành nhằm điều tra cáo buộc nổi loạn khi ông ban bố thiết quân luật hồi tháng 12-2024.
Khoảng 6 giờ sau khi vào được khu phức hợp, các quan chức chống tham nhũng cho biết họ đã dừng thực hiện lệnh bắt giữ ông Yoon với lý do lo ngại cho an toàn của nhóm điều tra.
Một quan chức CIO nói rằng các điều tra viên đã đến cách khu ở của tổng thống 200 m nhưng không được phép đến gần hơn. Hơn 10 xe buýt và ô tô chặn đường cùng với khoảng 200 binh lính thuộc Cơ quan An ninh tổng thống (PSS) đã tạo thành nhiều lớp rào cản khiến đội điều tra không thể vượt qua.
Trong khi đó, lực lượng thực hiện lệnh bắt giữ chỉ gồm 20 người từ CIO và 80 cảnh sát. Một quan chức CIO nói với tờ Korea Times đã xảy ra nhiều cuộc ẩu đả nhưng không có cuộc đụng độ bạo lực nghiêm trọng.
CIO cho biết sẽ thảo luận về các hành động tiếp theo nhưng không tiết lộ có cố bắt ông Yoon lần nữa hay không. Lệnh bắt giữ hiện tại sẽ hết hiệu lực vào ngày 6-1.
Theo hãng tin Yonhap, cùng với khả năng xảy ra xung đột với PSS, các cuộc biểu tình của người ủng hộ ông Yoon bên ngoài dinh tổng thống càng làm phức tạp thêm nỗ lực của CIO.
Những người biểu tình đã túc trực suốt ngày đêm bên ngoài dinh tổng thống nhằm "ngăn chặn vụ bắt giữ bằng cả tính mạng" khiến bầu không khí trở nên căng thẳng. Hơn 1.200 người biểu tình có mặt từ tờ mờ sáng 3-1 và con số này vào lúc CIO rút điều tra viên về đã lên đến khoảng 11.000 người - theo ước tính của cảnh sát.
CIO được cho là cố bắt giữ ông Yoon trong ngày 3-1 vì đám đông mà họ phải đối mặt trong 2 ngày cuối tuần (4 và 5-1) có thể đông đảo hơn nhiều trong khi ngày 6-1 quá gần thời hạn. Trong khi đó, những người phản đối ông Yoon do Liên đoàn Công đoàn Hàn Quốc dẫn đầu cũng tuyên bố sẽ biểu tình lớn.
Theo tờ Guardian, ông Seok Dong-hyeon, một trong những luật sư của ông Yoon, cho biết nỗ lực bắt giữ ông Yoon của cơ quan chống tham nhũng là "liều lĩnh và coi thường pháp luật một cách thái quá".
Họ lập luận một cơ quan chống tham nhũng như CIO không có thẩm quyền điều tra cáo buộc nổi loạn. Theo đài JTBC, nhóm luật sư của Tổng thống Yoon đã nộp đơn phản hồi lên Tòa án Hiến pháp với lập luận rằng mọi thứ đã được khôi phục về trạng thái trước khi thiết quân luật diễn ra nên không cần phải tiến hành thủ tục luận tội.
Đơn phản hồi nêu rằng trong thời gian áp đặt thiết quân luật, không có quyền cơ bản nào, như tính mạng hoặc sự an toàn về thể chất, bị xâm phạm.
Nếu ông Yoon thật sự bị bắt, các nhà điều tra dự kiến đưa ông đến trụ sở của CIO tại Gwacheon, phía Nam Seoul, để thẩm vấn trước khi giam giữ ông tại trung tâm giam giữ Seoul ở Uiwang gần đó. CIO sẽ có 48 giờ để xin lệnh bắt giữ chính thức khác hoặc trả tự do cho ông Yoon.
Trong một diễn biến liên quan cùng ngày 3-1, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc cho biết họ sẽ tổ chức phiên điều trần đầu tiên vào ngày 14-1 để quyết định có nên phế truất ông Yoon hay không. Ông Yoon được yêu cầu tham dự phiên điều trần đầu tiên. Tòa án cũng lên kế hoạch cho phiên thứ 2 vào ngày 16-1 trong trường hợp ông Yoon không có mặt trong phiên đầu.
Lỗ hổng pháp lý
Giới chuyên gia nhận định với xuất phát điểm là trưởng công tố kỳ cựu, ông Yoon Suk-yeol nắm rất rõ các lỗ hổng pháp lý có thể bảo vệ mình. Vụ việc ngày 3-1 là một minh chứng rõ nét.
Tòa án Hàn Quốc đã phê duyệt lệnh bắt giữ ông Yoon nhưng tính khả thi của lệnh này rõ ràng không chắc chắn bởi ông đang được Cơ quan An ninh tổng thống (PSS) bảo vệ.
Những tuần gần đây, PSS nhiều lần ngăn chặn cảnh sát thực hiện khám xét văn phòng và nơi ở của ông Yoon. Họ viện dẫn quy định trong Luật Tố tụng Hình sự rằng "những địa điểm cần bảo đảm độ mật cấp quân sự thì không thể bị khám xét". Đây cũng là lý do họ đưa ra để cản đường nhóm điều tra hôm 3-1.
Báo Korea Herald cho biết theo pháp luật Hàn Quốc, lệnh bắt giữ phải được lực lượng thực thi pháp luật tống đạt trực tiếp cho đối tượng trước khi tiến hành việc bắt giữ. Với sự cản trở của PSS, nhóm điều tra hầu như không thể tiếp cận ông Yoon để tống đạt lệnh trên.
Trước đây, dù hiếm, đã có những trường hợp cơ quan điều tra Hàn Quốc không thể thực hiện thành công lệnh bắt giữ. Năm 2004, cựu lãnh đạo Đảng Dân chủ Han Hwa-gab suýt bị bắt vì nghi nhận khoản tiền bất hợp pháp khoảng 1 tỉ won. Tuy nhiên, do khoảng 200 nghị sĩ chặn lối vào trụ sở đảng, lệnh bắt giữ không được thực thi, dẫn đến việc ông bị truy tố mà không bị giam giữ.
Hơn nữa, CIO chỉ mới được thành lập 4 năm trước, nhân cuộc điều tra nhằm vào cựu Tổng thống Park Geun-hye. Bà đã bị quốc hội luận tội vào tháng 12-2016 và bị phế truất 3 tháng sau đó. Chính vì vậy, thẩm quyền pháp lý của CIO vốn không được các cơ quan khác xem trọng. Thất bại trong việc bắt ông Yoon ngày 3-1 có thể xem là "sự mất mặt lớn" đối với CIO.
Hải Ngọc
Nguồn NLĐ: https://nld.com.vn/cuoc-dau-can-nao-o-han-quoc-196250103211401781.htm