Cuộc đời danh hài Tùng Lâm: Ba lần đối mặt tử thần
Số tôi chưa chết, cứ sống để nói lời tạm biệt bạn bè – danh hài Tùng Lâm ngậm ngùi khi kể lại 3 lần đối mặt tử thần của ông
Năm 1983, sau thời gian phiêu bạt diễn hợp đồng, danh hài Tùng Lâm "nổi máu làm bầu", về làm Phó Đoàn Văn công Hậu Giang, trông coi quản lý nghệ thuật.
Danh hài Tùng Lâm và hai nghệ sĩ hài Trường Giang, Trấn Thành
"Tâm Lùn" - "Tùng Lâm"!
Danh hài Tùng Lâm có người bạn thân quê ở Bến Tre hay chọc phá ông. Cũng vì người bạn này mà ông đổi nghệ danh.
Quê Tùng Lâm ở Biên Hòa - Đồng Nai, bạn ông ở Mỏ Cày - Bến Tre. Tùng Lâm tên thật là Lâm Ngươn Phẩm, ban đầu đi hát ông lấy tên Văn Tâm nhưng người bạn này cứ gọi là "Tâm Lùn". Một lần ông chửi: "Sao mày không tôn trọng tao? Hôm qua tao vừa hát xuống sân khấu, mày đứng từ xa gọi "Tâm Lùn", khán giả phì cười làm tao quên". Người bạn nói: "Vậy tao sẽ gọi mày lái lại cái tên "Tâm Lùn" là "Tùng Lâm".
Ông thấy cũng hay nên lấy luôn tên do bạn đặt từ đó. Giờ thì người bạn thân của danh hài Tùng Lâm đã qua đời.
"Tôi không muốn mình là người sót lại của làng cười một thuở, nhưng thực tế là vậy. Khi các nghệ sĩ: Khả Năng, Phi Thoàn, Thanh Hoài, Tư Rợm, Thanh Việt, Xuân Phát, La Thoại Tân, Nguyên Hạnh, Văn Chung và trước đó các anh trong Ban AVT mất, tôi khóc thật nhiều. Cả các nữ danh hài một thời lừng lẫy: Túy Hoa, Anh Thư, Tô Kiều Lan, Kim Ngọc, Mai Lan… cũng bỏ tôi mà đi. Tôi chỉ còn lẻ bóng một mình. Nhưng tôi đặt niềm tin nơi các nghệ sĩ trẻ. Họ chọc cười khán giả rất trí tuệ, thông minh. Một vài em sa đà chuyện mượn "chiêu trò" để nổi danh hay chọc cười bằng những câu phản cảm, còn lại đều biết lắng nghe để sửa mình, đó là điều đáng quý" - ông nhận xét.
NSƯT Hoài Linh trong ngày mừng thọ danh hài Tùng Lâm
Nghệ sĩ Tùng Lâm có năng khiếu ca hát. Người chị thứ bảy của ông rất giỏi đàn mandoline nên cứ mỗi lần bà đàn thì ông hát.
Sau hai lần đoạt giải, Tùng Lâm cùng với kịch sĩ Vân Hùng và nhạc sĩ Lam Phương hình thành nhóm tam ca rất ăn ý. Họ nổi tiếng với các ca khúc: "Khúc ca ngày mùa", "Nhạc rừng khuya" (Lam Phương), "Ô mê ly" (Văn Phụng), "Đoàn lữ nhạc" (Đỗ Nhuận), "Ngựa phi đường xa" (Lê Yên), "Khúc nhạc dưới trăng" (Dương Thiệu Tước), "Thiên thai" (Văn Cao)… Sau đó, ông mới rẽ sang con đường diễn kịch, diễn hài.
Hồi đó, khi nghệ sĩ Vân Hùng bỏ vai, chê vai thì Tùng Lâm nhận thế. Có vai bầu của Ban kịch Dân Nam buộc cạo đầu để đóng, Vân Hùng không chịu, Tùng Lâm liền xung phong. "Trải qua từng bước chuyển, tôi có thêm nhiều bài học và dù cho có té xuống hố sâu thất bại do chính sự háo thắng của mình, tôi cũng đủ nền tảng để đứng vững mà đi tiếp" – ông nhắc lại.
NS hài Bảo Chung và danh hài Tùng Lâm trong ngày truyền thống sân khấu Việt Nam
Kỳ vọng vào tiếng cười hôm nay
9 năm làm phó đoàn Văn Công Hậu Giang là khoảng thời gian nghệ sĩ Tùng Lâm làm công tác dàn dựng, quản lý diễn viên, ca sĩ. Sân bãi nào đoàn ông đến diễn cũng đông kín khán giả. Nhờ cái tài quán xuyến đúc kết từ "Ban tạp lục", ông xoay trở tình huống để đoàn hát đều đạt doanh thu. Nhưng rồi bảng hiệu cũng cáo chung khi khán giả có nhiều lựa chọn giải trí.
Đầu thập niên 1990, thị trường đã có video cải lương, thuê 2.000 đồng/ băng, cả nhà xem có đủ ngôi sao. Không còn mấy ai đến sân bãi. Đêm cuối hát để sáng mai rã đoàn, nghệ sĩ Tùng Lâm ngồi một mình trong bãi đất hoang mà khóc.
"Tôi biết khi bước chân ra khỏi cái cổng được dựng bằng ván bạc màu thời gian là tôi sẽ không bao giờ được nếm mùi "gạo chợ, nước sông", được làm bầu kiêm hoạt náo viên, tấu hài hước chọc cười bà con miền Tây nữa" – ông kể lại.
Các nghệ sĩ hài trong ngày mừng thọ 83 tuổi của danh hài Tùng Lâm
Nghệ sĩ Tùng Lâm về TP HCM. Thời gian này, danh hài Văn Chung kết hợp với danh ca vọng cổ hài Văn Hường đang rất nổi tiếng qua một loạt tiểu phẩm quay video cải lương mang tên "Tư Ếch đụng độ Văn Chung". Danh hài Tùng Lâm muốn tạo ấn tượng với khán giả nên đã sáng tác và thực hiện các bộ phim video hài: "Hai Nhái khoái thịt ngựa", "Hai Nhái khoái vợ bé", "Hai Nhái khoái rượu đế", "Hai Nhái khoái số đề", "Hai Nhái kén rể", "Hai Nhái bắt cướp"…
Song, tuổi già không cho phép nghệ sĩ Tùng Lâm tiếp tục lăn lộn. Ông đã từng đối mặt với cái chết khi đóng phim năm 2005. Lúc đó, ông bị đột quỵ vì cao huyết áp, may mà cấp cứu kịp. "Một lần khi tôi lưu diễn ở Điện Bàn - Quảng Nam, bệnh cũ tái phát, người nhà phải đưa lên vùng biên giới Lao Bảo - Quảng Trị điều trị. Lần thứ hai tôi ngã xuống khi đang diễn ở Buôn Ma Thuột, tưởng không qua khỏi. Lần đột quỵ thứ ba là khi tôi đang diễn ở Khu du lịch Tân Cảng vào dịp Noel. Số tôi chưa chết, cứ sống để nói lời tạm biệt bạn bè" – ông ngậm ngùi.
NSND Bạch Tuyết và danh hài Tùng Lâm trong ngày giỗ của soạn giả Hà Triều, Hoa Phượng
Tuần trước, danh ca vọng cổ "Tư Ếch – Văn Hường" gọi điện thoại: "Ê bạn già, rảnh thì ghé quận 9 nhậu nha". Nghệ sĩ Tùng Lâm nói đang giãn cách xã hội, qua mùa dịch sẽ ghé. Văn Hường cười lớn: "Rủ thử coi còn tỉnh táo hông, ai dè bạn già chưa lẫn".
Danh hài Tùng Lâm và NSƯT Hoài Linh
Cách đây 3 năm, các nghệ sĩ hài đã tổ chức mừng thọ danh hài Tùng Lâm 83 tuổi. Các nghệ sĩ hài như: Mỹ Chi, Phúc Hậu, Phú Quý, Hoài Linh, Hồng Vân, Phước Sang, Hữu Nghĩa, Hồng Tơ, Trường Giang, Trấn Thành, Thúy Nga… đã đến chúc mừng ông.
"Tôi đặt kỳ vọng vào thế hệ trẻ. Họ chính là người thay thế chúng tôi mang lại nhiều "vitamin cười" cho cuộc sống, nhất là trong cơn đại dịch này" - ông mong mỏi.
