Cuộc đua tạo robot hình người tân tiến nhất thế giới giữa Trung Quốc và Mỹ

Hồi tháng 4, một cuộc chạy marathon giữa con người và robot đã được tổ chức tại Bắc Kinh. Đây cũng là cuộc thi đầu tiên dưới hình thức này được tổ chức trên thế gới. Một số robot hình người tham gia, đi giày chạy và đã cán đích thành công.

Video cuộc chạy marathon robot tham gia (nguồn: Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng SCMP):

Trong khi đó, tại Mỹ, gã khổng lồ công nghệ Mỹ Nvidia đã tổ chức hội nghị phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) thường niên vào tháng 3, giới thiệu một loạt robot bao gồm Neo Gamma - một robot hình người được thiết kế làm các công việc gia đình như tưới cây và hút bụi thảm.

Các nhà phân tích đều cho rằng rất khó để xác định nước nào đang dẫn đầu trong cuộc đua sản xuất robot hình người hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, có một điều rõ ràng không thể phủ nhận: Thị trường béo bở này đang định hình một kỷ nguyên mới, nơi con người và máy móc cùng tồn tại theo những cách mà trước đây không thể tưởng tượng được.

Sự đầu tư của Trung Quốc

Theo một báo cáo của Morgan Stanley Research công bố vào tháng trước, thị trường robot hình người toàn cầu có thể vượt quá 5.000 tỷ USD vào năm 2050.

Báo cáo cũng nêu rằng đến thời điểm đó, hơn 1 tỷ robot người máy có thể được sử dụng, trong đó Trung Quốc có khả năng có số lượng cao nhất là 302,3 triệu, tiếp theo là Mỹ với 77,7 triệu.

Robot tham gia Cuộc thi Kỹ năng Robot hình người quốc tế năm 2025 được tổ chức tại Hội trường khoa học Trương Giang ở Thượng Hải, Trung Quốc ngày 29/5/2025. Ảnh: THX

Robot hình người Trung Quốc lần đầu tiên thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế là vào đầu năm nay, khi cỗ máy nhảy múa trên sóng truyền hình tại Gala Xuân Vận trước hàng triệu người xem.

Các nhà sản xuất đã bước vào sản xuất hàng loạt người máy này, đặt mục tiêu sản xuất hơn 1.000 robot trong năm nay với giá trị khoảng 610 triệu USD.

Phần lớn thành công của ngành robot tại Trung Quốc là nhờ chuỗi cung ứng được thiết lập tốt, các chính sách và quỹ của chính phủ.

Theo số liệu chính thức, Trung Quốc có 451.700 công ty robot thông minh vào cuối năm 2024, đánh dấu mức tăng đáng kinh ngạc 206% so với năm 2020.

"Sự tiến triển này phản ánh sự kết hợp giữa hợp tác công tư tại Trung Quốc được hỗ trợ bởi nhóm nhân tài STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) đẳng cấp thế giới và có giá trị cao, cũng như cơ sở hạ tầng sản xuất đã phát triển và trưởng thành trong nhiều thập kỷ", Ray Wang, một nhà phân tích có trụ sở tại Washington tập trung vào cuộc cạnh tranh công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc và ngành công nghiệp bán dẫn ở châu Á, nhận định.

Ông cũng chỉ ra đoàn tàu khởi nghiệp và đổi mới đang phát triển của Trung Quốc trong công nghệ tiên tiến, mà ông cho biết sẽ tạo điều kiện cho rất nhiều sự đổi mới.

Xu hướng này tiếp tục được chứng kiến tại diễn đàn công nghệ Zhongguancun thường niên năm nay được tổ chức tại Bắc Kinh - nơi robot trở thành tâm điểm.

Trong bối cảnh chiến tranh thương mại với Mỹ, các nhà sản xuất rất muốn giới thiệu những phát minh sáng tạo của mình.

Trả lời phỏng vấn kênh Channel News Asia, Tổng giám đốc điều hành của công ty Qingfei Technologies bà Wei Yufei nói rằng bà hy vọng robot Nia của công ty có thể đảm nhiệm một số vai trò liên quan đến dịch vụ con người, chẳng hạn như trong giáo dục hoặc thậm chí kết bạn.

Các nhà phân tích cho biết họ lạc quan về tương lai của ngành robot ở Trung Quốc, đặc biệt là khi đất nước này đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng tăng về mặt xã hội và địa chính trị.

Nhà phân tích Wang lưu ý chính phủ Trung Quốc coi sự phát triển của robot hình người là một "giải pháp quan trọng" cho những thách thức về mặt nhân khẩu học, bao gồm dân số già hóa và tỷ lệ sinh giảm.

"Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc, chính phủ Trung Quốc tin rằng robot hình người là một công nghệ tiên tiến cần được ưu tiên phát triển trên toàn quốc. Đây là một thứ mà họ thực sự cần để cạnh tranh và phát triển trong cuộc cạnh tranh với Mỹ", ông nói thêm.

Cú hích của Mỹ

Tại Mỹ, tỷ phú Elon Musk - CEO của Tesla - công bố kế hoạch sản xuất khoảng 5.000 robot hình người Optimus trong năm nay.

Robot hình người thế hệ thứ 2 Optimus của Tesla. Ảnh: Tesla

Cả Tesla và Nvidia, nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, đều đã chào hàng robot là sản phẩm chính tiếp theo. CEO Nvidia là Jensen Huang đã tuyên bố vào đầu năm nay rằng robot hình người chỉ còn chưa đầy năm năm nữa là sẽ được sử dụng rộng rãi trong các cơ sở sản xuất.

Trong bài phát biểu quan trọng của mình vào tháng 3 tại Hội nghị Công nghệ GPU của Nvidia ở San Jose, ông Huang cho biết "đã đến lúc robot phát triển".

"AI vật lý và robot đang phát triển rất nhanh. Mọi người đều chú ý đến lĩnh vực này. Đây rất có thể sẽ là ngành công nghiệp lớn nhất trong tất cả", ông nói thêm.

Những công ty lớn khác như Microsoft, Google và OpenAI hay các công ty khởi nghiệp cũng tham gia cuộc đua này.

Công ty khởi nghiệp Figure AI đã công bố hồi tháng 2 rằng họ đã huy động được 675 triệu USD tiền tài trợ từ một số tên tuổi lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ, bao gồm cả nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos. Công ty này đặt mục tiêu chế tạo người máy hình người đầu tiên trên thế giới có thể thương mại hóa.

Một công ty khởi nghiệp khác tên 1X Technologies, công ty đứng sau robot hình người Neo - cho biết họ đặt mục tiêu "giải quyết rất nhiều vấn đề mà chúng ta đang gặp phải ngày nay" liên quan đến tình trạng thiếu hụt lao động.

"Sự cạnh tranh đóng vai trò rất quan trọng. Tôi hy vọng rằng sau 5 năm nữa, chúng tôi vẫn sẽ dẫn đầu, và thế giới sẽ trông rất khác, và hy vọng tất cả chúng ta có thể giúp đỡ nhau để thúc đẩy lĩnh vực này", đại diện công ty cho hay.

Các nhà phân tích cho biết Trung Quốc và Mỹ đều đã đạt được những bước tiến trong lĩnh vực này, nên việc nước nào đang dẫn đầu trở nên khó định đoạt.

Bob O’Donnell, chủ tịch kiêm nhà phân tích trưởng tại công ty nghiên cứu thị trường TECHnalysis Research, cho biết Trung Quốc đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ hơn nhiều về các thành phần thô và các yếu tố khác như động cơ và cảm biến. Mặt khác, tại Mỹ, phần mềm phát triển vượt bậc trong vài năm qua.

Vấn đề đã trở nên phức tạp hơn trong bối cảnh địa chính trị hiện tại, khi Mỹ áp đặt thuế quan toàn diện đối với hàng hóa nhập khẩu cũng như kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn đối với Trung Quốc. Mặc dù điều này có thể cản trở sự hợp tác, các chuyên gia cho biết sự phát triển của robot hình người sẽ tiếp tục.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc