Cuộc họp dân trong đêm mưa và quyết định then chốt cứu nguy cả bản

Hơn một trăm con người đã sơ tán trong cơn mưa tầm tã

Thôn Kho Vàng, xã Cốc Lầu là nơi sinh sống của 85 hộ dân với 410 nhân khẩu, chủ yếu là người đồng bào dân tộc Mông và Dao. Thời điểm cơn bão số 3 chuẩn bị đổ bộ vào đất liền, cơ quan khí tượng thủy văn nhận định tỉnh Lào Cai có nguy cơ lớn xảy ra lũ, lũ quét, sạt lở đất. Chính quyền xã Cốc Lầu liên tục thông báo, cập nhật thông tin, hướng dẫn cách phòng, chống bão.

Tối 7/9, tại thôn Kho Vàng diễn ra một cuộc họp đông đủ các hộ gia đình, Trưởng thôn Ma Seo Chứ đã hướng dẫn, thông báo tới bà con về các cách phòng, chống lũ, sạt lở, gia cố nhà cửa đảm bảo an toàn.

Anh Ma Seo Chứ. Ảnh: Đức Hoàng

Sáng hôm sau, Kho Vàng có mưa lớn, nước lũ trên sông Chảy dâng cao, anh Chứ nhận thấy phía đối diện thôn Kho Vàng, ở bên kia sông có nhiều vị trí đã bị sạt lở lớn. Anh cùng các thanh niên trong thôn đi kiểm tra, rà soát trên các đỉnh đồi trong thôn và phát hiện nhiều vết nứt, nguy cơ sạt lở rất cao.

Anh Chứ chia sẻ, sáng 9/9, khi thấy mưa lớn nhiều ngày và chưa có dấu hiệu ngừng, anh đã huy động 7 thanh niên trong thôn thành một nhóm đi kiểm tra quanh quả đồi phía trên làng. Quá trình kiểm tra đã phát hiện trên đồi có vết nứt rộng 20cm, dài khoảng 100m.

“Nhận thấy nguy cơ sạt lở cao nên chúng tôi đã chia nhau đi thông báo với mọi người. Khi được vận động di dời, đa số mọi người đều tán thành, chỉ có một số ít hộ không đồng ý nhưng sau khi được giải thích họ cũng đã lên đường”, anh Chứ kể lại.

Sau khi được Trưởng thôn tuyên truyền, vận động, khoảng 12h ngày 9/9, 17 hộ dân bắt đầu di chuyển giữa trời mưa. Người dân vừa đi vừa đợi, hỗ trợ nhau, những người khỏe mạnh được giao nhiệm vụ vác gạo. Sau 30 phút đi bộ, các hộ dân đã đến nơi dựng trại.

“Khi đoàn người di chuyển, tôi có bảo một nhóm đi trước khảo sát tình hình và chọn địa điểm dựng lán. Sau khi đến nơi, mỗi người một công việc giúp nhau chặt tre, luồng về dựng lán, làm giường rồi căng bạt. Khoảng 14h30, khu lán đã hoàn thành”, anh Chứ cho biết.

Theo anh Chứ, lúc đó chỉ biết thuyết phục mọi người di tản lên núi để đảm bảo an toàn vì còn người là còn tất cả. Nhà cửa, đồ đạc không may mất đi, sau này có thể làm lại.

Nói về cuộc sống 2 ngày tách biệt với thế giới bên ngoài tại nơi trú tránh, anh Chứ cho biết, cuộc sống rất vất vả nhưng đây là những ngày đáng nhớ nhất trong cuộc đời của 115 người.

“Chúng tôi đem theo chủ yếu là gạo và một chút thức ăn, khi hết thức ăn một số người đi vào rừng tìm măng. Việc đi lấy nước cũng vất vả khi nguồn nước cách nơi dựng lán gần 400m. Đêm xuống, chúng tôi sẽ chặt ống tre sau đó đổ dầu vào để làm đèn chiếu sáng”, anh Chứ kể.

Trưa 11/9, sau khi tìm được khu lán tạm, chính quyền xã đã cử lực lượng chức năng vận chuyển lương thực lên hỗ trợ người dân ổn định cuộc sống, hướng dẫn nhân dân phương án phòng, chống thiên tai.

Quyết định và việc làm của người trưởng thôn trẻ tuổi đã giúp dân làng tránh được thảm họa sạt lở đất xảy ra ngày 10/9 tại thôn Kho Vàng. Sạt lở đã làm 6 ngôi nhà bị hỏng hoàn toàn, 15 ngôi nhà bị hư hỏng nặng.

"Người vác tù và hàng tổng" nhiệt huyết

Biết chồng mình là người nhiệt tình, năng nổ, thường mải mê với công việc của thôn và thường xuyên vắng nhà, chị Giàng Thị Doa (vợ anh Chứ) cố gắng là hậu phương vững chắc.

Theo chị Doa, trong những ngày mưa lũ đầu tháng 9/2024, khi đang mang bầu tháng cuối, việc đi lại rất khó khăn. Thấy chồng tất bật với công việc phòng, chống mưa lũ cho thôn, chị Doa cố gắng lo toan việc nhà để chồng yên tâm giúp đỡ bà con.

Anh Ma Seo Chứ cùng vợ Giàng Thị Doa và con nhỏ.

Tay ẵm người con thứ 3 mới sinh trong lán tạm, chị Doa chia sẻ: "Có những lúc anh ấy đi suốt đến bữa cơm gia đình cũng không kịp về ăn, 2 cháu đầu còn nhỏ, nhiều khi việc trong nhà, chăm sóc con cái tôi cố gắng làm hết để anh hoàn thành các công việc được xã giao phó".

Kể về hành trình theo chồng leo lên đồi cao vào ngày 9/9, chị Doa cho biết khi di chuyển, trời mưa tầm tã, chị chỉ kịp mang theo vài bộ quần áo.

Dù những hành động của anh Chứ đã cứu nguy nhiều dân làng, anh vẫn không ít lần khẳng định: "Việc đó không phải quá lớn lao, tất cả là nhờ may mắn và sự ủng hộ của bà con."

Khu tái định cư thôn Kho Vàng hoàn thành sau gần 3 tháng thi công.

Với hành động nêu trên, ngày 7/10, anh Ma Seo Chứ được Thủ tướng tặng bằng khen do có thành tích xuất sắc đột xuất trong công tác phòng chống và tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả bão số 3 trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

"Được nhận bằng khen, tôi rất bất ngờ, tôi tự nhủ bản thân phải cố gắng làm tốt công việc được cấp trên giao phó, xây dựng khối đoàn kết của bà con trong thôn Kho Vàng", anh Chứ nói.

Những căn nhà mới được xây dựng kiên cố cùng hệ thống hạ tầng, công trình phụ trợ đồng bộ.

Ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Cốc Lầu cho biết, ngay sau khi "xuống núi", với sự quan tâm của tỉnh Lào Cai và huyện Bắc Hà, 17 lán tạm đã được dựng lên để 115 nhân khẩu của thôn có chỗ ở tạm thời trong khi xây dựng khu tái định cư.

Nói về Trưởng thôn Kho Vàng, ông Tuấn cho biết: "Anh Chứ là một đảng viên trẻ nhưng tác phong và hành động rất chững chạc, tự tin, bản lĩnh. Ở cơ sở, anh Chứ luôn được nhân dân tin tưởng trong suốt thời gian hơn 5 năm làm trưởng thôn".

Đức Hoàng