Cuộc phản công của Ukraine: Mục tiêu, cơ hội và rủi ro

Kho dầu của Nga ở Crimea bốc cháy, nghi do bị UAV của Ukraine tấn công ngày 29/4. Ảnh: DW

Một đường cao tốc Ba Lan gần biên giới Ukraine. Vào một buổi sáng tháng 4 trời mưa, một đoàn 12 chiếc xe tải quân sự màu xanh ô liu xuất hiện. Chúng đang nhằm hướng Ba Lan từ phía Ukraine, những thùng xe đều trống không.

"Tôi đã nhìn thấy chúng một tuần trước, chúng mang xe tăng đến Ukraine", một tài xế taxi nói, "Những chiếc xe tăng rất lớn."

Theo trang DW (Đức), Ukraine sẽ cần từng chiếc xe tăng đó trong những tuần và tháng tới. Hiện tại, ban lãnh đạo của họ đang thực hiện những bước cuối cùng cho cuộc phản công được chờ đợi từ nhiều tháng trước. Người ta hy vọng điều này sẽ xoay chuyển cuộc xung đột chiến hào mệt mỏi và đẩy Nga ra khỏi các vùng lãnh thổ của Ukraine. Đó có thể là một trận chiến quyết định.

Những ngày này, du khách đến Kiev có thể chứng kiến sự yên bình trước cơn bão. Các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga, như loạt vụ không kích xuống thành phố Uman, miền trung Ukraine hôm 28/4, đã trở nên hiếm hoi. Trên những con đường được chăm sóc chu đáo của thủ đô, cây cối hoa lá đua nhau khoe sắc, những quán cà phê nhộn nhịp. Chiến tranh như đã lùi xa, dù ở khắp nơi vẫn hiển hiện những lời nhắc nhở: Các biển hiệu treo dọc đường phố kêu gọi tình nguyện viên nhập ngũ hoặc quyên góp cho lực lượng vũ trang. Và hầu như hàng ngày, những chiếc quan tài với những người lính xuất sắc đã ngã xuống được đặt trên Quảng trường Độc lập của Kiev.

Một số lượng đặc biệt lớn những người lính Ukraine đang ngã xuống ở Bakhmut. Trong nhiều tháng, thành phố ở vùng Donetsk này đã bị tranh giành dữ dội và hiện phần lớn thuộc quyền kiểm soát của Nga.

Hôm 28/4, tên lửa của Nga đã phá hủy nặng nề một tòa nhà dân cư ở thành phố Uman thuộc vùng Cherkasy. Ảnh: DW

Nhưng các lực lượng vũ trang của Ukraine vẫn kiên quyết không rút lui. Tổng thống Zelensky và giới chức quân đội Ukraine quốc gia giải thích rằng nỗ lực bám trụ Bakhmut là để bảo vệ các thành phố lân cận khác.

Tuy nhiên, theo giới quan sát, Kiev không chỉ muốn trói chân lực lượng Nga ở Bakhmut mà còn kéo dài thời gian để chuẩn bị phản công. Đây là lý do tại sao các lực lượng vũ trang Ukraine tiết kiệm nguồn dự trữ và chấp nhận tổn thất.

Hai người lính Andriy và Maxim (tên đã được thay đổi) đã chiến đấu ở Bakhmut. Bây giờ họ trở lại Kiev để nghỉ ngơi. “Tôi thực sự hy vọng nó xứng đáng", Andriy nói khi được hỏi về quyết định cố thủ ở Bakhmut, mặc dù anh có vẻ không chắc lắm. Maxim thì nói về số lượng tay súng vượt trội của Nga, sự chuẩn bị chưa tốt của Ukraine và trang bị yếu kém của đơn vị anh.

Vậy cả hai hy vọng đạt được gì từ cuộc phản công? "Cuối cùng một số vùng lãnh thổ được giành lại", Maxim trả lời.

Tại sao Kiev chờ đợi?

Kế hoạch phản công là một chủ đề thường xuyên trên các phương tiện truyền thông Ukraine nhưng các đại diện quân sự vẫn kín tiếng. Khi được hỏi, họ chỉ trả lời đơn giản, "hãy chờ xem".

Có nhiều lý do cho cách tiếp cận này. Thứ nhất, lượng vũ khí dự kiến từ phương Tây vẫn chưa được chuyển giao xong. Kể từ đầu năm 2023, Ukraine đã nhận được rất nhiều "kim loại nặng" từ NATO, theo cách gọi thông tục. Lần đầu tiên họ nhận được nhiều vũ khí hạng nặng như hàng chục xe tăng chiến đấu hiện đại và xe bọc thép chở quân do Đức và Anh sản xuất, hệ thống tên lửa phòng không Patriot của Mỹ, máy bay chiến đấu thời Liên Xô.

Hầu hết cư dân đã rời khỏi Bakhmut, nơi trở thành chiến địa ác liệt trong 8 tháng qua. Ảnh: DW

Trang tin Ukrainska Pravda ước tính quân đội và lực lượng vệ binh quốc gia Ukraine đã thành lập ít nhất 16 lữ đoàn mới, bao gồm tổng cộng khoảng 50.000 chiến binh. Các đơn vị mới này cần thời gian để chuẩn bị và làm quen với vũ khí mới.

Một thách thức khác là khả năng phối hợp nhiều đội hình cho một cuộc tấn công lớn. Cho đến nay, Ukraine có rất ít kinh nghiệm làm việc này. Giới chuyên môn ở Kiev cho biết các kịch bản có thể xảy ra đã được mô phỏng trên máy tính.

Ngoài ra, điều kiện thời tiết không phải là tối ưu. Mưa đã khiến nhiều con đường ở nông thôn không thể di chuyển được đối với các thiết bị quân sự hạng nặng. Và những người lính Ukraine cần đợi những tán lá mọc dày hơn để họ có thể sử dụng nó làm nơi ẩn nấp. Sẽ mất một thời gian để môi trường xung quanh họ trở nên đủ khô ráo và đủ xanh tốt.

Lực đẩy chính hướng về phía Crimea, hay...?

Một trong những bí mật được giữ kín nhất hiện nay là Ukraine lên kế hoạch tấn công ở đâu, khi nào và như thế nào. Dự kiến sẽ có ít nhất hai hướng tấn công chính. Còn nhớ vào mùa thu năm 2022, quân đội Ukraine đã tiến công thành công về phía Kharkiv và Kherson.

Ukraine đang tích cực chuẩn bị cho cuộc phản công theo dự định. Ảnh: AP

Vào tháng 9/2022, trong một báo cáo, Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, Tướng Valeriy Zaluzhnyi chỉ đưa ra một bản phác thảo sơ bộ về hình thức một cuộc phản công của Ukraine. Trong bài viết, ông nói về "một số cuộc phản công kiên quyết, và lý tưởng là diễn ra đồng thời".

Một mục tiêu chiến lược quan trọng mà Tướng Zaluzhnyi đề cập là bán đảo Crimea mà Nga đã đơn phương sáp nhập vào năm 2014.

Tại Kiev, tất cả đều đồng ý rằng đây là hướng chính mà Ukraine nên tập trung nỗ lực. Nhưng họ cũng mong đợi những điều bất ngờ và những chiêu nghi binh.

Tuy nhiên, nhiều người nghi ngờ liệu Ukraine có đủ thiết bị và sức mạnh chiến đấu để giành lại bán đảo.

Những người khác tin rằng lực tấn công chính sẽ hướng tới khu vực Zaporizhzhia ở miền nam Ukraine. Từ đó, các lực lượng Ukraine có thể mở đường tiến về phía bán đảo Crimea để cắt đứt quân đội Nga khỏi các tuyến đường tiếp tế trên bộ.

Các nhà phân tích cho rằng đây sẽ là một thành công lớn đối với Kiev. Nhưng điều đó sẽ không dễ dàng khi Nga đã xây dựng nhiều tuyến phòng thủ kiên cố.

Khói lửa bốc lên ở Bakhmut. Ảnh: RIA Novosti/Sputnik

Ngoài ra, không giống như năm ngoái ở Kharkiv và Kherson, Nga hiện được cho là sẽ đáp trả bằng các cuộc tấn công của riêng mình. Đó là một trong những rủi ro Ukraine sẽ gặp phải với cuộc phản công dự kiến của họ.

Phản công sẽ không kết thúc xung đột

Bất chấp những lo ngại như vậy, tinh thần ở Kiev vẫn lạc quan một cách thận trọng. "Cuộc tấn công này không thể thất bại. Nhiều vùng lãnh thổ sẽ được Ukraine giành lại", một chuyên gia quân sự cho biết, "Vấn đề là, [giành lại] bao nhiêu, và với cái giá bao nhiêu?".

Andriy biết cái giá phải trả, anh luôn nhớ đến điều đó mỗi khi xem danh sách liên lạc trong điện thoại của mình. "Nhiều đồng đội đã ngã xuống. Tôi không nỡ xóa số của họ", người lính Ukraine nói.

Vẫn chưa rõ điều gì sẽ xảy ra sau cuộc phản công. Nhiều người lo ngại phương Tây có thể gây áp lực buộc Ukraine phải đàm phán và đưa ra những nhượng bộ đau đớn nếu nước này không đáp ứng được kỳ vọng.

Nhưng các nhà lãnh đạo quân sự hàng đầu Ukraine đã bác bỏ kịch bản đó. "Điều đó sẽ không xảy ra", Andriy cũng nói. Giống như nhiều người ở Kiev, anh không nghĩ rằng cuộc chiến lâu dài sẽ kết thúc bằng một cuộc phản công. Thay vào đó, anh chỉ hy vọng sẽ có nhiều đoàn xe hơn từ phương Tây, với nhiều thiết bị quân sự hạng nặng hơn.

Thu Hằng/Báo Tin tức (Theo DW)