Cuộc xung đột Nga - Ukraine làm dấy lên lời kêu gọi cải tổ Liên Hợp Quốc

Gần đây, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, trong một lời kêu gọi dồn dập yêu cầu LHQ loại Nga khỏi HĐBA, đã thẳng thừng hỏi rằng: "Mọi người đã sẵn sàng đóng cửa LHQ chưa. Nếu câu trả lời là không, thì mọi người cần phải hành động ngay lập tức".

Bên ngoài trụ sở của LHQ ở New York. Ảnh: AFP

Bài liên quan

LHQ muốn Trung Quốc cho phép đặc phái viên nhân quyền đến Tân Cương

Cuộc họp của LHQ về Ukraine kết thúc trong bế tắc

Liên Hợp Quốc có thể làm gì để giúp chấm dứt xung đột Nga - Ukraine?

Liên Hợp Quốc đình chỉ tư cách thành viên của Nga trong Hội đồng Nhân quyền

Và sau khi Hội đồng Bảo an thất bại trong việc ngăn chặn cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, ông đã nói trong một bài phát biểu riêng với các nhà lập pháp Nhật Bản rằng: "Chúng ta phải phát triển một công cụ mới có khả năng ngăn chặn các vụ việc tương tự trong tương lai".

Được thành lập vào năm 1945 với tầm nhìn đảm bảo hòa bình thế giới và ngăn chặn Chiến tranh thế giới thứ ba, Liên Hợp Quốc đã trao quyền lực không cân xứng cho năm thành viên thường trực, có quyền phủ quyết của Hội đồng Bảo an, bao gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh và Pháp.

Kể từ năm 2011, Nga đã 15 lần thực hiện quyền phủ quyết của Hội đồng Bảo an trong các cuộc bỏ phiếu liên quan đến Syria. Quyền phủ quyết cũng đảm bảo rằng Moscow không bao giờ có thể bị loại khỏi Hội đồng Liên hợp quốc.

Trong bối cảnh đó, Mỹ và Anh cũng đã tấn công Iraq vào năm 2003 mà không có sự chấp thuận của Liên Hợp Quốc và không phải chịu bất kỳ hậu quả nào đối với vị trí thường trực của họ trong Hội đồng Bảo an.

Ngoài câu hỏi phủ quyết, và sự thiếu cân bằng giữa các thành viên Hội đồng Bảo an khi không quốc gia châu Phi hoặc Mỹ Latinh nào giữ ghế thường trực, Hội đồng trao quyền gần như độc quyền về một số vấn đề cho Washington, London và Paris.

Sự phân chia vai trò giữa 15 thành viên Hội đồng Bảo an là không đồng đều, theo đại sứ của một trong 10 thành viên không thường trực hiện tại. Nhóm thứ hai gồm các thành viên không thường trực được bầu với nhiệm kỳ hai năm, được "giao những công việc nhỏ lẻ".

Hội đồng Bảo an đã bị chỉ trích rộng rãi vì tình trạng tê liệt hiện tại, và ngay cả Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cũng bày tỏ sự thất vọng.

Hầu hết các đề xuất cải cách đều kêu gọi mở rộng Hội đồng Bảo an, bổ sung cả thành viên thường trực và không thường trực.

Tại cuộc họp không chính thức hôm thứ Sáu (8/4) về cải tổ Liên Hợp Quốc bao gồm năm thành viên thường trực, vấn đề phủ quyết một lần nữa được nêu ra.

Trong số các ý tưởng được đề xuất, đáng chú ý là một đề xuất của Pháp-Mexico nhằm hạn chế việc sử dụng HĐBA trong các trường hợp "tội phạm hàng loạt" và một đề xuất từ Liechtenstein sẽ yêu cầu bất kỳ quốc gia nào đưa ra quyền phủ quyết phải giải trình trước Đại hội đồng.

Trung Kiên (Theo CNA)