'Cứu tinh' ít ai ngờ tới trong nắng nóng bất thường ở Mỹ
Lính cứu hỏa ở tiểu bang Arizona (Mỹ) đang sử dụng túi nhựa khổng lồ chứa đầy nước đá để giúp nạn nhân sốc nhiệt làm mát nhanh chóng.
Hè 2023, thành phố Phoenix (bang Arizona, Mỹ) đã phá kỷ lục 31 ngày liên tiếp có nhiệt độ lên đến 43 độ C. Nắng nóng bất thường đã gây ra những hậu quả lớn.
Hè năm nay, dự kiến nhiệt độ trên toàn nước Mỹ sẽ còn tồi tệ hơn năm vừa qua và số nạn nhân sốc nhiệt sẽ còn tăng cao. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế và đội ngũ lính cứu hỏa địa phương đã có thêm một thiết bị để đối phó với “kẻ giết người thầm lặng” này: Những chiếc túi đựng nước đá rất đặc biệt - túi thông thường dùng để đựng thi thể nhưng được tận dụng để đựng nước đá.
Hiệu quả gấp 8 lần
Theo New York Times, chiếc túi thi thể chứa đầy nước đá giờ đây đã trở thành một vật không thể thiếu trong xe cấp cứu hay cứu hỏa ở địa phương. Bệnh nhân sốc nhiệt sẽ được đặt vào túi, sau đó được phủ bởi một lớp đá và nước bên ngoài rồi đợi đến khi nhiệt độ cơ thể hạ xuống mức an toàn.
Đây là một biện pháp cấp cứu thường dùng để hỗ trợ những người phải tiếp xúc với nhiệt độ cao trong thời gian dài, ví dụ như lính cứu hỏa hoặc vận động viên marathon. Giờ đây, những chiếc túi này được sử dụng thường xuyên hơn vì các ca sốc nhiệt dễ xảy ra hơn bao giờ hết.
“Chúng tôi sẽ đổ đầy nước và đá vào túi đựng xác ngay khi nhận được những ca cấp cứu liên quan đến nhiệt độ cao, ví dụ như cháy nhà, sốc nhiệt”, Đội trưởng Đội cứu hỏa thành phố Phoenix, Todd Keller, cho biết. “Có lúc, nhiệt độ cơ thể của bệnh nhân làm đá chảy hết thành nước trước khi đến được bệnh viện”.
Theo ông, bệnh nhân cần ở trong túi khoảng 15-20 phút để nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới 38 độ C. Hè năm 2023, một chương trình thí điểm sử dụng túi chứa nước đá để hạ nhiệt cho bệnh nhân đã được thực hiện. Kết quả thử nghiệm cho thấy đây là một biện pháp an toàn và có thể sử dụng rộng rãi cho các sở cứu hỏa cả nước.
Cũng có ý kiến lo ngại việc ngâm mình trong nước đá và làm cơ thể nguội đi quá nhanh có thể dẫn đến đột quỵ hoặc đau tim. Do đó, những người làm việc trong bộ phận cấp cứu được yêu cầu phun nước để làm mát tạm thời cho cơ thể nạn nhân. Gần đây, họ còn được hướng dẫn chườm đá lạnh lên các động mạch chính để người bệnh có thể thích nghi với nhiệt độ mát lạnh trước khi được đặt vào túi đựng nước đá.
“Ngâm mình trong đá lạnh có thể giúp nhiệt độ cơ thể giảm nhanh gấp 8 lần các biện pháp thông thường”, TS Douglas Casa, nhà nghiên cứu các bệnh liên quan đến nhiệt độ tại Đại học Connecticut, cho biết. “Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giải pháp này có ít rủi ro hơn”.
Nỗi oan túi đựng xác
Sở cứu hỏa San Antonio (bang Texas, Mỹ) đã yêu cầu các đội mang theo nước đá và túi đựng khi đến hiện trường đám cháy từ năm 2023. Nhờ vậy, số lượng lính cứu hỏa lịm đi vì sốc nhiệt và số nạn nhân ngất đi sau khi thoát khỏi đám cháy cũng giảm đáng kể.
Ở Phoenix, chiến thuật sử dụng túi nước đá để giảm nhiệt độ cơ thể bệnh nhân chỉ là một trong nhiều biện pháp mà chính quyền đề ra để đối phó với nắng nóng gay gắt.
“Nhiều không gian công cộng có trang bị máy lạnh đang được mở cửa lâu hơn để giúp người dân có thêm địa điểm tránh nóng. Có hai trung tâm ở thành phố được mở cửa cả ngày lẫn đêm để hỗ trợ cho người vô gia cư”, bà Melissa Guardaro, phó giáo sư của Đại học Arizona, cho biết.
“Thật đáng tiếc phải nói là không có ‘viên đạn bạc’ nào dành cho biến đổi khí hậu”, bà Guardaro nói. “Nhưng chúng tôi đã học được rất nhiều điều từ đợt nắng nóng khắc nghiệt năm 2023”.
Mùa hè 2023, những đội cấp cứu nhiều khi loay hoay với những nạn nhân của nhiệt độ và bỏ lỡ thời điểm vàng để cấp cứu. Vấn đề này xảy ra nhiều lần cho đến khi họ được đào tạo về cách sử dụng túi nước đá. TS Jerry Snow là một trong những chuyên gia đầu tiên được mời để đào tạo lính cứu hỏa và các nhân viên cấp cứu.
Theo ông, cũng có trường hợp cơ thể bệnh nhân bị nóng quá lâu và phương pháp này cũng không có tác dụng. “Nhưng đây là một liệu pháp an toàn”, ông nói. “Có trường hợp bệnh nhân không phản hồi dù bị lắc mạnh. Tuy nhiên, khi tôi đặt họ vào túi đựng đá lạnh khoảng 10 phút và đưa đến bệnh viện, tình hình đã được cải thiện đáng kể”.
Tại Trung tâm Y tế Valleywise Health (thành phố Phoenix, bang Arizona), các nhân viên y tế cũng sử dụng kỹ thuật này. Ban đầy, các bác sĩ sử dụng một hồ bơi hình chữ nhật có kích thước nhỏ để ngâm bệnh nhân sốc nhiệt. “Nước bắn ra ngoài và gây mất an toàn cho bệnh nhân”, TS Geoffrey Comp, bác sĩ cấp cứu tại Trung tâm, cho biết.
Do đó, các bác sĩ đã sử dụng túi đựng xác, loại túi có sẵn tại bệnh viện, có khả năng chứa một người trưởng thành và phù hợp với không gian chật hẹp của xe cấp cứu. “Người ta luôn kỳ thị túi đựng xác. Tuy nhiên, đây là một thiết bị an toàn, nhẹ, không thấm nước và có giá thành rẻ. Chúng là lựa chọn hoàn hảo trong trường hợp này”, TS Comp bảo đảm túi đựng xác luôn sạch sẽ và chưa bao giờ đựng… xác chết.