Cựu TNXP Hà Tĩnh: Vẹn nguyên ký ức một thời hoa lửa

Video: Cựu TNXP Tổng đội 53 ôn lại ký ức những năm tháng chiến đấu

Bà Bùi Thị Thịnh, 76 tuổi (thôn 5, xã Tân Dân, Đức Thọ) nguyên Tổng đội phó Tổng đội 55 - P18 TNXP, trực tiếp tham gia chiến đấu trên chiến trường Ngã ba Đồng Lộc, bồi hồi nhớ lại: “18 tuổi theo tiếng gọi của Trung ương Đoàn, tôi tham gia lực lượng TNXP đợt 1. Lúc ấy với hàng nghìn bạn bè cùng trang lứa, chúng tôi cảm thấy việc tham gia lực lượng TNXP là một vinh dự”. Đó là năm 1965. Lúc ấy, bà Thịnh được điều vào chiến trường Quảng Trị. 2 năm công tác ở vùng khói lửa mà theo lời bà kể, không được nghe một tiếng gà gáy, một tiếng trẻ em khóc, mỗi ngày vác bao tải 30 kg gạo đi bộ suốt 20 km… Đầu năm 1967, bà được điều về Tổng đội 55 - P18, hoạt động ở khu vực Ngã ba Đồng Lộc.

Bà Bùi Thị Thịnh (bên trái), nguyên Tổng đội phó Tổng đội 55-P18 chiến đấu tại Ngã ba Đồng Lộc ôn lại chiến công xưa cùng đồng đội.

Với những thành tích đạt được khi về vùng “chảo lửa, túi bom”, bà được giao chức vụ Đại đội phó Đại đội 558, Tổng đội 55-P18 TNXP và sau đó là cán bộ trực Đảng của Tổng đội 55. Năm 1972, bà được giao làm Tổng đội Phó Tổng đội 55-P18 TNXP. Trong quãng thời gian diễn ra những trận đánh ác liệt nhất tại Ngã ba Đồng Lộc (1968-1972), bà Thịnh đã cùng đồng đội chiến đấu một cách ngoan cường đảm bảo đường luôn thông suốt.

Bà Thịnh kể: “Những năm tháng chiến đấu vô cùng gian khổ nhưng đầy tự hào đó vẫn luôn “cháy” mãi trong tôi. Tôi không thể quên được hình ảnh đồng đội mình trước mỗi loạt bom dội. Lúc đó, biết có thể hy sinh bất cứ lúc nào nhưng ai cũng giành nhau đứng lên phía trước, xung phong ra đường làm hoa tiêu. Rất nhiều người đã được chúng tôi làm lễ truy điệu trước lúc ra trận”.

Ngã ba Đồng Lộc hôm nay

Tôi ngắm nhìn gương mặt bà. Hằn sâu trong đôi mắt đã bắt đầu mờ đục, hằn sâu trong những nếp thời gian như vẫn còn ngưng đọng ký ức một thời khói lửa. Trong đó, ký ức về 2 lần chứng kiến ngày 10 nữ TNXP Tiểu đội 4 - C552 hy sinh ngày 24/7/1968 và 23 liệt sỹ C555 hy sinh ở đồi Con Công (Phú Lộc) ngày 13/11/1972 vẫn khiến bà không thôi thương nhớ. Mỗi lần nhắc lại, nước mắt bà lại tuôn trào.

Tháng 7, ký ức Đồng Lộc lại trở về thật rõ nét trong tâm tư những người đã từng một thời vào sinh ra tử ở đây. Với bà Nguyễn Thị Hòe, đội viên C557, Tổng đội 55, hiện sống ở phường Đức Thuận (TX Hồng Lĩnh) ký ức đó càng trở nên đặc biệt khi bà mang trên mình vết thương chiến tranh. Tham gia lực lượng TNXP khi tuổi còn rất trẻ, bà Hòe đã cùng đồng đội đi qua những năm tháng thanh xuân vô cùng đẹp đẽ. Chiến tranh kết thúc, bà là thương binh hạng 1/4. Trở về quê, bà sống cùng cô con gái cho đến bây giờ.

Bà Nguyễn Thị Hòe (bên phải) cựu TNXP Ngã ba Đồng Lộc gặp gỡ nhà báo Bùi Minh Huệ. Ảnh: Giang Nam

Mỗi lần nhắc đến đồng đội, nhắc đến Ngã ba Đồng Lộc, bà lại bồi hồi, rơm rớm nước mắt. Khi nói về mình, về những năm tháng chiến đấu ở Ngã ba Đồng Lộc, mắt bà như sáng lên. Bà quên đi những khó khăn thường nhật để sống lại những năm tháng thanh xuân đầy hào hùng. Với bà, được trở về là một may mắn. Bởi thế, bà vẫn thường trở lại chiến trường xưa cùng đồng đội trong những dịp đặc biệt.

Trong hành trình tìm về ký ức Đồng Lộc của lực lượng TNXP lần này, tôi may mắn được gặp Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Xuân Lứ. Ông nguyên là Đội trưởng Đội rà phá bom mìn thuộc Phòng Giao thông Can Lộc trong những năm 1964-1972. Khi được hỏi về nhiệm vụ trong giai đoạn ấy, ông Lứ bùi ngùi: “Những năm tháng ấy, đâu có phân biệt lực lượng, phân biệt nhiệm vụ. Chúng tôi và lực lượng TNXP cùng làm nhiệm vụ rà phá bom mìn, thông xe trên tuyến đường 1A và 15A. Chúng tôi đã sát cánh bên nhau cùng chiến đấu ngoan cường. Lực lượng TNXP hăng hái lắm, hy sinh nhiều lắm…”.

Từng sát cánh chiến đấu với lực lượng TNXP trên tuyến lửa Ngã ba Đồng Lộc, những ngày này Anh hùng LLVT Nhân dân Nguyễn Xuân Lứ không khỏi bồi hồi nhớ lại một thời “phơi phới tuổi xuân đi cứu nước”.

Ông nhắc lại, năm 1968, vào thời điểm ác liệt nhất ở Ngã ba Đồng Lộc, đã có 7/8 đại đội TNXP của Tổng đội 55 - P18 với hơn 1.000 người tham gia đảm bảo giao thông ở khu vực Ngã ba Đồng Lộc, từ cầu Cơn Bạng đến Khe Giao. Chỉ từ tháng 4 - 10/1968, sau khi phát hiện Ngã ba Đồng Lộc là huyết mạch giao thông nối hậu phương miền Bắc và tiền tuyến miền Nam, Mỹ đã ném xuống đây trên 50.000 quả bom các loại, chưa kể đạn rốc-két, bom bi… Bình quân mỗi tháng, chúng đánh 28 ngày, ngày nhiều nhất 103 lần với trên 800 quả bom. Vậy nhưng, không thể để tắc đường vận chuyển lương thực, đạn dược ra tiền tuyến, lực lượng TNXP cùng các lực lượng khác đã ngày đêm đội mưa bom bão đạn đảm bảo thông đường.

Ngã ba Đồng Lộc cũng là nơi đã chứng kiến sự hy sinh anh dũng của hàng chục TNXP, trong đó phải kể đến những liệt sỹ quả cảm như Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Võ Triều Chung, liệt sỹ Võ Xuân Tài, 23 liệt sỹ TNXP ở đồi Con Công và điển hình là sự hy sinh của 10 cô gái TNXP… Sự cống hiến và hy sinh của họ cho đất nước được độc lập đã trở thành tượng đài bất tử trong lòng Nhân dân cả nước, là bài học lịch sử quý báu cho thế trẻ hôm nay và mai sau.

Đồng Lộc năm xưa giờ đã khoác lên mình màu áo mới nhưng hình ảnh một “tọa độ chết” năm nào vẫn vẹn nguyên trong lòng các cựu TNXP và những người từng chiến đấu ở đây. Trở về giữa thời bình, họ vẫn mang trong mình tinh thần xung phong ấy, hăng say lao động, kiên trì “chiến đấu” với những khó khăn trong cuộc sống, làm nên những thành quả mới và vẫn luôn thương nhớ khôn nguôi những người đã hy sinh.

Thiên Vỹ